تفاوت بین حساب سپرده جاری

مالیات بر ارث سپرده بانکی چیست و چرا باید پرداخت شود؟

در این نوشتار بصورت کامل و دقیق به موضوع ” مالیات بر ارث سپرده بانکی ” از سایت مشاوران مالیات بر ارث و انحصار واثت می پردازیم و در انتها به سوالات شما جواب خواهیم داد .

مالیات بر ارث سپرده بانکی چیست ؟

پس از فوت یک شخص، وراث وی برای دسترسی به حساب‌های بانکی متوفی باید مالیات بر ارث سپرده بانکی پرداخت کنند. گاهی ممکن است وراث رمز کارت بانکی متوفی را بدانند و تصمیم بگیرند برای فرار از مالیات بر ارث، به تدریج پول را از حساب متوفی به حساب بانکی خود منتقل کنند. اما این امر امکان پذیر نیست و معمولاً پس تفاوت بین حساب سپرده جاری از مراجعه به دستگاه عابر بانک متوجه می‌شوند سپرده بانکی متوفی مسدود شده است. اما علت مسدود شدن حساب بانکی متوفی چیست؟

با توجه به یکپارچه شدن سیستم‌های اطلاعاتی کشور، بلافاصله بعد از فوت متوفی و ابطال شناسنامه وی، کلیه سپرده‌های بانکی متوفی از طریق سامانه یکپارچه آنلاین مسدود می‌شود. بنابراین برای دسترسی به موجودی حساب بانکی، حتماً باید مالیات بر ارث آن پرداخت شود.

چرا پرداخت مالیات بر ارث حساب بانکی نسبت به سایر اموال اولویت دارد؟

پس از فوت متوفی، وراث برای پرداخت هزینه‌های کفن و دفن و برگزاری مراسم به پول نیاز دارند. با توجه به اینکه مرگ امری غیرمنتظره و پیش بینی نشده است، اغلب اوقات وراث برای پرداخت این هزینه‌ها با کسری پول مواجه می‌شوند. در این شرایط ممکن است تصمیم بگیرند هزینه‌ها از طریق موجودی حساب بانکی متوفی پرداخت شود. همچنین ممکن است ورثه برای پرداخت مالیات بر ارث سایر اموال متوفی از قبیل خانه، مغازه، خودرو و… نقدینگی کافی نداشته باشند. در این شرایط نیز دسترسی به موجودی سپرده بانکی متوفی بسیار حائز اهمیت می‌شود. بنابراین تسویه مالیات بر ارث سپرده‌های بانکی نسبت به سایر اموال در اولویت بالاتری قرار می‌گیرد.

مالیات بر ارث سپرده بانکی چقدر است؟

نرخ مالیات بر ارث حساب‌های بانکی با توجه به تاریخ فوت و طبقه وراث (نسبت وراث با متوفی) متفاوت است. اگر تاریخ فوت بعد از سال 1395 باشد وراث مشمول قانون جدید هستند. در این حالت مالیات بر ارث برای انواع مختلف سپرده‌های بانکی از قبیل حساب بانکی کوتاه مدت، بلند مدت، قرض الحسنه، حساب جاری و … 3% موجودی حساب می‌باشد. البته نرخ 3% برای وراث طبقه اول بوده و ورثه طبقه دوم و سوم تفاوت بین حساب سپرده جاری به ترتیب باید 6% و 12% مالیات پرداخت کنند.

اما اگر تاریخ فوت برای سال 1394 یا قبل از آن باشد، وراث مشمول قانون قدیم می‌شوند. در قانون قدیم نرخ مالیات بر ارث با توجه به میزان موجودی سپرده بانکی متفاوت است. در جدول زیر می‌توانید نرخ مالیات مشمولین قانون قدیم را مشاهده کنید:

میزان موجودی حساب بانکی (تومان)	ورثه طبقه اول	ورثه طبقه دوم	ورثه طبقه سوم
تا 5 میلیون	5%	15%	35%
مازاد 5 میلیون تا 20 میلیون	15%	25%	45%
مازاد 20 میلیون تا 50 میلیون	25%	35%	55%
مازاد 50 میلیون	35%	45%	65%

معافیت‌های مالیات بر ارث سپرده بانکی

متاسفانه در قانون جدید هیچ گونه معافیتی برای حساب‌های بانکی در نظر گرفته نشده است. اما مشمولین قانون قدیم تا 80% مبلغ سپرده از مالیات معاف هستند.

مالیات بر ارث پول نقد چقدر است؟

پول نقدی که در منزل نگهداری می‌شود برای اداره مالیات قابل شناسایی نیست. بنابراین معمولاً وراث بدون این که آن را در اظهارنامه مالیات بر ارث خود ابراز کنند بین خود تقسیم می‌کنند. اما اگر متوفی پول نقد خود را در صندوق امانات نگهداری می‌کرده موضوع متفاوت است. در این حالت وراث طبقه اول باید 10% از پول نقد موجود در صندوق را به عنوان مالیات بر ارث پول نقد بپردازند. نرخ مذکور برای وراث طبقه دوم و سوم به ترتیب 20% و 40% می‌باشد.

مالیات بر ارث موجودی حساب مؤسسات مالی و اعتباری

بسیاری از وراث از تفاوت نرخ مالیات بر ارث حساب‌های بانکی با حساب‌های مؤسسات مالی و اعتباری بی اطلاع هستند. اگر حساب متوفی در مؤسسات مالی و اعتباری باشد، نرخ مالیات آن برای وراث طبقه اول 10% است. در این شرایط برای وراث طبقه دوم و سوم، نرخ مالیات 2 و 4 برابر ورثه طبقه اول است.

برخی سوالات متداول شما

پس از فوت یک شخص، وراث وی برای دسترسی به حساب‌های بانکی متوفی باید مالیات بر ارث سپرده بانکی پرداخت کنند.

با توجه به یکپارچه شدن سیستم‌های اطلاعاتی کشور، بلافاصله بعد از فوت متوفی و ابطال شناسنامه وی، کلیه سپرده‌های بانکی متوفی از طریق سامانه یکپارچه آنلاین مسدود می‌شود. بنابراین برای دسترسی به موجودی حساب بانکی، حتماً باید مالیات بر ارث آن پرداخت شود.

اغلب اوقات وراث برای پرداخت هزینه‌های کفن و دفن با کسری پول مواجه می‌شوند. در این شرایط ممکن است تصمیم بگیرند هزینه‌ها از طریق موجودی حساب بانکی متوفی پرداخت شود. بنابراین برای دسترسی به حساب متوفی، پرداخت مالیات آن در اولویت است.

برای وراث طبقه اول 3% موجودی حساب، 6% برای وراث طبقه دوم و 12% برای وراث طبقه سوم می‌باشد.

متاسفانه در قانون جدید هیچ گونه معافیتی برای حساب‌های بانکی در نظر گرفته نشده است. اما مشمولین قانون قدیم تا 80% مبلغ سپرده از مالیات معاف هستند.

پول نقدی که در منزل نگهداری می‌شود برای اداره مالیات قابل شناسایی نیست. بنابراین معمولاً وراث بدون این که آن را در اظهارنامه مالیات بر ارث خود ابراز کنند بین خود تقسیم می‌کنند. اما اگر متوفی پول نقد خود را در صندوق امانات نگهداری می‌کرده موضوع متفاوت است. در این حالت وراث طبقه اول باید 10% از پول نقد موجود در صندوق را به عنوان مالیات بر ارث پول نقد بپردازند. نرخ مذکور برای وراث طبقه دوم و سوم به ترتیب 20% و 40% می‌باشد.

اگر حساب متوفی در مؤسسات مالی و اعتباری باشد، نرخ مالیات آن برای وراث طبقه اول 10% است. در این شرایط برای وراث طبقه دوم و سوم، نرخ مالیات 2 و 4 برابر ورثه طبقه اول است.

تفکیک حسابهای شخصی و تجاری چگونه انجام می‌شود؟

تفکیک حساب‌های شخصی و تجاری گام دیگر راه‌اندازی سامانه مودیان بعد از ساماندهی کارتخوان‌هاست. این اقدام با سابقه جهانی، در رفع مشکلات متعددی نظیر فساد، پولشویی و فرار مالیاتی به طور ویژه موثر خواهد بود. نحوه اعمال این سیاست باید به گونه‌ای باشد که کمترین سطح درگیری اداری با بیشترین میزان کارایی همراه باشد.

مسیر اقتصاد / سازمان امور مالیاتی بعد از ساماندهی کارتخوان‌ها و پایانه‌های پرداخت در نظر دارد با تفکیک حساب‌های شخصی و تجاری در راستای راه‌اندازی سامانه مودیان گام دیگری بردارد. این اقدام علاوه بر ایجاد شفافیت، زمینه‌ساز کاهش فرار مالیاتی و اجرای صحیح قانون مالیات بر ارزش افزوده خواهد بود.

منظور از حساب شخصی آن دسته از حساب‌هایی است که افراد برای انجام امور روزمره خود از آن استفاده می‌کنند و به فعالیت شغلی یا تجاری افراد مربوط نمی‌شود. حساب تجاری نیز حسابی است که برای انجام امور اقتصادی و شغلی استفاده می‌شود.

الزام قانونی برای تفکیک حساب‌های شخصی و تجاری

سازمان امور مالیاتی طبق ماده ۱۰ قانون پایانه‌های فروشگاهی و سامانه مودیان که در سال ۱۳۹۸ تصویب و لازم‌الاجرا شده، موظف است حساب‌های شغلی افراد را دریافت و به پرونده مالیاتی متصل کند. طبق این ماده «اشخاص مشمول مکلفند شماره حساب یا حسابهای بانکی و شناسه یکتای دستگاههای کارتخوان بانکی (pos) یا درگاههای پرداخت الکترونیکی مورد استفاده برای فعالیت شغلی خود را به سازمان اعلام کنند.»

بنابراین فقط حساب‌های معرفی شده به عنوان حساب تجاری، مجوز فعالیت اقتصادی و تجاری دارند. در صورتی که از حساب شخصی برای انجام فعالیت‌های شغلی استفاده شود، سازمان امور مالیاتی با روش‌هایی نظیر الگوریتم شناسایی فعالیت شغلی، وضع مالیات بر درآمد اتفاقی و یا ایجاد محدودیت واریز ماهانه به حساب شخصی، فعالیت شغلی را شناسایی کرده و صاحب حساب متضرر خواهد شد.

به عنوان مثال، الگوریتمی که می‌تواند تفاوت تفاوت فعالیت شخصی و تجاری را نمایش دهد به این صورت است که در فعالیت‌های شخصی، عموما به جز چند تراکنش معدود در سال، گردش مالی ماهانه پایین است؛ آن تراکنشهای معدود نیز به خرید یا فروش مسکن یا خودرو یا … مربوط شده که به ندرت انجام می‌شوند. اما فعالیت‌های تجاری، عموما گردش مالی ماهانه زیادی دارند. نمودارهای زیر این الگوهای متفاوت را نشان می‌دهد:

بی‌عدالتی و هدررفت منابع نتیجه عدم اطلاع حاکمیت از جنس فعالیت بانکی افراد

چرایی تفکیک حساب تجاری و شخصی در اهمیت ایجاد شفافیت اطلاعاتی و مالی است. عدم اطلاع حاکمیت از «کیفیت گردش نقدینگی» در کشور، مشکلات متعددی نظیر فساد، پولشویی، کاهش توان مالیات‌ستانی، امکان فعالیت غیررسمی، عدم مقابله با فعالیت‌های غیرمولد و فرار مالیاتی را در پی خواهد داشت.

ابهام در ماهیت تراکنش‌های ورودی و خروجی حساب‌های بانکی، فرایند مالیات‌ستانی را دچار مشکلات جدی در تشخیص درآمدها و هزینه‌های اشخاص کرده و ممکن است تبعاتی نظیر بی‌عدالتی در حق مودیان، ضایع شدن حق دولت، هدررفت منابع و نارضایتی در فرایند دادرسی مالیاتی ایجاد کند.

تجربه کانادا در تفکیک حساب‌های شخصی و تجاری

تجربه جهانی نیز تفکیک حساب‌ها و ساماندهی آنها را نشان می‌دهد. به طور مثال در یک تقسیم بندی کلی، حساب های بانکی در کانادا به دو دسته تقسیم می شود:

یک) حساب های ثبت نشده: این نوع حساب ها (جاری و پس انداز) به نوعی حساب شخصی هستند و در ازای تعداد تراکنش ها و یا سود تعلق گرفته به آن مشمول مالیات یا اعمال هزینه برای صاحب حساب می شود.

دو) حساب های ثبت شده: این نوع حساب ها (جاری و پس انداز) نزد دولت به عنوان حساب های خزانه ثبت می شوند و می توان گفت جایگاه حساب‌های تجاری را برای اشخاص دارند. دولت کانادا نسبت به این نوع حساب ها محدودیت هایی همچون تعیین سقف سپرده گذاری، عدم امکان انتقال آنلاین مبلغ از این تفاوت بین حساب سپرده جاری حساب به سایر حساب ها اعمال کرده است.[۱]

نظام بانکداری کانادا نیز به‌گونه‌ای طراحی‌شده که هزینه حساب‌های تجاری بسیار کمتر از هزینه حساب‌های جاری اشخاص است؛ بنابراین به دلیل اینکه حساب‌های تجاری هزینه کمتری نسبت به حساب‌های جاری دارند، این نوع تفکیک حساب‌ها موجب شده تا افراد شاغل ترجیح ‌دهند کسب‌وکار خود را با گرفتن مجوزهای لازم به‌صورت تجاری انجام دهند و از مزایای حساب‌های تجاری استفاده کند. باز کردن حساب‌های تجاری شرایط خاصی دارند و نیاز به مجوز و شماره پروانه کسب‌وکار دارند.[۲]

ساز و کار تفکیک حساب‌های شخصی و تجاری باید چگونه باشد؟

ساز و کار تفکیک حساب‌های شخصی و تجاری هنوز از سوی حاکمیت معین نشده است. اما انتظار می‌رود نحوه اعمال این سیاست به گونه‌ای باشد که کمترین سطح درگیری و دیوان‌سالاری اداری با بیشترین کارایی و احتمال موفقیت سیاست، همراه باشد.

در این راستا پذیرش همه حساب‌ها به صورت پیش‌فرض به عنوان حساب شخصی خواهد بود و افراد صرفا با مراجعه به سامانه معرفی شده، حساب یا حساب‌های مربوط به فعالیت شغلی و پرونده مالیاتی خود را معرفی خواهند کرد.

تفاوت بین حساب سپرده جاری

دبی یکی از مهم ترین مرکز مالی در خاورمیانه است؛ بخش بانکداری در دبی تحت مقررات قانون فدرآل و بانکداری اسلامی قرار دارد.

بانک مرکزی امارات متحده نهاد ناظر بر مؤسسات مالی در دبی و دیگر شهر های امارات است.

همه ی بانک های تجاری در دبی باید مجوز بانک مرکزی را کسب کنند که کسب این مجوز نیازمند انجام استاندارد های جهانی حسابداری توسط نهاد های مالی است.

بخش خدمات بانکی در دبی بخش موفقی است به همین دلیل بیشتر بانک های جهانی یک شعبه در دبی ایجاد کرده اند. یکی از ویژگی های ارز امارات (درهم) این است که ارزش آن خیلی به دلار آمریکا بستگی دارد.

چه مواردی را باید به هنگام افتتاح حساب در دبی در نظر بگیریم ؟

در دنیایی که اکثر معاملات به صورت آنلاین انجام می شوند، نیاز به داشتن حساب بانکی الزامی است، همچنین این امر در مورد امارات متحده ی عربی نیز صدق می کند ، شرکت های داخلی و خارجی باید حساب بانکی داشته باشند که برای تفاوت بین حساب سپرده جاری اهداف متخلف از آن استفاده کنند.

افتتاح حساب بانکی خیلی ساده است و به نوع عملیات و معامله ربطی ندارد، از جمله مواردی که به هنگام افتتاح حساب بانکی در دبی باید در نظر گرفت عبارتند از :

• انتخاب بانک ، بانک محلی است یا یک شعبه از مؤسسه مالی خارجی است.
• نوع حساب بانکی، خدمات مرتبط با نوع حساب بانکی که انتخاب کردید.(هر نوع حساب 1 یا 2 نوع خدمات دارد.)
• هزینه های افتتاح و مدیریت حساب ، همچنین مبالغ دیگری که باید در رابطه با عملیات و معاملات متخلف پرداخت شود.
• امکان ایجاد حساب به ارزهای دیگر، به ویژه وقتی صحبت از شرکت هایی با سهام داران خارجی می شود.

حتی با اینکه ایجاد حساب یک فراینده ساده است، انتخاب مؤسسه مالی برای افتتاح حساب می تواند سخت باشد چون که تنوع بانک ها زیاد است.

چگونه یک حساب بانکی در دبی افتتاح کنیم ؟

اولین قدم در افتتاح حساب بانکی در دبی کسب ویزای اقامت است به عنوان اینکه فرد حق دارد در شهر باشد، سپس باید نوع بانک را برای ایجاد حساب انتخاب کنند.

1. مدارک مورد نیاز هنگام راه اندازی حساب های بانکی عبارتند از :
2. برای کارمندان شرکت های دبی _ نامه عدم اعتراض یا گواهینامه عدم اعتراض
3. صل و کپی از پاسپورت
4. کپی از ویزای اقامت دبی
5. گواهی حقوق

بعضی بانک ها ممکن است مشتریان احتمالی خود را ملزم به ارائه مدارک آدرس محل سکونت کنند؛ مثل قرار داد اجاره ی ملک در دبی

وقتی یک حساب بانکی در دبی ایجاد می کنند بسته به نوع حساب یک کارت اعتباری یا یک دفترچه چک نیز دریافت می کنند.

انواع حساب های بانکی که می توان در دبی ایجاد کرد کدام اند؟

بیشتر حساب های ایجاد شده در بانک های دبی ، حساب های جاری هستند، که می تواند برای عملیات های روزانه استفاده شودبه طور مثال برای پرداخت قبوض و خرید.

نوع دیگری از حساب ها ، حساب سپرده یا حساب پس انداز است؛ که با با هر میزان سپرده می توان آن را در بانک های دبی افتتاح کرد.افرادی که حساب پس انداز را انتخاب می کنند، همچنین ممکن است دفترچه حساب پس انداز دریافت کنند که گزارشات هر معامله را ثبت می کند.

اکثر بانک های دبی به مراجعین خود اجازه می دهند که با ارز های خارجی هم حساب ایجاد کنند.

چگونه می توان به عنوان یک فرد غیر مقیم در دبی حساب بانکی ایجاد کنیم ؟

یک فرد غیر مقیم می تواند حساب پس انداز و حساب جاری، بدون نیاز به الزامات و شرایط خاص در دبی افتتاح کند ؛ با این حال، آن ها باید حداقل مبلغی را پس از فعال شدن حساب واریز کنند.

همچنین اگر اقامت دبی را ندارید یک کپی از پاسپورت معتبر آماده کنید، البته بسته به بانک مورد نظر اطلاعات دیگری نیز ممکن است مورد نیاز باشد که حتی به ملیت مراجعه کننده هم بستگی خواهد داشت.

درمورد اتباع خارجی که به طور موقت در دبی زندگی می کنند می توان مدارک زیر را درخواست کرد:

• قبض آب و برق اخیراً که به آدرس مراجعه کننده در دبی می باشد.
• یک رزومه یا پروفایل شخصی مراجعه کننده به عنوان اثبات سابقه ی حرفه ای وی.
• یک مرجع بانکی از بانک دیگری که متقاضی در آن حساب فعال دارد.
• اطلاعاتی در مورد منشاء وجوه

در برخی موارد برای فعال نگه داشتن حساب لازم است موجودی ماهانه به حساب واریز شود که مقدار آن در هر بانکی متفاوت است.

انواع حساب های بانکی شرکتی در دبی:

انواع مختلفی از حساب های بانکی شرکتی وجود دارد که به عملکرد مالی شرکت مرتبط می شود.

از جمله این موارد:

1. حساب های onshore
2. حسلب های offshore
3. حساب های بازرگانی

بیشتر حساب ها onshore و بازرگانی هستند. در حالی که حساب های onshore باعث به سهامداران خارجی در شرکت های دبی اجازه ی اقامت داده می شود، و حساب ها بازرگانی معمولاً به کسب و کار های آنلاین که مشتریانش پرداخت آنلاین انجام می دهند مرتبط می شود.

حساب های بانکی offshore برای شرکت های دریایی در دبی در دسترس است، ولی شرایط و الزامات آن پیچیده تر است.

مراحل افتتاح حساب بانکی شرکت در دبی:

تأیید اسناد شخصی و شرکتی _

تکمل فرم بانکی که برای امضا با دستور عمل های مربوطه به شما ارسال می شود. _

• ارسال همه ی مدارک به بانک جهت اخذ تأیید نهایی
• یک فرم کامل حساب بانکی شرکتی همراه است با جزئیات فعالیت های بانکی
• اثبات بیزینس از طریق فاکتور ها یا قرار داد ها ، همچنین اطلاعات مربوط به تیم مدیریت و برنامه های مالی.

تعداد زیادی از بانک های خارجی و داخلی در دبی وجود دارد که خدمات زیادی ارائه می دهند ؛ از خدمات ساده بانک داری گرفته تا امتیازات ویژه ی بانکی ، با توجه به این خدمات شما می توانید هر آنچه را که برای کسب و کار خود می خواهید به دست آورید.

رتبه بندی بانکهای ایران

این پایگاه بر اساس تعداد مقالات علمی نوشته شده برای هر یک از بانکها، بانکهای کشور را رتبه بندی می نماید.

بانکداری اسلامی

لیست مقالات بانکداری اسلامی

بانکداری الکترونیک

مجموعه کاملی از مقالات حوزه بانکداری الکترونیک

بازاریابی خدمات بانکی

مقالات بازاریابی و تبلیغات در صنعت بانکداری

صنعت بانکداری

فهرست مقالات اختصاصی حوزه بانکداری

آمار پژوهشهای صنعت بانکداری ایران در یک نگاه

مقالات صنعت بانکداری

تعداد نمایش بانکها

فراخوان پژوهشی بانکداری*

طرح پژوهشی بانکداری*

آخرین مقالات کنفرانسی صنعت بانکداری

برترین پژوهشگران حوزه بانکداری

کارشناس بانک مهر اقتصاد

کارشناس بانک ملت

محمود الهیاری فرد

کارشناس اقتصادی اداره تحقیقات و برنامه ریزی بانک ملی ایران

مشاور بانکداری اسلامی بانک ملی ایران

کارشناس ارشد، مدیریت اجرایی، کارمند بانک کشاورزی، ایلام

کارشناس ارشد توسعه روستایی، کارشناس اعتباری بانک کشاورزی همدان

بانکدار بانک انصار شعبه شهرستان تاکستان

بانکهای برتر ایران

• تعداد کل مقالات: 1056

• تعداد کل مقالات: 902

• تعداد کل مقالات: 794

• تعداد کل مقالات: 654

• تعداد کل مقالات: 446

• تعداد کل مقالات: 392

• تعداد کل مقالات: 364

• تعداد کل مقالات: 293

• تعداد کل مقالات: 244

• تعداد کل مقالات: 192

رتبه بندی فوق بر اساس مجموع تعداد کل مقالاتی است که پژوهشگران و محققان کشور برای هر یک از بانکهای ایران نوشته اند. ادامه لیست رتبه بندی بانکها »

رتبه بندی بانکها در سالهای مختلف

فعالان علم و پژوهش ایران

تعداد بیشماری از اساتید، دانشجویان و کارشناسان دست به دست هم می دهند تا یک کنفرانس به بهترین نحو ممکن برگزار شود. برگزاری موفق یک کنفرانس نیازمند همکاری و یکدلی برگزار کنندگان، ارائه کنندگان مقالات، داوران و اعضای کمیته های علمی و افراد مختلفی است.

حساب جاری ایران باز هم کاهش یافت

نیاز ارزی حساب جاری در سال ۹۴ با کاهش تقریبا ۱۷.۵ درصدی در مقایسه با سال ۹۳ حدود ۶۹ میلیارد دلار رسیده که ناشی از کاهش واردات کالا و خدمات در این سال بوده است.

حساب جاری کشور شامل حساب‌های کالا، خدمات، درآمد و انتقالات جاری در سال ۹۴ برای دومین سال متوالی کاهش یافت و با رشد منفی ۴۳.۲ درصدی نسبت به سال قبل، تفاوت بین حساب سپرده جاری به حدود ۹ میلیارد دلار رسید. بر این اساس در سال ۹۴، کاهش حساب کالا(تراز بازرگانی) نسبت به سال ۹۳ عاملی بوده که در جهت کاهش مازاد حساب جاری عمل کرده است، به گونه‌ای که حساب کالا با کاهش ۴۳.۱ درصدی از حدود ۲۱.۴ میلیارد دلار در سال ۹۳ به حدود ۱۲.۲ میلیارد دلار در سال ۹۴ رسیده است.

در مقابل کسری حساب خدمات در سال ۹۴ نسبت به سال‌های قبل با کاهش قابل ملاحظه‌ای همراه بوده و در جهت افزایش مازاد حساب جاری حرکت کرده است، حساب خدمات از حدود منفی ۷ میلیارد دلار در سال ۹۳ به حدود منفی ۴.۵ میلیارد دلار در سال ۹۴ رسیده است.

نگاهی به اقلام حساب کالا هم نشان می‌دهد کاهش ۳۹.۴ درصدی ارزش صادرات نفتی به واسطه کاهش قیمت نفت در سال ۹۴ از علل اصلی کاهش مازاد حساب جاری نسبت به سال ۱۳۹۳ بوده است. بر این اساس با حذف اقلام نفتی از اجزاء حساب جاری، حساب جاری غیرنفتی در سال ۹۴ معادل منفی ۲۲.۳ میلیارد دلار به دست می‌آید که نسبت به رقم منفی ۳۵.۵ میلیارد دلاری سال ۹۳ حدود ۳۷.۲ درصد بهبود داشته است.

از سوی دیگر، کاهش کسری حساب جاری غیرنفتی در سال ۹۴ ناشی از بهبود تراز بازرگانی غیرنفتی بوده که آن هم عمدتا به دلیل کاهش واردات غیرنفتی رخ داده است؛ بر این اساس در صورت عدم کاهش واردات، مشابه برخی کشورهای نفتی از جمله عربستان، کسری حساب جاری نه تنها بهبود نمی‌یافت، بلکه تضعیف و منفی تر می‌شد.

همچنین در سال ۹۴ عایدات ارزی غیرنفتی شامل صادرات کالاهای غیرنفتی، صادرات خدمات، دریافت حساب درآمد و دریافت حساب انتقالات جاری حدود ۰.۹ درصد نسبت به سال ۹۳ افزایش یافته و به ۴۰۵ میلیون دلار رسیده است که عمدتا ناشی از افزایش صادرات خدمات در این سال بوده است، این عایدات تقریبا ۶۴.۳ درصد از نیاز ارزی حساب جاری کشور را در سال ۹۴ تامین کرده است.

نسبت عایدات ارزی غیرنفتی به نیاز ارزی حساب جاری کشور در مقایسه با سال ۹۳ حدود ۱۲ واحد درصد افزایش یافته که بیشتر ناشی از کاهش نیاز ارزی حساب جاری در این سال بوده است، ضمن اینکه حجم عایدات غیرنفتی به نیاز ارزی حساب جاری کشور در مقایسه با سال ۹۳ حدود ۱۲ واحد درصد افزایش یافته که بیشتر ناشی از کاهش نیاز ارزی حساب جاری در این سال بوده است. حجم عایدات غیرنفتی طی سالهای اخیر تغییر قابل ملاحظه‌ای نداشته، اما نیاز ارزی حساب جاری در سال ۹۴ با کاهش تقریبا ۱۷.۵ درصدی در مقایسه با سال ۹۳ به حدود ۶۹ میلیارد دلار رسیده که ناشی از کاهش واردات کالا و خدمات در این سال بوده است.

مرکز بررسی‌های اقتصادی اتاق بازرگانی تهران در گزارشی بر این نکته تاکید کرده که نیاز ارزی حساب جاری در سال ۹۰ (قبل از تحریم‌ها) حدود ۹۹ میلیارد دلار بوده که با رقم مشابه سال ۹۴ حدود ۲۹ میلیارد دلار اختلاف دارد؛ برآورد نیاز ارزی حساب جاری برای سال‌های آتی مستلزم لحاظ نمودن شرایط عادی اقتصاد و تغییرات قیمت جهانی است.

در گروه کشورهای صادرکننده نفت از جمله عربستان، کویت، ونزوئلا، امارات و ایران، رقم تولید ناخالص داخلی اسمی در سال ۲۰۱۵ با کاهش منفی ۴ درصد تا منفی ۳۰ درصد همراه بوده که علت عمده آن، کاهش ارزش افزوده بخش نفت ناشی از افت جهانی قیمت نفت بوده است، با توجه به این، بخش قابل توجهی از کاهش رشد اقتصادی این کشورها از جمله ایران به کاهش سهم نفت در تولید ناخالص داخلی نسبت تفاوت بین حساب سپرده جاری داده می‌شود.

در این میان کاهش قیمت نفت در سال ۲۰۱۵، در حساب جاری این کشورها نیز اثر گذاشته و پس از افت بیش از ۴۸ درصدی قیمت جهانی نفت در سال ۲۰۱۵ نسبت حساب جاری به GDP کشورهای صادرکننده نفت که تا قبل از سال ۲۰۱۵ مثبت بوده، کاهش و در مورد برخی از کشورها از جمله عربستان و ونزوئلا منفی شد.

این در شرایطی است که بر اساس پیش‌بینی صندوق بین المللی پول، با استمرار روند نزولی قیمت نفت، رقم حساب جاری کشورهای عمده صادرکننده نفت در سال ۲۰۱۶ همچنان منفی خواهد بود و نسبت حساب جاری به تولید ناخالص داخلی کشورهای امارات، کویت و عربستان در سال ۲۰۱۶ به ترتیب به منفی ۰.۹۸ درصد، منفی ۱.۰۱ درصد و منفی ۱۰.۲۲ درصد خواهد رسید.

بر اساس آمارهای صندوق بین‌المللی پول، پیش‌بینی می‌شود در سال ۲۰۱۶ نسبت حساب جاری به GDP ایران نیز به حدود منفی ۰.۷۹ درصد برسد که در این صورت نسبت به سال ۲۰۱۵ حدود ۱.۱۵ واحد درصد کاهش خواهد داشت. در این میان کاهش جزئی رقم تولید ناخالص داخلی اسمی و افزایش کسری حساب جاری از عوامل کاهش نسبت مذکور برای ایران در سال ۲۰۱۶ خواهد بود.

همچنین نسبت حساب جاری به GDP به طور متوسط در کشورهای خاورمیانه و شمال آفریقا در سال ۲۰۱۵ منفی ۳.۸۵ درصد بوده و بر اساس پیش‌بینی‌های صندوق در سال ۲۰۱۶ به منفی ۷.۴۹ درصد خواهد رسید. به طور کلی، بر اساس پیش‌بینی این سازمان بین‌المللی، نسبت فوق در اکثر مناطق جهان به جز اتحادیه اروپا و منطقه یورو و کشورهای پیشرفته گروه جی هفت در سال ۲۰۱۶ کاهش می‌یابد.