آشنایی نکات مهم و کلیدی مربوط به شرکت های سهامی
شرکت سهامی شرکتی است که سرمایه آن به سهام تقسیم شده و مسئولیت صاحبان سهام محدود به مبلغ اسمی سهام آنهاست.سازماندهی واحد تجاری به شکل شرکت سهامی و با صدور اساسنامه موجب تشکیل شخصیت قانونی می گردد. از این رو شرکت تحت برخی قوانین ، به خصوص قوانین تجارت و مالیات قرار می گیرد. شرکت سهامی می تواند عام ( تامین سرمایه از طریق فروش سهام به مردم) یا خاص ( تامین سرمایه آن منحصرا توسط موسسین) باشد.
سهام می تواند با نام یا نکات مهم EPS در سود سهام بینام ، عادی یا ممتاز ، دارای مبلغ اسمی یا بدون مبلغ اسمی باشد. ارزش اسمی ، مبلغ چاپ شده بر روی یک سهم شرکت می باشد. ارزش اسمی در صورت عدم وجود کسر سهام ، حداقل مبلغی است که باید توسط سهامدار برای خرید یک سهم پرداخت شود. در صورتی که سهام منتشر شد شده به قیمتی بیش از ارزش اسمی فروخته شود صرف سهام ایجاد می گردد و عکس آن کس سهام نامیده می شود.
حقوق دارنده سهام عادی
حقوق دارنده سهام عادی شامل موارد زیر می باشد :
- حق رای و کنترل
- حق دریافت سود سهام
- حق دریافت باقیمانده دارایی ها در زمان انحلال
- حق تقدم در زمان افزایش سرمایه
این حقوق به نسبت تعداد سهم یا نسبت مالکیت سهامداران خواهد بود.
جهاندار آبادی دارنده منافع باقیمانده شرکت سهامی است زیرا سهام عادی مالک اصلی و نهایی شرکت است. منافع اصلی مالکیت یک شرکت در سهام عادی آن تبلور می یابد. سهامداران عادی دارنده منافع باقیمانده شرکت هستند و کنترل شرکت را به دست دارند. مبلغی که سهامداران برای تحصیل یک شرکت می پردازند ، حداکثر مبلغ است که در شرایط انحلال و ورشکستگی زیان می کند. این مفهوم را بدهیم حدود می نامند.
حقوق صاحبان سهام منافع باقیمانده مالک آن در خالص دارایی های یک واحد تجاری است. دو طبقه اصلی حقوق صاحبان سهام شامل سرمایه پرداخت شده و سرمایه کسب شده ( سود انباشته) می باشد. قلم دیگری که می توانند در بخش سرمایه پرداخت شده منظور شوند عبارتند از سرمایه اهدایی و سرمایه تجدید ارزیابی.
سهام ممتاز
سهام ممتاز هومن در دریافت سود سهام هر ساله و باقیمانده دارایی ها در زمان انحلال بر سهام عادی اولویت دارد. سهام ممتاز میتواند قابل تبدیل به سهام عادی و قابل بازخرید با اختیار شرکت صادر کننده یا سهامدار باشد. همچنین سهام ممتاز میتواند جمع شونده یا غیر جمع شونده باشد.
سرمایه سهام شرکت را می توان به مجاز ( تعداد سهام مجاز به انتشار) ، سهام منتشره ( تعداد سهامی که انتشار یافته) ، سهام خزانه ( تعداد سهامی که توسط شرکت خریداری شده) و سهام منتشره در دست مردم ( سهام صادر شده پس از کسر سهام خزانه) تقسیم بندی کرد.
پذیره نویسی
سهام پذیره نویسی شده یا تعهد شده مبلغی از سهام فروخته شده شرکت است که توسط سهامداران متعهد پرداخت شده است ( فروش نسیه سهام). تعهد صاحبان سهام در سرمایه پرداخت شده در بخش حقوق صاحبان سهام به عنوان یک مبلغ کاهنده درج می شود. تا زمانی که تمامی مبلغ تعهد شده یا پذیره نویسی شده از طرف سهامداران پرداخت نشود ، ورقه سهام صادر نمی گردد. اگر فردی از پذیره نویسان تعهد خود را در تاریخ اعلام شده پرداخت نکند ، شرکت غالباً اقدام به فروش مجدد سهام نموده و پس از کسر کلیه هزینه های مربوط، مازاد به بستانکار حساب پذیرهنویس منظور می شود.
نکته) ارزش دفتری سهام عادی و ممتاز به ترتیب برابر است با حقوق صاحبان سهام عادی و ممتاز تقسیم بر تعداد سهام عادی و ممتاز.
از آنجا که عموما حساب سهام عادی و ممتاز شامل ارزش یا مبلغ اسمی( قانونی) سهام است ، فروش سهام به مبلغی بیشتر یا کمتر از ارزش اسمی به حساب صرف سهام منظور می شود.
تخصیص مبلغ کل
اگر سهام عادی و ممتاز به مبلغی مشخص ساده و به فروش برسد به طوری که قیمت هر یک به نحو جداگانه مشخص نباشد به منظور تخصیص مبلغ کل به عادی و ممتاز ، می توان از دو روش زیر استفاده کرد :
- اگر ارزش متعارف هر دو سهم عادی و ممتاز در بازار معلوم باشد از روش نسبتی استفاده میشود ( مبلغ کل دریافتی بابت سهام عادی و ممتاز صادره به نسبت ارزش متعارف آن ها تقسیم می گردد)
- اگر تنها ارزش متعارف یکی از سهام معلوم بود از روش افزایش استفاده می گردد ( ارزش متعارف سهامی که معلوم است محاسبه و از مبلغ کل دریافتی کسر می شود.مبلغ باقیمانده به حساب سهامی که فاقد ارزش بازار است منظور می گردد.)
هزینه های انتشار سهام را میتوان به بدهکار حساب صرف سهام یا به حساب هزینه تاسیس ( یک دارایی نامشهود) منظور و مستهلک نمود.
سرمایه اهدایی به ارزش متعارف اندازه گیری شده و در بخش سرمایه پرداخت شده در حقوق صاحبان سهام به منظور می گردد.
سهام خزانه
سهام عبارت است از سهام خود شرکت که ویژگی های زیر را دارا می باشد :
- منتشر شده است
- توسط شرکت مجدد تحصیل شده است
- باطل نگردیده است
سهام خزانه اساساً مانند سهام منتشر نشده است. سهام خزانه ( بازخرید سهام یک شرکت توسط همان شرکت جهت فروش در آینده) جهت حمایت از قیمت بازار سهام به دو روش بهای تمام شده و ارزش اسمی میتواند حسابداری شود.
در روش بهای تمام شده، حساب سهام خزانه به بهای تمام شده بدهکار یا بستانکار می شود. اگر سهام خطاب به مبلغی بیشتر از قیمت خرید به فروش برسد گول مازاد به حساب صرف سهام خزانه بحث آن کار میشود و اگر به مبلغی کمتر از قیمت خرید و فروش نرسد اول به حساب صرف سهام تا میزان حد صرف هر سهم منظور و الباقی به بدهکار سود انباشته منظور میشود.
در روش ارزش اسمی ، حساب سهام خزانه به ارزش اسمی سهام بدهکار یا بستانکار می شود. اگر مبلغ خرید بیشتر از قیمت فروش اولیه سهام باشد ، مابه التفاوت این مبلغ تا ارزش اسمی اول به حساب صرف سهام به چه میزان صرفه سن بدهکار می شود. دوم ، مانده بستانکار به حساب سرمایه پرداخت شده از مبادلات سهام خزانه ( صرف سهام) و مانده بدهکار به حساب سود انباشته منظور می شود. حال اگر مبلغ خرید کمتر از قیمت فروش اولیه سهام ( ارزش اسمی و صرف) باشد ، سهام خزانه به ارزش اسمی منظور می شود و باقیمانده اول به حساب صرف سهام به میزان صرف هر سهم بدهکار می شود و دوم مانده بستانکار به حساب سرمایه پرداخت شده از مبادلات سهام خزانه ( صرف سهام) و مانده بدهکار به سود انباشته منظور می گردد.
در زمان فروش سهام خزانه به ارزش اسمی، اگر به قیمتی بالاتر از ارزش اسمی به فروش برسد،ما به التفاوت به بستانکار صرف سهام منظور می شود و اگر به قیمتی کمتر از ارزش اسمی به فروش برسد،مابه التفاوت به بدهکار صرف سهام و در صورت کسی یا نبود صرف سهام به حساب سود انباشته بدهکار می شود.
نکته ۱ ) در هنگام خرید سهامی که به کسر فروخته شده است ، کسر مربوطه باید حذف شود.
نکته ۲ ) از مبادلات سهام خزانه نباید سود یا زیانی شناسایی شود.
نکته ۳ ) مانده سود انباشته در اثر مبادلات خزانه تنها می تواند بدهکار شود.
ابطال سهام
جهت ابطال سهام خزانه ، اگر روش حسابداری ارزش اسمی باشد تنها این حساب در مقابل سهام عادی و ممتاز مربوطه حذف میشود و اگر روش بهای تمام شده باشد ما به التفاوت مانده آن با ارزش اسمی به حساب سرمایه پرداخت شده از ابطال سهام منظور می شود.
سود سهام
سود سهام یعنی توزیع دارایی واحد تجاری بین سهامداران به نسبت تعداد سهام و بر مبنای تصویب مجمع عمومی صاحبان سهام. سود سهام پس از تصویب به عنوان بدهی جاری شرکت ثبت می شود.
توزیع سود سهام می تواند به شکل نقدی ، دارایی یا سود سهمیه انجام شود. سود سهام تنها به سهام در دست مردم تعلق میگیرد و به سهام خزانه پرداخت نمی شود. سود سهام نقدی به صورت مبلغی برای هر سهم اعلام می شود و تنها برای سهامداران عادی ارائه می گردد. سود سهام غیر نقدی از محل دارایی های غیر پولی توزیع می شود. تفاوت ارزش دفتری و ارزش متعارف این دارایی ها به عنوان سود و زیان در تاریخ اعلام سود شناسایی می شود. گاهی به دلیل کمبود نقدینگی جهت پرداخت سود سهام ، پرداخت آن در آینده تعهد می گردد که به آن سود سهام تعهد شده گویند.
توزیع سود سهام بالاتر از مانده حساب سود انباشته را سود سهام تصفیه یا برگشت سرمایه می گویند.
صدور و پرداخت سهام شرکت به سهامداران به جای سود سهام نقدی را سود سهمی یا سهام جایزه می گویند. سود سهمی موجب تغییر در اجزای حقوق صاحبان سهام می نکات مهم EPS در سود سهام گردد اما مجموعه آن را تغییر نمی دهد. سود سهمی به افزایش تعداد سهام و کاهش EPS می شود. تا قبل از توزیع سهام سود سهمی ، مبلغ آن در حساب سود سهمی قابل توزیع در حقوق صاحبان سهام درج می شود.
تجزیه سهام
تجزیه سهام به معنی کاهش ارزش اسمی سهام و افزایش متناسب در تعداد سهام است.عکس حمل مذکور یعنی افزایش ارزش اسمی سهام را تجزیه معکوس می گویند. تجزیه سهام موجب افزایش تعداد سهام ،کاهش EPS و قیمت سهام می گردد.
اندوخته
محدودیت در توزیع سود انباشته را اندوخته گویند. اندوخته ها شامل اندوخته قانونی ( در ایران ۵ % سود خالص ارسال و تا ۱۰ درصد سرمایه) و اندوخته اختیاری ( اندوخته طرح های توسعه و تکمیل ، احتیاطی و قراردادی) می گردد.
برگ امتیاز خرید سهام
برگ امتیاز خرید سهام ورقه ای است که دارنده آن حق میدهد در دوره زمانی معین تعداد سهام مشخص و با قیمت توافقی خریداری نماید. این برگه در بازار بورس می تواند خرید و فروش شود.
حق تقدم
حق تقدم ورقه ای است که در جریان افزایش سرمایه به سهامداران موجود داده میشود تا با پرداخت قیمت پذیرهنویسی آن، تعداد متناسب سهام جدید خود را دریافت کنند تا نسبت مالکیت خود را حفظ کند.قیمت برگه حق تقدم در بازار بورس مبتنی بر قیمت سهام شرکت است. به هر صورت سهامدار می تواند برگه حق تقدم را اعمال کند ( قیمت پذیره نویسی را در زمان معین پرداخت و سهام جدید را دریافت کند) ، آن را در بازار سهام بفروشد و یا بگذارد باطل شود.
طرح پاداش جبران خدمات
طرح پاداش خدمات به کارکنان و مدیران شرکت امکان میدهد تعداد سهام معین با مبلغ مشخص و در تاریخ تعیین شده خریداری کند. برگه این طرح در بازار قابل خرید و فروش است و به منظور ایجاد انگیزه در پرسنل شرکت غالباً مبلغ آن در صورت فعالیت کارکنان از قیمت بازار سهام کمتر است. تفاوت مذکور بعنوان هزینه طرح تشویقی در دورههای طرح منظور میشود.
صورت تغییرات در حقوق صاحبان سهام غالباً در صورتهای مالی منتشر شده ارائه می شود. شکل مغایرت گیری این صورت با مانده های اول دوره حساب های مربوطه شروع می شود و پس از اعمال افزایش ها و کاهش ها مانده پایان دوره به دست می آید.
سود انباشته بیانگر مازاد سود خالص شرکت بر زیان های خالص آن پس از کسر تمامی سودهای سهام توزیع شده به صاحبان سهام می باشد. سود انباشته از طریق سود خالص و تعدیلات سنواتی مثبت افزایش می یابد. همچنین سود انباشته از طریق زیان های خالص ، تعدیلات سنواتی منفی،سود سهام و برخی مبادلات سهام خزانه کاهش می یابد.
سود هر سهم
اوراق تقلیل دهنده اوراقی هستند که هر چند خود سهام عادی نیستند اما دارنده اوراق را بر مبنای تبدیل قادر به تحصیل سهام عادی می نمایند. نمونه ای از این اوراق عبارتند از: اوراق قرضه قابل تبدیل، سهام ممتاز قابل تبدیل، برگ اختیار خرید سهام و برگه حق تقدم.
طرح های اختیار خرید سهام کارکنان به دو طبقه بدون جبران خدمت و با جبران خدمت تقسیم می گردد. طرح های بدون جبران خدمات طرح هایی هستند که به طور مساوی بین کارکنان خبره عرضه می شود، محدود به زمان یا دوره اعمال خاصی است، شامل مشارکت کلیه کارکنان است و تخفیفی نسبت به قیمت بازار دارد.
در طرح های اختیار خرید سهام با جبران خدمات ، هزینه جبران خدمات عبارت است از مابه التفاوت قیمت بازار سهام و قیمت اعمال در تاریخ اندازه گیری. تاریخ اندازه گیری اولین تاریخی است که تعداد سهام و قیمت اعمال مشخص می گردد.
طبق استانداردهای حسابداری، سود هر سهم با سهام عادی باید در صورت سود و زیان افشاء شود. در تمامی محاسبات سود هر سهم ، تعداد سهام عادی باید بر مبنای میانگین موزون سهام در دست مردم طی دوره، به دست آید.
ساختار ساده سرمایه شامل سهام عادی بدون میزان با اهمیتی از اوراق بالقوه تقلیل دهنده است. هر شرکتی که ساختار سرمایه اش دارای اوراق بالقوه تعیین دهندهای کمتر از ۳ % سود هر سهم عادی باشد،این ساختار ساده تلقی می شود.
اگر شرکتی دارای اوراقی باشد که بتواند سود هر سهم را تغییر دهند ، ساختار سرمایه شرکت را پیچیده گویند. ساختار سرمایه پیچیده مستلزم ارائه دوگانه سود هر سهم در صورت سود و زیان است. این ارائه دو گانه شامل سود هر سهم اولیه و سود هر سهم کاملاً تغییر یافته میباشد.سود هر سهم برای سهام عادی در ذیل صورت سود و زیان ارائه میشود به طور کل برابر با سود خالص سهامداران عادی تقسیم بر میانگین موزون تعداد سهام عادی می باشد.
محاسبه و گزارش سود هر سهم مبتنی بر ساختار سرمایه شرکت است که به شرح زیر می باشد :
- ساختار ساده سرمایه : در این حالت شرکت فاقد اوراق بهادار قابل تبدیل به سهام عادی است و سود هر سهم آن به شرح زیر می باشد: میانگین موزون تعداد سهام عادی/سودسهم ممتاز-سودخالص=سودهر سهم عادی
- ساختار پیچیده سرمایه. در این حالت شرکت در ساختار سرمایه خود ( بدهی های بلند مدت و حقوق صاحبان سهام) دارای اوراق قابل تبدیل به سهام عادی است. در ساختار سرمایه پیچیده شرکت می باید دو نوع سود سهام یعنی سود هر سهم اولیه و سود هر سهم تقلیل یافته ارائه کند.
در محاسبه میانگین موزون نکات مهم EPS در سود سهام تعداد سهام ، افزایش و کاهش سهام، سود سهمی، تجزیه سهام و خرید و فروش سهام خزانه باید لحاظ شود.
نکات مهم EPS در سود سهام
EPS چیست ؟
کلمه eps مخفف عبارت Earnings Per Share که به معنی درآمد هر سهم است.
اگر بخواهیم خیلی ساده تعریف کنیم که eps چیست می توانیم بگوییم که eps یک شرکت برابر است با میزان سودی که در آن شرکت به ازای هر یک عدد سهم شرکت بدست می آید.
وقتی که شما کل درآمد (سود پس از کسر مالیات) یک شرکت در پایان سال (سال مالی) را بر تعداد سهام آن شرکت تقسیم بکنید در واقع eps آن شرکت را محاسبه کرده اید.
برای مثال فرض کنید شرکتی توانسته است در پایان یک سال ۱۰۰ میلیون ریال سود کسب کند و تعداد سهام آن شرکت نیز ۱ میلیون سهم است.
در نتیجه eps آن شرکت برابر است با: ریال۱۰۰ = ۱,۰۰۰,۰۰۰ / ۱۰۰,۰۰۰,۰۰۰
یعنی این شرکت توانسته است در انتهای سال به ازای هر ۱عدد سهم خود ۱۰۰ ریال سود بدست آورد. پس eps این شرکت در انتهای سال برابر ۱۰۰ ریال شده است. در ادامه به توضیح درباره دونوع از eps که در بورس بسیار رایج هستند می پردازیم:
مقدمه ، تاریخچه eps
در سالهای پیش، شرکتهای پذیرفته شده در بورس تهران یکبار قبل از شروع سال مالی، بر اساس وضعیت عملکرد در سالهای گذشته و برنامههایی که مدنظر دارند در سال آینده اجرا کنند، پیشبینی خود را از سود سال آینده اعلام میکردند.
اما ارائه پیشبینی سود یا همان EPS از مدتها پیش متوقف شده است.
سازمان بورس و اوراق بهادار با انتشار دستورالعملی جدید، حذف پیشبینی سود (زیان) هر سهم (EPS) را اعلام و از نهم دیماه 1396 اجرایی نمود اما، این دستورالعمل با واکنشهای مثبت و منفی کم سابقهای از سوی اهالی بازار سرمایه همراه بود.
برخی معتقدند حذف پیشبینی EPS باعث شده سرمایه گذاران با تحلیل و بررسی بیشتری به خرید و فروش اقدام کنند.
در حال حاضر بعد از اتمام سال مالی شرکت و مشخص شدن عملکرد واقعیِ آن سال، درآمد هر سهم (EPS) واقعی اعلام میشود.
اگر مایلید سهام مختلف را مقایسه کنید، بهتر است شیوه محاسبه EPS را بدانید.
EPS به سرمایهگذاران کمک میکند معیاری برای ارزشگذاری سهام داشته باشند.
چرا تحلیلگران به EPS اهمیت میدهند؟
مقایسه قیمت دو شرکت هیچ اطلاعات مفیدی در پی ندارد. صرفا به خاطر اینکه قیمت بازار یک سهم پایینتر از قیمت یک سهم دیگر است نباید آنرا ارزندهتر دانست.
هر سهم شرکت، نماینده بخشی از مالکیت شرکت است و تحلیلگران برای بررسی عملکرد شرکت و وضعیت فعالیتهای اقتصادی آن به سود شرکت مینگرند.
اما کل سود 2 شرکت مختلف معیار مناسبی برای مقایسه نیست. ممکن است شرکت A به 600 میلیون برگه سهم تقسیم شده باشد در حالیکه شرکت B به 5 میلیارد سهم تقسیم شده باشد.
اگر فرضا هر دو شرکت در یک سال مالی 100 میلیارد تومان سود ایجاد کرده باشد سود هر سهم شرکت A حدود 166 تومان خواهد بود ولی به هر سهم از شرکت B معادل 20 تومان سود تعلق خواهد گرفت.
به همین دلیل EPS (سود به ازای هر سهم) مطرح میشود زیرا سود هر سهم، نسبت به کل سود شرکت، معیار بهتری برای ارزیابی شرکت است.
هر دو مورد از این اطلاعات (هم سود خالص و هم کل سهام) که مربوط به شرکتهای پذیرفته شده در بورس و فرابورس هستند در دسترس عموم قرار دارند و همه میتوانند با بررسی گزارشات شرکت در سایت codal.ir و سایت tsetmc.com این اطلاعات را بدست آورند.
انواع EPS :
- EPS دنبالهدار (The trailing EPS) :
- از اعداد 12 ماه سابق برای محاسبه این EPS استفاده میکند.
- این نوع EPS حدس و گمان دخیل نیست بلکه اعداد کامل محقق شدهاند.
- عبارت است از سود هرسهم که شرکت برای سال مالی که در پیش است پیشبینی میکند.
- (ارائه EPS پیشبینیشده در بورس ایران متوقف شده است).
- عبارت است از سود هرسهم که در دوره مالی گذشته به هر سهم تعلق گرفته است.
EPS پیش بینی شده
EPS پیش بینی شده (درآمد پیش بینی شده هر سهم) مقدار سودی است که یک شرکت در ابتدای سال مالی خود پیش بینی می کند که در انتهای همان سال مالی به آن برسد.
شرکتهای بورسی هر ساله موظف هستند که قبل از شروع سال مالی جدید یک پیش بینی از عملکرد مالی خود به بورس ارائه کنند که در آن پیش بینی براساس عملکرد گذشته شرکت و همچنین نظر مدیران و کارشناسان شرکت یک eps برای سال مالی پیش روی شرکت پیش بینی می شود.
به این eps به اصطلاح eps پیش بینی شده گفته می شود. این eps همانطور که از نامش پیداست یک پیش بینی است که هنوز محقق نشده است.
این eps همان سودی است که شما در سایت tsetmc.com به عنوان عدد روبروی eps شرکتها مشاهده می کنید.
پس باید توجه داشته باشید که عددی که شما در سایت tsetmc به عنوان eps یک شرکت مشاهده می کنید، فقط پیش بینی آن شرکت از میزان سودی است که در انتهای آن سال بدست خواهد آمد و هیچ قطعیت و تضمینی وجود ندارد که حتما در انتهای سال این مقدار از eps برای شرکت بدست بیاید.
EPS محقق شده
این eps سودی است که یک شرکت توانسته بعد از گذشت یکسال مالی بدست بیاورد.
حسابداران و مدیران شرکت بعد از پایان سال مالی شرکت عملکرد واقعی شرکت را بررسی می کنند، بعد از محاسبه درآمدها و هزینه های شرکت، مبلغی را به عنوان سود خالص و نهایی شرکت اعلام می کنند که این سود همان eps تحقق یافته است.
معنی DPS چیست؟ سود تقسیم شده
کلمه dps مخفف عبارت Dividend Per Share است
dps آن قسمتی از eps است که بین سهامداران تقسیم می شود.
درصد سود تقسیمی یا dps در بین شرکتها متفاوت است.
شرکتها سیاستهای متفاوتی درخصوص تقسیم سود دارند. برخی ترجیح میدهند بیشتر سود سهام را بین سهامداران تقسیم کنند. اما برخی دیگر درصد کمی از سود را تقسیم کرده و بخش عمده آن را به تأمین نقدینگی مورد نیاز برای انجام طرحهای توسعهای، اختصاص میدهند.
حال اینکه چه مقدار از eps به عنوان dps بین سهامداران تقسیم شود، در مجمع شرکت تصمیم گیری می شود.
آن بخش از سود شرکت که به سهامداران پرداخت میشود، به سود سهام نکات مهم EPS در سود سهام یا سود تقسیم شده معروف است.
مقدار سود سهام و تاریخ پرداخت آن را هیاتمدیره در مجمع عمومی سهامداران پیشنهاد میکند.
DPS = EPS- (اندوخته قانونی + اندوخته طرح و توسعه + سود انباشته)
تفاوت EPS و DPS چیست؟
به مأخذ کتاب تکنیک های ساده و کاربردی در تحلیل بنیادی خود dps در واقع بخشی از eps است.
جنس هردوی آنها از سود شرکت است.
تفاوت در این است که در بیشتر مواقع با هم برابر نیستند.
معمولا مقدار dps از eps شرکت کمتر است.
چون شرکتها علاقه دارند بخشی از سود را نزد خود نگهدارند.
چه زمانی dps بیشتر از eps میشود؟
گاهی نیز ممکن است به دلایلی dps از eps بیشتر شود. مثلا شرکت علاوه بر سود امسال، ازسود انباشته ای که از سال گذشته داشته است نیز مقداری را تقسیم کند. این کار باعث می شود که مقدار dps از مقدار eps بیشتر شود.
تفاوت EPS و DPS چیست ؟
EPS یکی از پرکاربردترین اصطلاحات بورسی در بین سرمایه گذاران است میتوان گفت EPS از مهم ترین مفاهیمی است که چه به صورت مستقیم وچه به صورت غیرمستقیم بر قیمت سهام شرکتها در بورس تاثیر می گذارد.
درنتیجه eps یک شرکت برابر است با میزان سودی که به ازای هر یک عدد سهم شرکت بدست می آید.
کلمه eps مخفف عبارت Earnings Per Share که به معنی درآمد هر سهم است وقتی که شما کل درآمد یک شرکت (پس از کسر مالیات ) را در پایان سال (سال مالی) بر تعداد کل سهام آن شرکت تقسیم کنید در واقع eps آن شرکت را محاسبه کرده اید
1.eps پیش بینی شده : مقدار سودی است که یک شرکت در ابتدای سال مالی خود پیش بینی می کند که در انتهای سال مالی به آن برسد.
2.eps محقق شده : ین eps سودی است که یک شرکت توانسته بعد از گذشت یکسال مالی کسب کند
Dps: کلمه dps مخفف عبارت Dividend Per Share است و dps قسمتی از eps است که بین سهامداران تقسیم میشود درنتیجه dps (درصد سود تقسیمی ) شرکت ها متفاوت است هرشرکت سیاست های مختلفی برای تقسیم سود دارد بعضی از شرکت ها بیشتر سود سهام خود را بین سهامداران تقسیم می کنند. وبعضی از شرکت های دیگر درصد کمی از سود را تقسیم میکنند و بخش عمده یی از آن را به تأمین نقدینگی مورد نیاز برای انجام طرحهای توسعهای، اختصاص میدهند.
و این که چه مقدار از eps به عنوان dpsبین سهامداران تقسیم شود در مجمع شرکت تصمیم گیری می شود .
و حال به تفاوت epsو dps می رسیم :
dps بخشی از eps است و هر دوی آن هاد از سود ناشی میشود وتفاوت عمده این دو در این است که در بیش تر مواقع باهم برابر نیستند و معمولا مقدار dps از eps شرکت کمتر است به این دلیل که شرکت ها تمایل دارند بخشی از سود را نزد خود نگه دارند
موارد مورد توجه برای خرید یک سهام بورسی
پیوستن به بازار بورس می تواند برای نفراتی همراه با موفقیت های مالی و شکوفایی اقتصادی باشد. اما اگر بی تجربه باشید و دقیقا ندانید که قرار است در این بازارپر حجم با چه ترفند و استراتژیهایی رو به جلو قدم بردارید، احتمال موفقیتتان بسیار پایین می آید. پس باید تلاشتان را برای یادگیری هر چه بهترتالار بورس به کار بگیرید و با دانش در این زمینه مشغول به فعالیت شوید. به طور کلی بازار بورس جایی است که در آن، سهام بورسی شرکت های مختلف تولیدی و خدماتی داد و ستد می شود. تعداد بسیار زیادی از شرکت های فعال در بازار داخلی در این بازار حضور دارند.
شرکت هایی که در صنایع مختلفی فعالیت می کنند و بازارهای گوناگونی را پوشش می دهند. از میان این همه سهم باید به سراغ خرید کدام بروید؟ در خرید سهام باید به چه نکاتی دقت کنیم؟ ما دراین مقاله به مهم ترین نکات برای خرید یک سهم اشاره کرده ایم پس لطفا تا پایان مطلب با ما همراه باشید.
ریسک سهم
ریسک به معنای دلهره و ترس سهامدار از زیان در سهم می باشد. معمولا بعضی از شرکتها بهدلیل عملکرد مدیریتی خوب سوابق درخشانی برای خود بهوجود می آورند، این شرکتها در قیمت سهم، در EPS یا پیشبینی سود سهم، در طرحهای توسعه سرمایه سهم و در تعدیل مثبت و یا منفی سهم صادقانه عمل می نماید و عملکرد آنها به هدف دستکاری در قیمت سهم نیست و تمام تلاش خود را بکار خواهد گرفت تا سهامداران دچار ضرر و زیان نباشند و اگر سوابق ده سال قبل آنها را مرور نمایید.
رشد تدریجی بدون نوسانهای شدید مثبت و منفی را خواهید دید و برعکس، بعضی شرکتها که تعداد آنها در بورس ما کم هم نخواهد بود دستکاری در قیمت، اعلام EPSهای غیر واقعی، تعدیل مثبت یا منفیهای غیر واقعی به برای متضرر ساختن سهامداران خرد و جمع کردن سهم و یا برعکس فروش سهم و فرار از سهم می باشد. بنابر این در میان سهامهای یک نکات مهم EPS در سود سهام صنعت سهمی را انتخاب نمایید که ریسک آن کم باشد.
تعداد سهام در دست عموم (شناوری سهام)
سهام در دست مردم از مواردی است که در بازار بورس در زیرمجموعه رفتارشناسی و روانشناسی بازار قرار میگیرد. اما منظور از آن چیست؟ میزان سهام در دست سرمایه گزاران چطور میتواند با روانشناسی بازار بورس در ارتباط باشد؟ به تعداد سهامی که در دست عموم معامله می شود سهام شناور میگویند.
به عبارت بهتر؛ سهامی است که در آیندهای نه چندان دور، قابلیت معامله داشته باشد. بالا بودن شناوری سهام یک شرکت مزیت هایی دارد. در واقع که هر چقدر تعداد سهام یک شرکت در دست مردم بیشتر باشد، قیمت واقعیتری از سوی بازار دریافت میکند. علت این است که قیمت سهام از عرضه و تقاضای آن سهام در بازار ناشی خواهد شد.
هر سهم حداقل باید ۵% شناوری داشته باشد. نمادهایی که قصد دارند در تابلوی اصلی در بازار اول بورس قرار بگیرند باید حداقل ۲۰% شناوری داشته باشند. همانطور که گفته شد این میزان شناوری، میزان حداقل آن است هرچه شناوری سهام بیش از این مقدار باشد انتخاب آن نماد برای خرید کار عاقلانه تری است.
اخبار سیاسی و اقتصادی
همواره به اخبار سیاسی اقتصادی داخلی و خارجی توجه کنید. ممکن می باشد گوش دادن به اخبار یا مطالعه روزنامههای اقتصادی وقت شما را کم کند، اما کمک بزرگی به شما خواهد نمود تا بتوانید در برخی موارد روند بازار را پیشبینی نمایید و همینطور صنایع خاصی را مورد برسی قرار دهید.
سهام شناور را در کدام سایت مشاهده نماییم؟
برای روئیت درصد سهام شناور هر شرکت فعال در بازار بورس و سهام بورسی و اطلاع از آن باید به صفحه نماد در سایت مدیریت فناوری بورس تهران وارد شوید. نشانی اینترنتی سایت مدیریت فناوری بورس تهران tsetmc.com است که می توانید اطلاعات دقیقی را بدست آورید.
یکی دیگر از مزایای بالا بودن تعداد سهام در دست مردم، این است که احتمال سفتهبازی کردن روی این سهام کم میشود. منظور از سفتهبازی چیست؟ سفتهبازی، مجموعهای از روشهای فعالیت در بازار است که طی آن ها، فرد سفته باز میخواهد از نوسانات بازار به نفع خود استفاده کند. این فرد در مقاطع زمانی کوتاه که یک سهم با افزایش ارزش مواجه میشود، اقدام به فروش آن میکند. زمانی هم که قیمتها کاهش پیدا میکند، سریعا برای خرید اقدام میکند. سفتهبازان توجهی به ارزش ذاتی سهام ندارند و به همین دلیل فقط با تغییرات قیمتی برای معامله سهام تصمیمگیری میکنند.
البته روند سفتهبازی با ریسک فراوانی دارد و به همین سادگی هم نیست. زمانی که تعداد سهام در دست عموم یک شرکت بالا باشد، امکان سفتهبازی کم میشود. همانطور که گفته شد، ارزش سهام به قیمت واقعی آن نزدیک است و نیازی به نوسانگیری و سفتهبازی وجود ندارد. یعنی با یک بازار باثبات حول یک سهم روبه رو هستیم.
در بخشهای قبلی به برخی از نکات خرید سهام مانند توانایی نقدشوندگی هم پرداختیم. قابلیت نقدشوندگی در بازار برای سهامی که در دست مردم بیشتر است، به شدت اهمیت دارد. بدیهی است، زمانی که تعداد سهام در دست عموم بالا باشد، بازار پرجنب و جوش تری برای معامله دارد. پس این سهام بورسی از قابلیت نقدشوندگی بالایی برخوردار می باشد. حالا متوجه هستید که باید برای خرید سهام به بالا بودن تعداد آن در دست عموم توجه نمایید. اما چطور قادریم به این نتیجه برسیم که تعداد سهام در دست عموم بالا است؟
سودآوری سهم چقدر است؟
به مقدار سهامی که از هر شرکت فعال در بازار بورس خریداری میکنید، در مالکیت آن شرکت سهیم هستید. نیت هر سرمایه گذار از سرمایهگذاری هم چیزی جز رسیدن به سود نیست. سودآوری سهام بورسی از جمله مهمترین مواردی است که برای معامله در بازار باید به آن دقت کنید.
برای اینکه یک شرکت به سودآوری مطلوبی برسد و در مقایسه با رقبای خود در تولید سود پیشی بگیرید باید مزایایی اقتصادی داشته باشد. اینطور نیست؟ کارشناسان چند معیار را برای مزیت اقتصادی شرکتها مد نظر قرار میدهند.
پس هنگامی که قصد خرید سهام یک شرکت را دارید به این موارد دقت نمایید. باید سهام شرکت مورد نظرتان دارای مزیتی رقابتی باشد تا امکان رشد و سودآوری برایش فراهم باشد. در واقع باید درباره شرکتها و سهامشان اطلاعات مفید و مناسبی بدست آورید و مشاهده کنید سهامشان سود آوری دارد یا خیر.
تمام نکات ذکر شده جهت خرید سهام در نهایت به سودآوری سهام یک شرکت منتهی میشوند. این عوامل روی سود هر سهم که با EPS مشخص می شود به طرز عجیبی اثر میگذارد. سود هر سهام از تقسیم میزان سود عملیاتی بعد از کم شدن مالیات از آن بر تعداد کل سهام به دست میآید. در هر بازه زمانی، سودی که در یک شرکت سرمایهگذاری به ازای یک سهم عادی کسب می شود، سود هر سهم را مشخص میکند. در بازار بورس از این شاخص برای بررسی ارزش سهام و مسائلی مانند ارزیابی سود و ریسک مرتبط با آن استفاده میشود. هر چقدر که سود هر سهم در مقایسه با قیمت بازار سهام بالاتر باشد، احتمال افزایش قیمت آن هم بیشتر است. این به دلیل بیشتر شدن تقاضا برای آن سهام بورسی است.
نکات مهم EPS در سود سهام
EPS به چه معناست ؟
در بازار بورس و معاملات سهام، همواره با مفاهیم و اصطلاحات متفاوت و متنوعی رو به رو هستیم; سرمایهگذاران برای کسب موفقیت در بازار، باید از این مفاهیم آگاه و راه و روش استفاده از آنها را یاد بگیرند; در این خصوص یکی از این اصطلاحات پرکاربرد بازار سرمایه، مفهوم EPS میباشد; اصطلاح EPS، کوتاهشده عبارت Earnings Per Share است یعنی سود بدست آمده از هر سهم; در واقع EPS، میزان سودی نکات مهم EPS در سود سهام است که از هر سهم شرکت بدست آمده است; محاسبه EPS قطعی و محقق شده یک شرکت، در انتهای سال مالی آن شرکت انجام میشود.
نحوه محسابه EPS بدین صورت است که در انتهای سال مالی بعد از این که شرکت مخارج و درآمدهای خود را از هم کم کرد و در نهایت نیز مالیات و سایر موارد کسری را نیز بر درآمد کلی اعمال نمود، یک عددی به عنوان سود کلی شرکت بدست میآید; بعد از بدست آوردن این مقدار، با توجه به تعداد سهامی که شرکت در بازار دارد، مقدار EPS مشخص میگردد; .با تقسیم کردن سود خالص شرکت بر تعداد سهام آن در بازار مقدار EPS مخصوص به آن شرکت بدست میآید.
شاخص EPS، یکی از روشهای اصلی برای شناخت ارزش ذاتی یک سهم است; سرمایهگذاران با مطالعه و مشاهده ای پی اس ارائه شده توسط شرکتها، میتوانند نسبت به انجام خرید و فروشهای منطقیتری اقدام نمایند; البته در مورد EPS باید به برخی از نکات اساسی توجه نمود.در ادامه به بررسی جزئیات EPS، میپردازیم.
نکات مهم در مورد EPS
در حالت کلی دو نوع EPS داریم:
EPS پیشبینی شده
هر شرکت در ابتدای سال مالی خود پیشبینی میکند در هرسهم به مقداری از سود برسد; این مقدار EPS پیشبینی شده آن شرکت است; در واقع این مقدار هنوز به واقعیت تبدیل نشده و تنها به صورت پیشبینی توسط شرکت ارائه میگردد; یعنی این انتظار میرود که در انتهای سال مالی آینده، رقم EPS و سود بدست آمده از هر سهم به این صورت باشد; این مقدار ارائه شده برای ای پی اس پیشبینی شده با استفاده از اطلاعات و عملکرد قبلی شرکت در بازار بدست آمده است; با توجه به این که ای پی اس پیشبینی شده یک مقدار بدست آمده از روی محاسبات مستنددار است; میتوان در انجام معاملات بازار به عنوان شاخصی تأثیرگذار از آن یاد کرد.
اینجا در قالب مثالی، یکی از کاربردهای احتمالی مقدار EPS پیشبینی شده را نشان میدهیم:
فرض کنید که قصد خرید سهام را دارید; برای خرید سهام یکی از دو شرکت باید تصمیمگیری نمایید; در این وضعیت اگر همه فاکتورهای تعیین کننده در انتخاب شرکتها با هم برابر باشند، با مقایسه شاخص ای پی اس پیشبینی شده آن شرکتها میتوانید نسبت به انتخاب مناسبترین و سودآورترین گزینه ممکن اقدام نمایید; با بالا بودن مقدار ای پی اس پیشبینی میشود که سرمایهگذاری بر روی این شرکت به احتمال زیاد سودآورتر از شرکتی باشد که شاخص ای پی اس آن کمتر است; پس در حالت کلی EPS پیشبینی شده یک معیار برای آگاهی دادن به سرمایهگذاران بوده و احتمال زیادی نیز میرود که این مقدار از سود برای هر سهم در پایان سال مالی به واقعیت تبدیل شود;البته هیچ وقت نمیتوان با قاطعیت در مورد درست بودن مقدار ای پی اس پیشبینی شده صحبت نمود; فقط میتوان از این شاخص به عنوان عاملی کلیدی در تصمیمگیری و انجام خرید و فروشهایمان در بازار استفاده کنیم; چرا که ممکن است مقدار پیشبینی شده این شاخص، در اثر عملکرد ضعیف شرکت در طول یک سال مالی، با مقدار محقق شده آن فاصله زیادی داشته باشد.
EPS محقق شده
EPS محقق شده مقدار سود مربوط به هر سهم شرکت است که در انتهای سال مالی محاسبه شده است; در واقع این مقدار بدست آمده تماماً به صورت واقعی محقق شده است; در این راستا، همه شرکتهایی که در بازار بورس مشغول فعالیت هستند; موظف اند تا شاخص ای پی اس محقق شده خود را در انتهای سال مالی خود مشخص نمایند.
دیدگاه شما