نرخ برابری ارز یعنی چه؟

وبلاگ بارکد

ریسك در عرصه‌های مختلف اقتصادی و مالی به معنای ایجاد شرایطی در اقتصاد یك كشور است كه موجب زیان‌دهی شركت‌های خارجی یا سرمایه‌گذاران خارجی در كشور میزبان شود یا اینكه سبب شود آنها بازدهی مورد انتظار را به دست نیاورند. ریسك اقتصادی یكی از انواع ریسك‌هایی است كه اقتصاد هر كشوری را تهدید می‌كند. از انواع ریسك می‌توان به ریسك اعتباری، ریسك مالی، ریسك اقتصادی، ریسك تورمی، ریسك سیالیت پولی، ریسك سیستمیك یا ریسك بازاری اشاره كرد. تمامی انواع ریسك‌ها از جهت تاثیرگذاری روی میزان جذب سرمایه‌های خارجی اهمیت دارند. سرمایه‌گذاران خارجی هنگامی كه برای سرمایه‌گذاری وارد كشور دیگری می‌شوند در محاسبه هزینه‌های خود فاكتوری به عنوان ضریب ریسك در نظر می‌گیرند. این ضریب برای كشورهای مختلف و شركت‌های مختلف متفاوت است. اگر ریسك اقتصادی در یك منطقه بالاتر از استاندارد آن شركت باشد شركت‌های سرمایه‌گذار در ازای دریافت مزایای بیشتر حاضر به فعالیت خواهند بود. اما در صورتی كه ریسك اقتصادی كشوری بیشتر از سطح مشخصی باشد حتی در صورت دریافت مزایای بیشتر هم حاضر به حضور در بستر اقتصاد آن كشور نخواهند بود. زیرا زیان ناشی از اجرای پروژه و سرمایه‌گذاری در كشور بیشتر از مزایایی است كه دریافت می‌كنند. یا اینكه با سرمایه‌گذاری همان مبلغ و نیروی انسانی در یك منطقه دیگر می‌توانند سود بیشتر و مزایای بالاتری به دست آورند.

هنگامی كه یك شركت یا فرد خارجی برای سرمایه‌گذاری وارد كشور دیگری می‌شود در اولین گام به میزان ریسك اقتصادی آن كشور توجه می‌كند. البته همیشه سرمایه‌گذاری در كشور دیگر درصدی ریسك دارد ولی این درصد كم در محاسبه هزینه‌های سرمایه‌گذاری در یك كشور دیگر لحاظ می‌شود. اگر ریسك اقتصای حضور در یك كشور دیگر زیاد باشد در مورد سرمایه‌گذاری در آن كشور باید مطالعات بیشتری انجام شود. بنابراین برخی از پژوهشگران تعریف ریسك اقتصادی را این‌طور عنوان می‌كند: «ریسك اقتصادی خطر تغییر ساختار اقتصادی یك كشور یا نوسان مداوم نرخ برابری ارز و قوانین اقتصادی آن سرزمین است به اندازه‌ای كه نرخ بازگشت سرمایه‌های خارجی را در آن كشور كمتر كند. به عبارت دیگر ریسك اقتصادی خطر زیان‌دهی سرمایه‌گذاران خارجی در اثر تغییرات نرخ برابری ارز یا تغییر قوانین كشور است كه در برنامه‌ریزی‌های سرمایه‌گذاران خارجی اختلال ایجاد خواهد كرد.» در مورد چگونگی ایجاد ریسك اقتصاد جهانی اختلاف‌نظرهای زیادی وجود دارد. اما شمار زیادی از دست‌اندركاران امور اقتصادی ریسك اقتصاد را هم راستا با ریسك سیاسی می‌دانند و بر این باورند در شرایطی كه ریسك سیاسی در كشوری زیاد باشد به تدریج ریسك اقتصادی هم بیشتر می‌شود. اینان معتقدند ریسك اقتصادی در اثر تغییر زیان‌آور اهداف سیاست‌های اقتصادی زیر ساختی (كلیدی) از قبیل سیاست‌های مالی، سیاست‌های پولی، سیاست‌های بین‌المللی، تغییر و ایجاد ثروت یا تغییر مشخص در مزایای مقایسه‌ای كشور از جمله تخلیه منابع طبیعی آن كشور، كاهش رشد صنعت و تغییرات دموگرافیك ایجاد می‌شود. از آنجا كه ریسك اقتصادی ارتباط نزدیكی با تغییر سیاست‌های اقتصادی یا تغییر قوانین دارد بنابراین در اغلب موارد با ریسك سیاسی همپوشانی دارد. طبق آمارهای موجود هر چه ریسك اقتصادی یك نرخ برابری ارز یعنی چه؟ كشور بیشتر باشد سرمایه‌گذاران خارجی تمایل كمتری برای ورود به اقتصاد آن كشور دارند زیرا حضور در آن سرزمین برای آنها سود چندانی ندارد. در مورد ایران می‌توان به راحتی همپوشانی ریسك اقتصادی و سیاسی را مشاهده كرد. ادامه فعالیت هسته‌ای ایران و تاكید شماری از كشورهای جهان بر اینكه ایران فعالیت هسته‌ای خود را با هدف ساخت تسلیحات هسته‌ای انجام می‌دهد سبب شده است تا تنش زیادی بین ایران با كشورهای عضو شورای امنیت سازمان‌ملل به وجود آید. ایران كه بارها تاكید كرده است از انرژی هسته‌ای تنها برای مصارف صلح‌آمیز بهره خواهد برد در سال‌های اخیر با تحریم‌های متعدد سازمان ملل مواجه شد. از طرف دیگر در این بازه زمانی قیمت نفت در جهان ارتقا یافت و به دنبال آن تورم دامان اقتصاد ایران را گرفت. تورم در كنار تحریم‌های شورای امنیت سازمان‌ملل و تهدیدهای مكرر غرب به سركردگی آمریكا و فرانسه برای تعرض به خاك ایران ریسك این كشور را بالا برد. عراق كه آخرین كشور خاورمیانه از نظر ریسك اقتصادی است وضعیت متفاوتی با ایران دارد. در این كشور ریسك سیاسی در اثر توانمندی كمتر دولت در مقایسه با دولت‌های دیگر وجود دارد ولی اصلی‌ترین مشكل عراق را می‌توان نبود امنیت جانی در این كشور دانست. عراق به دلیل مشكلات امنیتی و درگیری‌های داخلی محل مناسبی برای سرمایه‌گذاران خارجی نیست.

افزایش اندک نرخ برابری دلار

دلار در معاملات امروز موفق نرخ برابری ارز یعنی چه؟ نشد رشد قابل توجهی داشته باشد.

به نقل از رویترز، پس از تشدید اختلافات بین چین و آمریکا بر سر مسائل تجاری که از روز دوشنبه این هفته با سقوط یوان یه یک کانال پایین‌تر وارد فاز تازه ای شد، در معاملات امروز ارزش دلار در برابر همتای چینی‌اش با ۰.۱۳ درصد کاهش به ۷.۰۷۲۷ یوان رسید که هنوز هم یکی از پایین‌ترین سطوح در طول ۱۰ سال اخیر محسوب می‌شود.

آمریکا چین را به دستکاری تعمدی در ارزش نرخ ارز متهم کرده و حتی نام این کشور را رسما به فهرست سیاه ارزی وزارت خزانه‌داری خود افزوده است.

مازن عیسی، کارشناس ارشد ارزی در موسسه "تی دی سکیوریتیز" گفت: صعود اخیر یوان با استقبال معامله گران مواجه شد چرا که به نظر می‌رسد بانک مرکزی چین برای نجات این ارز وارد عمل شده است.

از سوی دیگر شاخص دلار که نرخ برابری آن در مقابل سبدی از ارزهای جهانی را اندازه می گیرد با رشد خفیف ۰.۰۸ درصدی به ۹۷.۶۲۶ واحد رسید. به نظر می رسد که در آینده نزدیک، چشم‌انداز روشنی از حل و فصل اختلافات بین دو اقتصاد نخست جهان نرخ برابری ارز یعنی چه؟ بر سر مسائل تجاری وجود نداشته باشد و این مساله به نوسانات بیشتر بازار ارز دامن بزند.

در بین دیگر ارزها، یورو با وجود تشدید اختلافات داخلی بین دولت ائتلافی راست گرای ایتالیا به دنبال انتشار خبری از تلاش آلمان برای دستیابی به تراز بودجه‌ای متعادل‌تر در برابر دلار تقویت شد و به ازای ۱.۱۱۹۷ دلار مبادله شد هر چند که هنوز موفق به بازپس‌گیری کانال ۱.۱۲ دلاری نشده است.

هر پوند امروز به ازای ۱.۲۱۰۴ دلار و هر فرانک سوئیس به ازای ۱.۰۲۶۷ دلار مبادله شدند. دیگر ارز امن جهانی یعنی ژاپن با اندکی عقب‌نشینی به نرخ برابری ۱۰۵.۹۴۴۸ در برابر هر دلار رسید. هم چنین هر دلار آمریکا به ازای ۱.۴۶۸۳ دلار استرالیا، ۱.۳۲۲۲ دلار کانادا و ۱.۳۸۱۲ دلار سنگاپور معامله شد.

چرا قیمت دلار و یورو پس از 20 سال برابر شد؟

در درازمدت، این احتمال وجود دارد که جهان به طور کلی از دلار دور شود و به سمت جایگزین‌هایی از انواع مختلف، از جمله سیستم‌های پرداخت جدید و ارزهای دیجیتال، احتمالاً با پشتوانه طلا، سوق یابد.

به گزارش گروه اقتصادی ایسکانیوز، برای اولین بار در ۲۰ سال گذشته، ارزش یورو و دلار برابر شدند و این نشان می‌دهد که بازار معتقد است حمله روسیه به اوکراین باعث رکود شدید اقتصاد اروپا خواهد شد.

در حال حاضر ۱ یورو برابر با ۱ دلار آمریکا است و با این تغییر، کسب‌وکارها و مصرف‌کنندگان اروپایی هزینه بیشتری برای کالاها و خدماتی که وارد می‌کنند پرداخت خواهند کرد و در عین حال شاهد کاهش فوری قیمت صادرات اروپا در بازارهای جهانی خواهند بود.

از اوایل فوریه که ارزش یورو بیش از ۱.۱۳ دلار بود که به شدت کاهش یافته است. ترس از اینکه روسیه، تامین کننده اولیه انرژی اتحادیه اروپا، صادرات گاز خود را به طور کامل در پاسخ نرخ برابری ارز یعنی چه؟ به تحریم‌های غرب قطع کند، باعث شده است که این رکود در هفته‌های اخیر سرعت بیشتری بگیرد.

اکنون ۱۲ کشور اتحادیه اروپا کاهش کامل یا جزئی گاز روسیه را تجربه کرده‌اند. همچنین برای تعمیر و نگهداری برنامه نرخ برابری ارز یعنی چه؟ ریزی شده ۱۰ روزه، عرضه خط لوله نورد استریم ۱ در اوایل این هفته به حالت تعلیق درآمد. مشخص نیست که آیا کرملین دستور خواهد داد که این تعلیق تا آن تاریخ ادامه یابد و به طور نامحدود ادامه یابد. برونو لومر، وزیر دارایی فرانسه، گفته است: خود را برای قطع کامل گاز روسیه آماده کنیم.

البته ارزش یورو در نوامبر ۲۰۰۲ برابر ۰.۹۹ دلار بود. با این حال، حمله همه جانبه روسیه به اوکراین اوضاع را تغییر داده و شدیدا به اقتصاد اتحادیه اروپا آسیب وارد کرده است. قیمت گاز در نتیجه اختلال در بازارهای انرژی به بالاترین حد خود رسیده است. این شوک غیرمنتظره هم به کاهش مداوم فعالیت‌های اقتصادی و هم منجر به رکوردشکنی تورم در سراسر منطقه یورو شده که در مجموع ۸.۶ درصد در ژوئن بوده است. بانک مرکزی اروپا در تلاشی برای مهار تورم نرخ بهره را افزایش داده است و در آینده نیز با بدتر شدن اوضاع، قصد دارد این کار را انجام دهد.

با تکمیل فرآیند پیوستن کرواسی به منطقه یورو و تبدیل شدن به بیستمین کشور عضو اتحادیه اروپا که ارز مشترک را اعمال می‌کند، یورو و دلار به برابری رسیده‌اند. انتظار می‌رود کمیسیون اروپا یک تجدید نظر نزولی جدید در چشم انداز اقتصادی به روز شده خود اعلام کند. بروکسل عمداً از هرگونه پیش بینی قطعی در مورد رکود قریب الوقوع فعلا خودداری کرده و همچنان خوشبین است که منطقه یورو به اندازه کافی قوی باشد تا بتواند در برابر اختلالات ناشی از درگیری در اوکراین و موضوع انرژی مقاومت کند.

شاخص دلار آمریکا که ارزش پول آمریکا را در برابر شش ارز اصلی خارجی اندازه گیری می‌کند، امسال با جهش ۱۲ درصدی به بالاترین سطح در دو دهه اخیر رسیده است. ارزش دلار آمریکا به اندازه‌ای افزایش یافته است که برای اولین بار در ۲۰ سال گذشته تقریباً از نظر ارزش با یورو برابری می‌کند. این روند به شرکت‌های آمریکایی آسیب می‌زند چون کالاهای آنها برای خریداران خارجی گران‌تر می‌شود و اگر صادرات ایالات متحده تضعیف شود، اقتصاد ایالات متحده نسبت به گذشته بیشتر تضعیف خواهد شد.

با این حال، یک جنبه مثبت نیز برای آمریکایی‌ها وجود دارد: پول قوی‌تر باعث فروکش کردن تورم سرسام‌آور می‌شود، چون طیف وسیعی از کالاهایی که به ایالات متحده وارد می‌شوند - از جمله اتومبیل، رایانه، اسباب‌بازی و تجهیزات پزشکی - ارزان‌تر می‌شوند. همچنین دلار تقویت شده برای گردشگران آمریکایی که از اروپا بازدید می‌کنند، مفید خواهد بود.

دلار عمدتاً به این دلیل در حال افزایش است که فدرال رزرو نرخ‌ بهره نرخ برابری ارز یعنی چه؟ را با شدت بیشتری نسبت به بانک‌های مرکزی سایر کشورها افزایش می‌دهد. افزایش نرخ فدرال رزرو باعث افزایش بازده اوراق خزانه‌داری ایالات متحده می‌شود، بنابراین سرمایه گذاران سایر نقاط جهان که به دنبال بازدهی هستند را جذب می‌کند. این افزایش تقاضا برای اوراق بهادار دلاری، به نوبه خود ارزش دلار را افزایش می‌دهد.

امسال، ارزش یورو به دلیل ترس فزاینده از رکود در ۱۹ کشوری که از این ارز استفاده می‌کنند، مدام کاهش یافته است. همچنین جنگ در اوکراین بهای نفت و گاز را افزایش داده و به مصرف کنندگان و شرکت‌های اروپایی آسیب رسانده است. به ویژه، کاهش اخیر عرضه گاز روسیه باعث افزایش سرسام‌آور قیمت‌ها شده و نگرانی‌ها از قطع کامل گاز را افزایش داده است که می‌تواند دولت‌ها را مجبور به سهمیه بندی انرژی کند. اقتصاددانان بانک برنبرگ محاسبه کرده‌اند که با نرخ‌های فعلی مصرف، هزینه اضافه شده ۲۲۰ میلیارد یورو (۲۲۴ میلیارد دلار) در طی ۱۲ ماه یا ۱.۵ درصد از تولید اقتصادی سالانه خواهد بود.

بانک مرکزی اروپا اعلام کرده است که نرخ بهره خود را در جلسه پایانی ماه جاری، یک چهارم واحد و احتمالاً تا نیم واحد در ماه سپتامبر افزایش خواهد داد. باید توجه داشت که یورو ضعیف‌ با گران‌تر کردن واردات اروپا، فشارهای تورمی را افزایش می‌دهد.

افزایش ارز دلار دورنمای اقتصادی ایالات متحده را پیچیده می‌کند. دلار قوی‌تر، کالاهای خارجی را برای آمریکایی‌ها ارزان تر می‌کند و فشارهای تورمی را تا حدودی کاهش می‌دهد. براساس محاسبات اقتصاددانان، افزایش ۱۰ درصدی دلار در برابر ارزهای شرکای تجاری در سال گذشته، تورم را حدود ۰.۴ درصد کاهش داد. اگرچه این رابطه «معنی‌دار» است، اما باید توجه داشت که قیمت‌های مصرف‌کننده در سال گذشته ۸.۶ درصد افزایش یافته که بزرگترین افزایش سالانه از سال ۱۹۸۱ تاکنون است.

یک ارز قوی‌تر به شرکت‌های آمریکایی در خارج از کشور آسیب می‌زند و سود شرکت‌های چند ملیتی را که به فروش خارج از کشور متکی هستند، از بین می‌برد. دلار قوی‌تر باعث می‌شود درآمد خارجی آن‌ها وقتی به دلار تبدیل شود و آن را به ایالات متحده بیاورند، کمتر ارزش شود. به عنوان مثال، مایکروسافت ماه گذشته چشم انداز درآمدی آوریل تا ژوئن خود را به دلیل نوسان نرخ ارز کاهش داد.

در مجموع، قوی‌تر شدن دلار بر رشد اقتصادی آمریکا تأثیر می‌گذارد چون منجر به کاهش صادرات، افزایش واردات و در نتیجه کسری تجاری بیشتر می‌شود. براین اساس، شکاف تجاری فزاینده، ۳.۲ واحد درصد از رشد اقتصادی ایالات متحده در دوره ژانویه تا مارس کاهش داد که دلیل اصلی کاهش تولید ناخالص داخلی کشور در سه ماهه اول بود.

دلار؛ خطرناکترین سلاح

قدرتمندترین سلاح جنگی آمریکا شلیک نمی‌کند، پرواز نمی‌کند و منفجر نمی‌شود یا یک زیردریایی، هواپیما، تانک یا لیزر نیست؛ بلکه قدرتمندترین سلاح استراتژیک آمریکا امروزه دلار است. در واقع، ایالات متحده از دلار برای پاداش دوستان و تنبیه دشمنان استفاده استراتژیک می‌کند. استفاده از دلار به عنوان یک سلاح محدود به جنگ‌های تجاری و جنگ ارزی نمی‌شود. دلار را می‌توان برای تغییر رژیم با ایجاد تورم فوق العاده و نارضایتی داخلی در کشورهای مورد هدف ایالات متحده مورد استفاده قرار داد.

دلار حدود ۶۰ درصد از ذخایر جهانی، ۸۰ درصد از پرداخت‌های جهانی و تقریبا ۱۰۰ درصد از معاملات جهانی نفت را تشکیل می‌دهد. بانک‌های اروپایی که وام‌های دلاری به مشتریان می‌دهند، مجبورند برای تامین مالی این بدهی‌ها، وام دلاری بگیرند. به طور خلاصه، دلار تامین کننده اکسیژن برای تجارت جهانی است و ایالات متحده می تواند هر زمان که بخواهد اکسیژن شما را قطع کند. فهرست راه‌هایی که از طریق آنها می‌توان دلار را به سلاح تبدیل کرد، گسترده است. ایالات متحده از دلار استفاده می‌کند تا دشمنان خود را در صورت تمایل به مبادله کالاهای خام یا بازار سیاه وادار کند.

نمونه‌هایی از استفاده ایالات متحده از این تسلیحات مالی در همه جا وجود دارد که نمونه اخیر آن، تحریم‌های سختگیرانه اعمال شده علیه روسیه در پی تهاجم اخیر این کشور به اوکراین است. آمریکا پس از الحاق کریمه در سال ۲۰۱۴ و حمله به شرق اوکراین، روسیه را تحریم کرد. ایالات متحده از سال۲۰۱۱ تا ۲۰۱۳ یک جنگ مالی تمام عیار با ایران به راه انداخت که منجر به سقوط بانکی، تورم شدید، کاهش ارزش پول محلی و ناآرامی اجتماعی شد. همچنین ایالات متحده مجازات‌های سختی را برای چین به دلیل سرقت مالکیت معنوی اعمال کرد. دیگر قربانیان آشکار تسلیحات مالی آمریکا، کره شمالی، سوریه، کوبا و ونزوئلا هستند.

موارد اشاره شده در روند عادی تجارت و مالی رخ نداده‌اند. تحریم‌های روسیه، ایران و سایر تحریم‌های ذکر شده صراحتاً ژئوپلیتیکی هستند، در حالی که تحریم‌های چین تا حدی ژئواستراتژیک هستند که ایالات متحده و چین برای برتری فناوری در قرن بیست و یکم رقابت می‌کنند. اما هیچ یک از این تحریم‌ها بدون استفاده از دلار و سیستم پرداخت دلاری موثر و حتی ممکن نخواهد بود.

با این حال برای هر عمل یک واکنش وجود دارد. دشمنان آمریکا متوجه شده‌اند که در برابر تحریم‌های دلاری چقدر آسیب پذیر هستند و حالا دنیایی را متصور هستند که در آن دلار ذخیره و ارز اصلی تجارت نیست. در درازمدت، روسیه، چین، ایران و سایرین به طور مستقیم در حال ایجاد و پیاده سازی ارزهای غیردلاری و سیستم‌های پرداخت مستقل هستند. بطوریکه ولادیمیر پوتین در نشست اخیر بریکس یک ارز ذخیره جدید را پیشنهاد کرد.

حتی اروپا نیز نشانه‌هایی از خود نشان می‌دهد که می‌خواهد از هژمونی دلار بگریزد. وزیر امور خارجه آلمان خواستار یک سیستم پرداخت جدید مبتنی بر اتحادیه اروپا مستقل از ایالات متحده و سوئیفت شده که شامل پرداخت دلاری نخواهد شد.

سوئیفت کانون شبکه مالی جهانی است. تمام بانک‌های بزرگ با استفاده از سیستم پیام سوئیفت، تمام ارزهای اصلی را انتقال می‌دهند و از همین روی قطع ارتباط یک ملت با سوئیفت مانند برداشتن اکسیژن آن است.

ایالات متحده قبلاً ایران را از سیستم پرداخت دلاری (Fedwire) که تحت کنترل خود است منع کرده بود، اما ایران برای حفظ وصول ارز برای صادرات نفت، برای انتقال یورو و ین به سوئیفت روی آورد. در سال ۲۰۱۲، آمریکا با موفقیت ایران را از سوئیفت خارج کرد که نمی‌توانست پول نفت خود را با ارزهای رایج دریافت کند. البته، ایالات متحده روسیه را پس از تهاجم فوریه به اوکراین از سوئیفت منع کرد.

اما در درازمدت، این احتمال وجود دارد که جهان به طور کلی از دلار دور شود و به سمت جایگزین‌هایی از انواع مختلف، از جمله سیستم‌های پرداخت جدید و ارزهای دیجیتال، احتمالاً با پشتوانه طلا، سوق می‌دهد. نتیجه این است که جهان به دنبال دور شدن از سلطه دلار در امور مالی جهانی است.

نرخ برابری تومان در برابر دلار به نازل‌ترین سطح خود رسید

رکورد جدیدی در برابر دلار. ارزش پول ایران به نازل‌ترین سطح خود در برابر دلار آمریکا رسید: تقریبا ۲۰ هزار تومان برای هر دلار. کمیسیون اقتصادی مجلس ایران از رئیس بانک مرکزی و وزیر اقتصاد توضیح خواسته است.

نرخ برابری تومان در برابر دلار آمریکا امروز دوشنبه دوم تیر (۲۲ ژوئن) به مرز ۲۰ هزار تومان نزدیک شد. برخی از صرافی‌ها خبر از عبور از مرز ۲۰ هزار تومان دادند. اما هم‌زمان گفته می‌شود که در این روز هر دلار معادل ۱۹ هزار و ۸۰۰ تومان در بازار آزاد معامله شده است.

روز شنبه گذشته روند نزولی ارزش تومان در برابر دلار شتاب گرفته بود. تحلیلگران علت را در تصویب قطعنامه توبیخی شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی دانسته‌اند. نگرانی مردم از احتمال تشدید تحریم‌های ایران به تلاش برای تبدیل پول این کشور به ارزهای خارجی دامن زده بود.

اسحاق جهانگیری، معاون اول حسن روحانی رئیس جمهوری ایران، در همین رابطه هشدار داده بود که تصویب این قطعنامه نمی‌باید تاثیری بر تحولات اقتصادی ایران داشته باشد؛ هشداری که ظاهرا تاثیری بر رویکرد مردم نداشت.

روند نزولی ارزش پول ایران امروز دوشنبه نیز ادامه یافت و منجر به آن شد که ارزش پول این کشور در برابر دلار و سایر ارزهای خارجی به نازل‌ترین سطح خود برسد.

خبرگزاری آسوشیتدپرس امروز دوشنبه با انتشار گزارشی از تهران به تحولات پولی اخیر ایران پرداخته است. در این گزارش آمده است که مسئولان ایران به صادرکنندگان کالا در این کشور هشدار داده‌اند، ارز حاصل از صادرات خود را مجددا به ایران بازگردانند. همین موضوع حکایت از کاهش ذخایر ارزی بانک مرکزی دارد.

در خبر منتشر شده از سوی خبرگزاری یاد شده به عبور ارزش دلار از مرز ۲۰ هزار تومان نیز اشاره شده است. لازم به تذکر است که هر دلار آمریکا روز شنبه گذشته در بازار آزاد ایران در ازای ۱۹ هزار تومان معامله شده بود.

خبرگزاری آسوشیتدپرس در ادامه به اظهارات اخیر اسحاق جهانگیری اشاره کرده است. جهانگیری چند روز پیش گفته بود که درآمد ارزی ناشی از صدور نفت ایران از ۱۰۰ میلیارد دلار در سال ۲۰۱۱ میلادی به هشت میلیارد دلار در حال حاضر تنزل یافته است.

هشدار وزارت بازرگانی

وزارت بازرگانی جمهوری اسلامی اعلام کرده است که بسیاری از شرکت‌ها با بهره گرفتن از نرخ ارز دولتی اقدام به صدور کالا می‌کنند، اما عایدی ناشی از صادرات خود را به ایران بازنمی‌گردانند.

همین وزارتخانه تهدید کرده است که نام شرکت‌های خاطی را اعلام خواهد کرد و افزون بر آن مجوز فعالیت اقتصادی آن‌ها را لغو می‌کند.

آسوشیتدپرس در گزارش خود تاکید کرده است که ایران سالانه ۴۰ میلیارد دلار صادرات غیرنفتی دارد. این در حالی است که تنها نیمی از درآمد ارزی ناشی از صادرات غیرنفتی به ایران باز می‌گردد و بخش دیگر در بانک‌های کشورهای دیگر باقی می‌ماند.

این خبرگزاری در ادامه خبر خود به مقایسه بهای دلار در آستانه نرخ برابری ارز یعنی چه؟ توافق هسته‌ای ایران و زمان حال پرداخته است. بر اساس این گزارش، ارزش هر دلار پس از توافق هسته‌ای سال ۲۰۱۵ معادل ۳۲۰۰ تومان بوده است. به این ترتیب، بهای هر دلار در قیاس با تومان ظرف این پنج سال دست‌کم شش برابر شده است.

این خبرگزاری علت افزایش ارزش دلار در برابر تومان را در تحریم‌هایی می‌داند که پس از خروج آمریکا از توافق هسته‌ای از سوی دولت ترامپ علیه ایران وضع شده‌اند.

خبرگزاری ایسنا نیز امروز دوشنبه به نقل از سمیه محمودی، عضو کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی، خبر از دعوت این کمیسیون از رئیس بانک مرکزی و وزیر اقتصاد دولت روحانی برای توضیح درباره وضعیت حاکم بر بازار ارز داده است. خانم محمودی اعلام کرده است که کمیسیون اقتصادی مجلس موضوع بررسی وضعیت بازار ارز و سکه را در دستور کار خود قرار داده است.

محمودی اعلام کرده است که این کمیسیون دو نوع راهکار را به طور همزمان دنبال می‌کند: از یکسو به دنبال یک راهکار سریع بوده که بتواند از التهاب بازار بکاهد و از سوی دیگر در جست‌وجوی راهکارهایی است که در طولانی مدت بتواند در کنترل وضعیت حاکم بر بازارهای ارز و سکه تاثیر نهد.

تئوری برابری نرخ بهره

در مقاله قبل به تئوری برابری قدرت خرید پرداختیم و گفتیم که بر اساس این تفکر بنا شده که نرخ های مبادله ارز باید توسط قیمت های نسبی سبدی از کالاهای مشابه بین دو کشور تعیین شود. هرگونه تغییری در نرخ تورم یک کشور باید با تغییر در جهت مخالف نرخ مبادله کشور موازنه شود؛ بنابراین بر طبق این تئوری وقتی به واسطه تورم، قیمت ها نرخ برابری ارز یعنی چه؟ در کشوری بالا می رود نرخ تبدیل ارز آن کشور به منظور ایجاد و باقی ماندن برابری قبلی باید کاهش یابد.

تئوری برابری نرخ بهره (Interest Rate Parity) بیان می کند که اگر دو ارز متفاوت، دارای نرخ برابری ارز یعنی چه؟ نرخ بهره های متفاوت باشند این اختلاف در نرخ سلف به گونه ای تأثیر می گذارد که از معاملات بدون ریسک خرید و فروش هم زمان یا همان آربیتراژ ممانعت نماید.

آربیتراژ (Arbitrage) به چه معناست؟ معامله ارزی به سود خرید سهام در یک بازار و فروش سریع آن در بازاری دیگر به منظور استفاده از تفاوت قیمت و کسب منفعت که به آن سود بدون ریسک نیز گفته می شود.

برای مثال طبق این تئوری اگر نرخ بهره ایالات متحده ۳ درصد و نرخ بهره ژاپن ۱ درصد باشد، آنگاه دلار آمریکا می بایست در برابر ین ژاپن ۲ درصد کاهش یابد تا از معاملات آربیتراژ جلوگیری به عمل آید. این نرخ مبادله سلف روی نرخ مبادله سلف اظهار شده در همان روز تأثیر می گذارد. در این مثال، نرخ مبادله سلف دلار در مقابل ین ژاپن باید تخفیف یابد به خاطر اینکه در نرخ سلف ارز نرخ نقد فعلی، تعداد ین کمتری خرید می شود. در این حالت ین در وضعیت Premium خود قرار دارد.

تئوری برابری نرخ بهره در سال های اخیر عملکرد ضعیفی از خود بجا گذاشته است. اغلب ارزها با نرخ بهره بالاتر، به واسطه تصمیمات بانک های مرکزی در راستای تلاش برای متعادل کردن اقتصادهای بسیار جهشی با بالا بردن نرخ بهره افزایش قیمت می یابند و کاری هم به آربیتراژ بدون ریسک ندارند.

به انتهای مقاله «تئوری برابری نرخ بهره» رسیدیم. در مقاله بعدی به مدل پولی و بررسی مدل های دیگر در پیش بینی در ارزها خواهیم پرداخت. با ما همراه باشید.

منبع: کتاب مرجع کامل تحلیل تکنیکال در بازارهای سرمایه نوشته دکتر علی محمدی