جوانه خوش‌بینی در بازار آتی بورس کالا
جریان ورود نقدینگی به بازار آتی بورس کالا مثبت ارزیابی میشود به طوری که تعداد موقعیت‌های باز تعهدی خرید و فروشی که به این بازار اضافه شده، افزایش داشته است. با توجه به تعدیل انتظارات کاهشی در بازار ابزارهای طلایی بورس کالا، خوش بینی به دورنمای وضعیت معاملات در بازارهای مالی و مشتقه بورس کالا افزایش یافته است که باتوجه به افزایش حجم معاملات پس از یک دوره نزولی از افت حجم و ارزش معاملات در کنار تضعیف قیمتها، پتانسیل تغییر فاز این بازارها به صورت کلی ایجاد شده است.
به گزارش «کالاخبر»؛ اینکه جریان غالب در بازار ابزارهای مالی بورس کالا به نقطه عطف خود رسیده یا خیر، مطلبی است که در روزهای آینده میتوان از روند عمومی معاملات استنباط کرد. آن هم در شرایطی که تکانه مثبت جدیدی در بورس اوراق بهادار نیز تجربه شده است. بنابراین امکان‌پذیری تغییر فاز بسیاری از بازارها ایجاد شده، اما در این خصوص نمیتوان با قطعیت اظهار نظر کرد. شاید هفته آینده بتوانیم از روند معاملات به پاسخ این سوال دست یابیم.
آیا نقره پتانسیل صدرنشینی بازار آتی را دارد؟
نزدیک به ۳ ماه است که بازار آتی بورس کالا مهمان قراردادهای نقره است. با ورود این محصول آن هم به عنوان دارایی سرمایه‌ای، این انتظار وجود دارد که فشار معاملاتی روی محصول زعفران به عنوان پرحجم‌ترین محصول این بازار کاسته شود. اگرچه هنوز هم حجم دادوستدهای نقره پایین است، اما عموم کارشناسان حوزه آتی، چشم‌اندازهای مثبتی برای آینده این محصول متصور هستند. معاملات آتی نقره در حالی در بازار آتی بورس کالای ایران انجام میشود که دارایی پایه‌ای به شکل گواهی سپرده، همچون سایر محصولات کشاورزی برای آن تعریف نشده و همچون کالایی سرمایه‌ای است که قیمت تسویه در روز سررسید آن معادل حاصل ضرب بهای هر گرم نقره در بازار جهانی در میانگین نرخ خرید و فروش دلار سنا است. این فرمول کشف نرخ برای نقره زمینه افزایش جذابیت این محصول در بازار آتی به شمار میرود. زیرا علاوه بر آنکه نقره به عنوان فلزی گرانبها قابل معرفی است، کاربرد صنعتی نیز دارد و میتواند در صنعت مورد استفاده قرار گیرد. اینکه بورس کالای ایران با چنین فرمولی امکان معاملات آتی را برای نقره فراهم کرده است، میتواند دورنمای مثبتی را برای ورود سایر دارایی‌های سرمایه‌ای به این بازار ترسیم کند. همانطور که از اواخر سال گذشته زمزمه‌هایی برای ورود چند محصول از گروه فرآورده‌های نفتی و بازگشت آتی طلا به شکل واحدهای صندوق طلای قابل معامله در بورس کالا ایجاد شده، حکایت از توسعه و تعمیق این بازار در سال جاری دارد و به نظر می‌رسد در آینده‌ای نزدیک شاهد رینگ بندی محصولات بازار آتی بورس کالا همچون بازار فیزیکی آن باشیم.
بازار مشتقه زعفران نگین
زعفران نگین که در حال روی خوش بورس به انتظارات حاضر سه سررسید فعال بر تابلوی آتی بورس کالای ایران دارد، در جریان معاملات روز گذشته، با افزایش۳ هزار موقعیت باز برای دادوستد این محصول همراه شد که ثمره آن ۲ میلیارد و ۴۰۰ میلیون تومان نقدینگی در این بازار است. در حال حاضر نرخ دارایی پایه گواهی سپرده زعفران در بازه ۱۱ هزار و ۹۰۰ تا ۱۲ هزار و ۱۰۰ تومانی نوسان می‌کند. در حالی که نزدیک‌ترین سررسید آتی زعفران نگین که ۲۷ تیرماه است، در دادوستدهای روز سه‌شنبه خود با نرخ پایانی ۱۳ هزار و ۸۰ تومانی و روی خوش بورس به انتظارات در آخرین سررسید آتی یعنی ۲۳ آبان، با نرخ ۱۴ هزار و ۷۲۰ تومانی معامله میشود. از این رو نرخ آتی زعفران نگین بالاتر از قیمت دارایی پایه نوسان می‌کند که به معنی بالاتر بودن نرخ آتی از قیمت دارایی پایه است که نشان دهنده وضعیت کونتانگو یا فورواردیشن بازار آتی زعفران نگین است. پرحجم‌ترین سررسید زعفران نگین، مربوط به سررسید شهریور ماه است که به تعداد هفت هزار و ۷۴۱ قرارداد مورد دادوستد قرار گرفت. وجه تضمین کلیه نمادهای فعال این محصول ۴۰۰ هزار تومان تعیین شده است.
متعادل شدن نرخ تسویه تنها دارایی سرمایه‌ای بازار آتی بورس کالا
در حال حاضر دو قرارداد نقره در تابلوی آتی بورس کالای ایران قابل معامله است که وجه تضمین هر قرارداد به ازای هر ۱۰۰ گرم نقره، به میزان ۳۵۰ هزار تومان در نظر گرفته شده است. البته وجه تضمین اولیه این قراردادها در ابتدا ۲۴۵ هزار تومان بوده که به دلیل نوسانات قیمتی بازار، بورس کالا اقدام به افزایش آن کرده است و مبلغی را که طبق فرمولی مشخص از سوی بورس کالای ایران محاسبه میشود، به وجه تضمین اولیه اضافه کرده است. از این رو لازم است معامله‌گران بازار آتی برای گرفتن تعهد خرید یا فروش در این بازار به ازای هر قرارداد، مبلغی به میزان ۳۵۰ هزار تومان را در حساب تحت اختیار بورس کالا واریز کنند، تا امکان معامله داشته باشند. دو نماد SILKH۰۰ و SILMOOO به ترتیب با قیمت تسویه ۱۹ هزار و ۶۱۰ و ۲۰ هزار و ۵۰ تومانی در روز گذشته در لحظه تنظیم این گزارش مورد معامله قرار گرفتند.
از آنجا که نقره به عنوان کالایی سرمایه‌ای در تابلوی معاملات آتی بورس کالا وارد شده است، میتوان از روی رفتار معامله‌گران این بازار به طور نسبی به ذهنیت آنها نسبت به انتظارات تورمی بازارهای موازی نظیر ارز پی برد. بدیهی است که ارزش فعلی هر گرم نقره در بازار آتی طبق فرمول قیمت تسویه آن محاسبه شود. در معاملات روی خوش بورس به انتظارات اواسط روز گذشته، بهای هر گرم نقره در بازار جهانی ۰.۸۹ دلار به ثبت رسید که حکایت از افت محدود ۰.۴۷ درصدی داشت. اگر بخواهیم قیمت واقعی روز گذشته را مبتنی بر متغیرهای اصلی محاسبه کنیم، به عدد ۱۹ هزار و ۶۶۹ تومان خواهیم رسید. یعنی ارزش فعلی هر گرم نقره به میزان ۱۹ هزار و ۶۶۹ تومان است که در مقایسه با آخرین قیمت آتی سررسید خرداد ماه، ۵۹ تومان بالاتر است و سررسید آتی مردادماه بالاتر از قیمت تسویه فعلی در حال معامله است. اینکه دورنمای بهای ارز در بازار داخلی مبهم است و نوسان‌های مکرر و غیرقطعی در پیش گرفته است، دلیل اصلی افت و خیزهای نرخ تسویه قراردادهای آتی نقره به شمار میرود. زیرا معامله‌گران این بازار تحت تاثیر اهرم اصلی این بازار یعنی بهای ارز قرار دارند و به محض تغییر آن سعی میکنند، معاملات خود را همسو با تکانه‌های ارزی تعدیل کنند. با توجه به صعود بهای آزاد ارز به کانال ۲۳ هزار و ۱۹۰ تومانی در ابتدای معاملات روز گذشته، ذهنیت کاهشی معامله‌گران این بازار نیز تضعیف شد. از این رو معامله قراردادهای آتی نقره که برای مدت زیادی به صورت بک‌واردیشن (سررسید قرارداد آتی در قیمتی پایین‌تر از نرخ واقعی فعلی) مورد دادوستد قرار می‌گرفت، تا حد زیادی از این فاصله کاسته شد و میل به همگرایی این دو نرخ به یکدیگر پدیدار شد. اینکه تا چه زمانی این فرضیه معتبر باشد، هنوز مشخص نیست و به شدت به نوسان بهای ارز در بازار آزاد گره خورده است. برآیند ورود نقدینگی از مسیر قراردادهای آتی نقره در معاملات روز گذشته، مثبت ارزیابی میشود. زیرا موقعیت‌های باز در هر دو سررسید روی خوش بورس به انتظارات فعال نقره افزایش داشته است و به میزان ۸ میلیارد و ۵۳۷ میلیون تومان نقدینگی به واسطه دادوستد این محصول به بورس کالای ایران وارد شده است.
روی خوش بورس به انتظارات
«ابتکار» دلایل رشد بازار بورس در سال جاری را بررسی کرد روزهای خوش بورس در سال 98
کیمیا نجفی
این روزها رشد بیسابقه بازار بورس بر سر زبانها افتاده است. کارشناسان و تحلیلگران دلایل مختلفی را برای این رشد مطرح میکنند و بسیاری از آنها معتقدند که اگر بتوان شرایط موجود را حفظ کرد، قطعا بازار در سال آتی نیز میتواند به روند رو به رشد خود ادامه دهد.
سال 98 را میتوان به عنوان یکی از بهترین سال‌های بورس شناخت. آنطور که دیده میشود دلایل مختلفی در سال جاری زمینهساز رشد قیمت سهامها شد. در این میان هنگامی که از چگونگی وضعیت بازار در سال آتی میپرسیم بسیاری از کارشناسان از امن بودن بازار و پس از آن، تمایل سرمایهگذاران برای ادامه فعالیت در این بازار میگویند. این در حالی است که برخیها افزایش کدهای تازهوارد را به نوعی خطر دانسته و هیجانی رفتار کردن آنها را یک تهدید برای بازار میدانند. حال اگر بخواهیم دلیل حرکت مثبت بازار در سال جاری را بررسی کنیم باید بگوییم یکی از دلایل مهمی که کارشناسان برای رشد بازار در سال 98 مطرح میکنند نبود بازار مطمئن برای ورود نقدینگی سرگردان در جامعه است. به گفته این کارشناسان رکود در بازارهای موازی بهانه خوبی برای هدایت نقدینگی به سمت این بازار شد. از سوی دیگر عدهای دیگر تحلیلگران معتقدند انتظارات تورمی به عنوان اصلی‌ترین عامل محرک بازار سرمایه همچنان فعال است و ادامه رشد بازار سهام به شرط برقراری ثبات و عدم بروز شرایط بحرانی در حوزه مختلف کشور اعم از سیاسی، اقتصادی و اجتماعی هر چند با شیبی ملایم‌تر دور از ذهن نیست. اما آنچه که معلوم است بازار تحت تاثیر مجموعهای از عوامل قرار گرفته و توانسته رشدهای خوبی را به ثبت برساند. در این راستا مهدی سوری، کارشناس بازار بورس با اشاره به مجموع دلایل رشد بازار بورس در سال جاری به «ابتکار» گفت: در سال 98 مجموعهای از عوامل باعث رشد خوبی در بازار بورس شد. ما در سال گذشته شاهد بودیم که نرخ دلار افزایش یافت. این افزایش به صورت رشد نرخ فروش در صورتهای مالی شرکتهای بزرگ منعکس شد. شرکتهایی که توانسته بودند با نرخهای بالا فروش داشته باشند قاعدتا سودها را شناسایی کردند و بازار ارزندگی بیشتری پیدا کرد. ما میدانیم که وقتی دلار بالاتر میرود معمولا کالایی مانند طلا همزمان روی خوش بورس به انتظارات با آن بالا میرود، از سوی دیگر پس از افزایش نرخ دلار با یک فاصله زمانی تقریبا کوتاه رشد قیمت خودروهای خارجی را خواهیم داشت، این در حالی است که پس از آن شاهد افزایش قیمت در بازار مسکن خواهیم بود و پس از آن سودآوری و دارایی شرکتها در نتیجه گران شدن کالاها و بالا رفتن ارزش داراییها بالا خواهد رفت.
وی در ادامه افزود: افزایش قیمتها و درنهایت افزایش ارزش داراییها یک روند طبیعی است که از گذشته تا کنون اتفاق افتاده است. اما رشد بازار بورس تنها این عوامل ختم نمیشود. ما باید بدانیم که از یک جایی به بعد ممکن است بازارهای موازی با رکود همراه شوند. در این حالت سرمایهگذاران ترغیب خواهند شد که در بازار بورس سرمایهگذاری بیشتری داشته باشند. درست مانند اتفاقی که اکنون برای بازار رخ داده است. البته در این میان باید اشاره کرد که سیاستهای حمایتی دولت هم در نوع حرکت بازار بیتاثیر نبود. چراکه دولت هم به این نتیجه رسید که تنها جایی که وقتی حجم نقدینگی به آن وارد میشود اقتصاد متضرر نخواهد شد همین بازار بورس است، جمیع این عوامل باعث شد ما روند خوبی را در بازار داشته باشیم.
صفهای طولانی پشت در کارگزاریها
این کاشناس بورس در بخش دیگری از صحبتهایش به صفهای طولانی سرمایهگذاران برای خرید اشاره کرد و دراینباره گفت: ابتدای تیرماه بود که عدهای معتقد بودند بازار دارای حباب است اما به هیچ عنوان حبابی در کار نبود. در حال حاضر ما یک رغبت عمومی را به سمت بورس میبینیم، صفهای طولانی پشت در کارگزاریها است و کد اولیههایی که تمایل به شروع کار در بورس را دارند.
سوری با اشاره به بودجه سال آتی ادامه داد: با توجه به بودجهای که برای سال آتی(1399) بسته شده است اکثر فعالان اقتصادی معتقدند که این بودجه محقق نخواهد شد، بنابراین انتظار تورم و انتظار افزایش نرخ دلار برای سال 99 یک انتظار طبیعی است.
وی در ادامه افزود: در روی خوش بورس به انتظارات جامعهای که انتظار کاهش ارزش پول ملی و تورم وجود دارد به اصطلاح میگویند که پول داغ است. به این معنا که افراد علاقه ندارند پول را در دست نگه دارند و تمایل دارند پولشان را تبدیل به کالا و یا سرمایه کنند. در حال حاضر با توجه به مسائلی که مطرح کردم، راحتترین و امنترین محل برای سرمایهگذاری افراد بازار بورس است. ما اکنون شاهد وضع مالیات بر روی مسکن و خودرو هستیم، معاملات دلار با چالشهای قانونی بیشماری همراه است و انتظار تورم 40 تا 50 درصدی در سال آتی وجود دارد در این شرایط قاعدتا سرمایهگذاری در بانکها مرم را راضی نمیکند و همانطور که اشاره کردم بازار بورس برای سرمایهگذاری امن میشود. جریان نقدینگی به سمت بورس آمده و انتظار میرود که این جریان ادامه داشته باشد. با فرض رشد دلار قیمت شرکتهای بزرگ همچنان پتانسیل رشد را در سال بعد دارند.
ورود تازهواردان در زمان رشد بازار
این کارشناس بورس با تاکید بر اینکه تازهواردان نباید در بازار هیجانی رفتار کنند گفت: تازهواردان در زمانی وارد بازار بورس شدهاند که جهت حرکت را به سمت بالا دیدهاند، به عبارتی دیگر انتظارات رشد سودآوری و سرمایهگذاریشان انتظارات بالایی است چون خاطرهای از افتهای قبلی بازار ندارند. در برخی از مواقع هنگامی که یک کالا در جامعه گران میشود به دلیل انتظارات تورمی، تقاضا برای استفاده از آن کالا افزایش پیدا می‌کند. این روند در بازار بورس هم وجود دارد و کاملا طبیعی است که سهمهایی که بازدهی خوبی داشتند، حالا سرمایهگذاران تازهوارد تمایل به خرید آنها داشته باشند و تصور کنند که این بازدهی با بازدهیهای قبلی برابر باشد.
سوری با توصیهای به تازهواردان ادامه داد: توصیهای که میتوان به تازهواردان داشت این است که گذشته بازار را به خوبی مطالعه کنند و از سوی دیگر با قدیمیان بازار تعامل برقرار کنند و در نظر داشته باشند که بازار در گذشته فقط به این صورت نبوده. به عبارتی دیگر تصور نکنند که بازار تنها با رشد همراه بوده است. آنها باید توجه داشته باشند نمیتوان بهطور کامل و مطمئن گفت که روند بازار در آینده هم به این شکل باقی میماند. تازهواردان باید به درستی آموزش ببینند و با توجه به همان آموزش، برترین سهمها طبق تحلیلشان را تهیه کنند. این سرمایهگذاران باید بدانند تا زمانی که مهارت کافی در بازار را کسب نکردهاند از سرمایهگذاریهای مستقیم خودداری کنند. آنها میتوانند از طریق شرکتهای سبدگردانی و یا صندوقهای سرمایهگذاری مشترک در بازار به سودهای خوبی دست پیدا کنند.
روی خوش بورس به انتظارات
گروه بورس- همایون دارابی: بورس اوراق بهادار تهران روز گذشته پس از 5 روز تعطیلی با تداوم رشد شاخص کل فعالیت خود را از سر گرفت و توانست با 1/81 واحد رشد به 24هزار و 730 واحد برسد. انتظار میرود با تداوم رشد بازار، شاخص روی خوش بورس به انتظارات کل به زودی بتواند مجددا مرز 25هزار واحد را تجربه […]
قابلیت رقابت اختیار فروش تبعی با اوراق مشارکت
سنا- رییس سازمان بورس اظهار کرد: با به کار گیری ابزار اوراق اختیار فروش تبعی سهام، دیگر سهامداران خرد با نوسانات کوتاه‌مدت و مقطعی از بورس خارج نمی‌شوند. دکتر علی صالح‌آبادی با اعلام این خبر افزود: ابزار جدیدی که تحت عنوان اختیار فروش تبعی وارد تالار شیشه‌ای شده، دارای مزیت دوگانه در بازار سرمایه است. […]
بورس بعد از تعطیلات چگونه خواهد بود؟
گروه بورس- همایون دارابی: بورس اوراق بهادار تهران امروز پس از 5روز تعطیلی فعالیت خود را در شرایطی از سر خواهد گرفت که در تحولات کلان اتفاق خاصی که بتواند بر بازار تاثیری عمیق بگذارد، رخ نداده است. بازار سهام در هفته گذشته شاهد توقف معاملات به دلیل برگزاری اجلاس سران کشورهای عدم تعهد بود […]
وقایع شمار اقتصادی و سیاسی
گروه بورس- محبوبه مغانی: در هفته‌ای که گذشت تهران میزبان 120 کشور عضو جنبش عدم تعهد بود تا با ترسیم اقتدار خود در فضای منطقه‌ای و بین‌المللی، خواستار صلح و دوستی یکپارچه ملت‌ها شود. اما در نگاه اقتصادی با توجه به ذخایر ارزی بیش از 2850 میلیارد دلاری کشورهای عضو این جنبش، کارشناسان اقتصادی بر […]
اوراق تبعی؛ ابزاری برای مدیریت ریسک
معاون اجرایی سازمان بورس با اشاره به ورود ابزار جدیدی برای مدیریت ریسک در بازار سرمایه اظهار کرد: برخلاف تصور اهالی بازار که اختیار فروش تبعی را راهی برای تامین مالی سهامداران عمده میدانند باید گفت که این ابزار با هدف اولیه اطمینان بخشی به بازار فعالیت خود را در تالار شیشه‌ای آغاز کرده است. […]
صعود بورس ادامه می‌یابد؟
دنیای اقتصاد- شاخص کل بورس اوراق بهادار تهران یازدهمین روز مثبت پیاپی خود را روز گذشته روی خوش بورس به انتظارات تجربه کرد و توانست از مرز 24هزار و 586 واحد بگذرد، امری که پرسشی اساسی را برای سرمایهگذاران بورس به وجود آورده است، اینکه آیا رشد کنونی شاخص امیدوار‌کننده است و آیا شاخص به لحاظ تکنیکال میتواند انتظارات را […]
کارنامه 155 روزه گروه‌های پیشرو بورس
گروه بورس- علیرضا باغانی: در شرایطی که همه بازارهای سرمایهگذاری و فعال در ایران طی 5 ماهه سپری شده از سال رشدهایی بعضا قابل اعتنا را به ثبت رسانده‌اند، بازار سهام ایران منفی‌ترین بازار سال 91 لقب گرفته است. شاخص این بازار در 5 ماهه افتی 2/6 درصدی را نشان می‌دهد، حال آنکه جو مناسب […]
نقدشونده‌ترین سهام بورسی و فرابورسی معرفی شدند
فارس- بررسی نقدشوندگی سهام شرکتهای بورسی و فرابورسی در سه ماه اخیر نشان می‌دهد بیشتر شرکتهای بزرگ به خصوص سرمایه‌گذاری‌ها از وضعیت مناسبی برای خرید یا فروش برخوردار هستند. بررسی‌های به عمل آمده از وضعیت نقد شوندگی سه ماه اخیر شرکتها نشان می‌دهد 13 شرکت سرمایهگذاری درمیان 50 شرکت اول نقد شونده قرار دارند. براساس […]
فرصت واقعی شدن قیمتها برای بورس
چند روزی است رونق و تعادل راه خود را از بیراهه کج کرده‌اند و راه روی خوش بورس به انتظارات بازار سرمایه را در پیش گرفته‌اند، حال آنکه صرف‌نظر از تاثیرات مثبت تحولات سیاسی، ادامه مذاکرات با آژانس انرژی هسته‌ای، اجلاس پیش‌روی سران غیرمتعهد‌ها و رخدادهای دیگر؛ بخشی از روی خوش بورس و فرابورس را باید در برخی از عوامل […]
رشد بازار سهام ادامه دارد
در شرایطی که بازار به دلیل تعطیلات عید سعید فطر، حالتی نیمه تعطیل در روزهای هفته گذشته داشت، همچنان به دلیل اقبال معامله‌گران به گروه فولادی و معدنی رشد شاخص کل بورس ادامه پیدا کرد. از دیدگاه کارشناسان تحولات در بورس کالا و رشد بهای محصولات فلزی و پتروشیمی رکوردهای بی‌سابقه‌ای را به ثبت رسانده […]
انتظارات تورمی را دستکم نگیریم
شرایط تورمی ایران در سال ۱۴۰۱ به عوامل گوناگونی بستگی دارد. تورم اساسا یک پدیده پولی بوده و به همین دلیل هم تا حد زیادی به سیاستهای اقتصادی و پولی وابسته است. یکی از مهم‌ترین مسائل ایران درباره تورم، سرنوشت برجام است.
تورم یکی از مشکلات اقتصادی ایران در دهه‌های گذشته بوده و در سال‌های اخیر همچنان خانوارها و قدرت خرید آنها را با مشکل روبه‌رو کرده است. آخرین گزارش مرکز آمار که در ابتدای امسال منتشر شده نشان می‌دهد در اسفندماه نرخ تورم ماهانه نسبت به ماه قبل کاهش یافته است. اما آیا افت تورم ادامه‌دار خواهد بود و برای غلبه بر آن، چه کارهایی میتوان کرد؟
تاثیر تورم جهانی و جنگ بر اقتصاد
حمیدرضا جیهانی، کارشناس اقتصاد بین‌الملل در گفت‌وگو با صمتاظهارکرد: اقتصاد ایران مرتب تحت‌تاثیر عوامل گوناگون تورمی بوده و بعضی موقعیت‌های اقتصاد جهانی هم بر آن اثرگذار است.
در حال‌حاضر تورم جهانی شدید در اروپا و امریکا تحت‌تاثیر جنگ روسیه و اوکراین وجود دارد که باعث افزایش نرخ کالاهای اساسی و کامودیتی‌ها در حوزه‌های گوناگون شده که حتی میتواند در بعضی از کشورها به بحران‌های تغذیه‌ای و قحطی هم کشیده شود؛ بنابراین کشور ما هم از پیامدهای این مسائل مستثنا نبوده و بر اقتصاد داخلی تاثیر خود را گذاشته است.
وی با اشاره به اینکه یک نظام اقتصادی مبتنی بر سازکارهای عرضه و تقاضا و نرخ تمام‌شده در تولید کالاست، گفت: قاعدتا باید نظام اقتصادی عرضه و تقاضا اجازه دهد بنگاه‌های اقتصادی حداقل‌های حاشیه سودشان را داشته باشند و بتوانند قیمت‌های تمام‌شده خود را تامین کنند تا امکان بقا یابند.
وی اضافه کرد: ظاهرا توجهی به فهم این موضوع در مجموعه دولت نمیشود. در روزهای اخیر شاهد این بودیم که رئیس‌جمهوری و معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت تلاش کردند به روش دستوری قیمتها را به سال قبل برگردانند اما با نظام دستوری نمیشود بازار را تنظیم کرد.
به یقین پیامدهای این سیاست‌ها را در اقتصاد کشور و بهطور خاص در کاهش عرضه کالا و احتکارهایی در عرصه مصرف‌کننده و تولیدکننده خواهیم دید.
اظهارنظرهای سیاسی
جیهانی گفت: از سوی دیگر، رفتن به سمت حذف ارز ترجیحی که یک شر بزرگ برای اقتصاد کشور بوده، امری حتمی و لاجرم است. در کنار این مسائل، اتفاقات جهانی و گرانی کامودیتی‌های هم قرار گرفته اما اگر بخواهیم از این مسائل به این صورت سوءاستفاده سیاسی کنیم، اشتباه است. در هر صورت بازار باید اجازه پیدا کند طبق سازکارهای خود فعالیت کند.
این کارشناس اقتصاد گفت: ادامه پیدا کردن مذاکرات برجام و فرسایشی شدن آن قطعا بر گرانی‌های روزهای اخیر تاثیرگذار بوده است.
این‌گونه خبرها بیشتر در فضای اقتصاد رفتاری و مالی-رفتاری اثرگذار است و نه در حوزه‌های اقتصادی. با وجود اینکه ایران به هدف گشایش اقتصادی پای روی خوش بورس به انتظارات میز مذاکرات رفته اما ایجاد گشایش‌های اقتصادی باید در محور برنامه‌های طرف‌های مذاکراتی برجام قرار گرفته و با جدیت دنبال شود.
اما همین نفس مذاکره و انعقاد یک قرارداد و توافق جدید برای بازگشت به برجام، سیگنال‌های مثبتی در حوزه‌های رفتاری و روانی به بازارهای گوناگون مخابره می‌کند که منجر به توقف یا کاهش انتظارات تورمی میشود.
وی تصریح کرد: سیگنال خبر توقف مذاکرات به بازارهای مالی و بورس بر سایر بازارها نیز موثر بوده که یک نمونه آن را در نرخ دلار میبینیم که حدود ۱۰ درصد افزایش داشته است.
عوامل موثر بر گرانی‌ها
محمد رجایی، کارشناس اقتصاد در گفت‌وگو با صمتبیان کرد: افزایش نرخ تورم و قیمت کالاها متاثر از یک‌سری عوامل اقتصادی و روانی است.
وی افزود: یکی از عوامل اقتصادی تورم، افزایش هزینه تولید است. به این معنا که اگر روی خوش بورس به انتظارات داده‌ها افزایش نرخ داشته باشند، متناسب با آن افزایش نرخ یک امر طبیعی است؛ بنابراین اگر دولت بخواهد با افزایش قیمتها مبارزه کند باید به‌نوعی جلوی افزایش قیمت نهاده‌های تولید را بگیرد. این کار نیز یا با دادن یارانه یا با کنترل و تنظیم نرخ انجام میشود.
وی با اشاره به اینکه یکی دیگر از عوامل تورم حجم نقدینگی است، گفت: نقدینگی در ۸ سال گذشته ۶ و نیم برابر شده است.
زمانی که آقای روحانی دولت را تحویل گرفت، حجم نقدینگی ۸۰۰ هزار میلیارد تومان بود و در پایان دولت او، ۵ هزارهزار میلیارد تومان شد.
خلق پولی که از ناحیه این افزایش پایه پولی در دولت سابق انجام شده، به اضافه پایه پولی که در این دولت اتفاق افتاده، دست به‌دست هم داده و خلق پول را افزایش می‌دهند و حجم نقدینگی را روی خوش بورس به انتظارات زیاد
وی افزود: به‌دلیل اینکه خلق پول، یک فرآیند زمان‌بر است، حتی افزایش پایه پولی در دولت سابق تا چند سال در دولت جدید وجود خواهد داشت، ضمن اینکه اقدامات دولت هم بر فرآیند خلق پول شدت می‌دهد.
از انتظارات تورمی تا سوداگری
رجایی اظهارکرد: علاوه بر این عوامل، مسائل روانی نیز در افزایش قیمتها تاثیرگذار است. معمولا زمانی که قیمتها افزایش پیدا می‌کند، تقاضا کاهش یافته و بر اثر آن عرضه زیاد میشود و قیمتها به نرخ اولیه برمی‌گردند.
اما در جامعه فعلی ما که در آن انتظارات تورمی شکل گرفته، زمانی‌که قیمتها افزایش پیدا می‌کند یا به هر دلیلی انتظار افزایش نرخ برای کالایی میرود، مردم برعکس عمل میکنند. در این شرایط، مصرف‌کننده برای اینکه کالا را در آینده با افزایش نرخ بیشتر نخرد، نسبت به خرید بیشتر کالا اقدام می‌کند. این مسئله باعث اضافه تقاضا در بازار شده و بر اثر آن قیمتها افزایشی میشود.
این کارشناس اقتصاد گفت: در حال‌حاضر نرخ ارز ویژگی پیدا کرده که وقتی افزایش پیدا می‌کند، انتظارات تورمی ایجاد میشود. اگر بخواهیم اقتصادی فکر کنیم وقتی نرخ ارز افزایش پیدا می‌کند باید تنها کالاهایی که وابسته به نرخ ارز هستند، افزایش قیمت داشته باشند.
اما در کشور ما با گران شدن نرخ ارز، قیمت همه کالاها افزایش می‌یابد، چراکه ذهنیت جامعه بین افزایش نرخ ارز و کالاهای داخلی ارتباط ایجاد کرده است.
وی افزود: از سویی نمیتوان سوداگرانی که از این افزایش‌ها و نوسانات سود می‌برند را نیز نادیده گرفت. این سوداگران هم تا جایی که برایشان امکان داشته باشد، به افزایش قیمتها دامن می‌زنند. ضمن اینکه بخش زیادی از نقدینگی در دست این افراد است.
رجایی گفت: بنابراین نمیتوان فقط یک عامل را در افزایش قیمتها مطرح کرد.
همه این عوامل در تعیین قیمت نهایی کالا نقش دارند و وظیفه دولت تنظیم‌گری بازار است.
دولت باید با سازکار کنترلی، با افراد و شبکه‌هایی که به گرانی‌ها دامن می‌زنند، برخورد کند. اگر دولت‌ها بتوانند نقدینگی را در اقتصاد کنترل کنند، یک خدمت بزرگ به اقتصاد و کشور خواهد بود و به‌تبع آن در آینده هم میتوانند تورم را کنترل کنند. اما تا زمانی که نقدینگی مدام افزایش پیدا می‌کند، فقط با سیاست دستوری نمیتوان مسئله گرانی و افزایش نرخ کالاها را حل کرد.
سخن پایانی
در مجموع کارشناسان بر این باورند که ریشه گرانی‌ها در رشد تورم و انتظارات تورمی است که در اقتصاد کشور به‌وجود آمده و فقط با دستور و ابلاغیه نمیتوان بازار را کنترل کرد. با این حال، برخی از کارشناسان نقش سوداگران و سوءاستفاده آنها از افزایش نرخ برخی کالاها برای بالا بردن نرخ دیگر کالاها را پررنگ می‌بینند. موضوع اینجاست که تورم پدیده‌ای کلان است و در سطح خُرد نمیشود کار زیادی درباره آن کرد.
تورم بلندمدت در ایران بیش از 20 درصد در سال بوده است و این نشان می‌دهد نگهداری پول نقد یا گزینه‌های کم بازده مانند بانک چقدر میتوانند قدرت خرید افراد را کم کنند.
بهترین راه برای مقابله با تورم در سطح خانوار و فردی، افزایش سواد مالی و سرمایهگذاری اصولی است. یکی از راهنمایی‌هایی که متخصصان مالی میکنند، آن است که سعی کنید متنوع‌سازی را در سرمایهگذاری رعایت کنید؛ یعنی سبدی از گزینه‌های سرمایهگذاری مختلف تشکیل دهید تا ریسک شما کم باشد و قدرت خرید خود را در طول زمان حفظ کرده یا افزایش دهید. در صورتی که وقت یا زمان کافی برای این کار ندارید، می‌توانید از صندوقهای سرمایهگذاری گوناگون استفاده کنید.
دلایل رشد این روزهای بازار سرمایه چیست؟
بردیا خسروانی در گفتگو با خبرنگار اقتصادی خبرگزاری تسنیم گفت: بازار بورس اخیرا شاهد رشد روز افزون قیمت سهام در اکثریت گروهای بورسی بوده که عمدتا این رشد را میتوان به گزارش‌های خوب عملکرد 3 ماهه شرکتها و گزارشات فروش 4 ماهه آنها نسبت داد که منجر به رشد سودآوری شرکتها بدلیل افزایش نرخ فروش و گاها تعداد فروش شده است.
این کارشناس بازار سرمایه افزود: علاوه بر این مواردی همچون افزایش تدریجی نرخ دلار و همچنین رسیدن قیمت سهام شرکتها به نقاط جذاب هم میل سرمایهگذاران برای خرید سهام را با توجه به انتظارات تورمی از اقتصاد کشور افزایش داده است.
وی اضافه کرد: این در حای است که برخی نمادهای مختلف بازار سهام با توجه به سابقه ریزش سنگین چند ماه گذشته، در پی حفظ ارزش شرکت خود اقدام به افزایش سرمایه از محل های مختلف کرده اند که عمدتا از محل سود انباشته و آورده نقدی و مطالبات صورت گرفته که یکی از دلایل قانع کننده آن جلوگیری از خروج پول سود سهام تقسیمی است؛ چرا که منطقی است در شرایطی که 40 درصد تورم منتشر میشود برای حفظ قدرت سودآوری، دستکم 40 درصد از سود و ثروت کسب شده در شرکت حفظ شود تا بنیه مالی شرکتها جهت ادامه روند سودسازی ادامه‌دار باشد.
این کارشناس بازار سرمایه ادامه داد: افزایش سرمایه از محل صلب حق تقدم (صرف سهام) که جدیدا مورد استقبال شرکتهای بورسی قرار گرفته است، شاید لزوما تصمیم مناسبی در زمان مناسبی نباشد؛ چرا که شرکتها از این مدل افزایش سرمایه می‌بایست قبل از مرداد 99 که استقبال عمومی در بازار بورس به شدت زیاد بود استفاده می‌کردند نه در زمانی که خوش بینی نسبت به آینده آن در شرایط فعلی کاهش پیدا کرده است.
وی گفت: بنابراین صرفا به شرکتهایی که از بازار سهام بنا به هر دلیلی که عمدتا نماد آنها بسته بوده است توصیه به این مدل افزایش سرمایه می‌گردد و سایر شرکتها مخصوصا برای شرکتهایی که حجم سهام شناور انها بالاست، نباید از این روش استفاده کنند، چرا که ممکن است با شکست مواجه شود.
خسروانی افزود: بدیهی است این مدل افزایش سرمایه شرکت درپی فروش تمام حق تقدم ها جهت جذب حداکثر منابع می‌باشد، ولیکن در حالت آورده نقدی خیلی از سهامداران اقدام به تبدیل حق تقدم های خود به سهم و عدم عرضه سهام میکنند، بنابراین در این حالت افزایش سرمایه عرضه حق تقدم ها بیشتر خواهد بود.
دیدگاه شما