تعریف شاخص در بورس

“شاخص بورس” یعنی چه؟

شاخص در “بورس” یعنی چه؟ حتما شما هم تاکنون، بار‌ها و بارها، شنیده‌اید که مثلا شاخص بورس امروز با ۱۵۰ واحد رشد، به عدد ۷۰ هزار واحد رسید. همچنین گاهی اوقات رسانه‌ها از کاهش شاخص بورس خبر می‌دهند. اما تا به حال به این موضوع فکر کرده‌اید که شاخص بورس، بیانگر چیست و چرا افزایش یا کاهش آن، اهمیت دارد؟ اساس نوسانات شاخص چه مفهومی دارد؟

درفرهنگ لغات فارسی واژه شاخص اینطور معنی شده است: برآمده، مرتفع. ۲ – برجسته، ممتاز. ۳ – (اِ.) نمودار. ۴ – نمونه، الگو، سرمشق. ۵ – عددی که میانگین ارزش مجموعه‌ای از اقلام مرتبط با یکدیگر را برحسب درصدی از همان میانگین در فاصله زمانی دو تاریخ بیان کند.

شاخص یک معیار آماری است که تغییرات در یک اقتصاد یا بازار بورس را نشان می‌دهد. در مورد بازار‌های مالی، شاخص یک سبد فرضی از کلیه سهامی است که در آن بازار خریدوفروش می‌شود و میانگین تغییرات قیمت همه سهام را نشان می‌دهد.

روش اندازه گیری شاخص بورس

روش اندازه‌گیری هر شاخص، منحصر به همان شاخص است و نمی‌توان رقم فعلی یک شاخص را با شاخصی دیگر مقایسه کرد؛ بنابراین برای مقایسه دو شاخص مختلف بهتر است درصد تغییرات شاخص‌ها را نسبت به‌روز یا ماه قبل باهم مقایسه کرد، نه عدد فعلی آن‌ها را.

از شاخص کل و سایر شاخص‌های بورس اوراق بهادار تهران می‌توان برای سنجش عملکرد سهام و صندوق‌های سرمایه‌گذاری استفاده کرد. مفهوم شاخص در بورس بسیار متفاوت است، کلمه شاخص (INDEX) در کل به معنای نمودار یا نشان‌دهنده یا نماینده می‌باشد.

شاخص کمیتی است که نماینده چند متغیر همگن می‌باشد و وسیله‌ای برای اندازه‌گیری و مقایسه پدیده‌هایی است که دارای ماهیت و خاصیت مشخصی هستند که بر مبنای آن می‌توان تغییرات ایجاد شده در متغیر‌های معینی را در طول یک دوره بررسی نمود.

شاخص بازار سهام چیست؟ روشی برای اندازه‌گیری بخشی از بازار سهام است. این شاخص بیانگر روند عمومی قیمت سهام همه شرکت‌های پذیرفته در بورس اوراق بهادار است.

طبق فرمول طراحی شده تغییر قیمت شرکت‌های بزرگتر که در عین حال سرمایه بیشتری نیز دارند بر نوسان شاخص تاثیر بیشتری می‌گذارد. در هر بازار بورس اوراق بهاداری می‌توان بنا بر احتیاج و کارایی شاخص‌های زیادی را تعریف و محاسبه نمود.

روش محاسبه شاخص کل بورس تهران

برای درک نحوه محاسبه شاخص کل ابتدا لازم است توضیح دهیم که بازدهی سرمایه گذاران که (در بورس) سرمایه گذاری کرده اند در بورس اوراق بهادار به دو روش محاسبه می‌شود.

ابتدا بازدهی حاصل از دریافت سود نقدی در پایان هر سال است و دوم تغییر قیمت سهم در طول دوره سرمایه گذاری سهامدار. یعنی فرض کنید که شخصی سهامی را به ارزش هر سهم ۱۰۰ تومان در ابتدای یک سال خریداری کرده است، قیمت هر سهم این شرکت در پایان سال ۱۲۰ تومان شده و شرکتی که سهام آن خریداری شده است نیز در پایان سال ۱۰ تومان به ازای هر سهم سود تقسیم کرده است؛ بنابراین این سرمایه گذار روی سهام توانسته تا پایان این سال در مجموع ۳۰ تومان به ازای هر سهم سود کند و در واقع بازدهی این سرمایه گذار در پایان سال ۳۰ درصد بوده است، زیرا سرمایه وی از ۱۰۰ تومان به ۱۳۰ تومان افزایش یافته است.

حال روش و فرمول محاسبه شاخص کل بورس نیز بر همین اساس می‌باشد. بدین معنی که شاخص کل افزایش قیمت کلیه سهام‌های منتشر شده در بورس و همچنین تقسیم سود نقدی این شرکت‌های سهامی را در نظر گرفته و بر این اساس بازدهی کلیه سهام‌ها و در واقع بازدهی کل بورس را محاسبه می‌کند که به آن شاخص کل بورس یا بازدهی نقدی بورس می‌گویند.

مفهوم واحد در شاخص چیست؟

شاخص براساس یک واحد تعریف می‌شود بدین صورت اگر شاخص کل بورس در ابتدای سال برای مثال ۱۰ هزار واحد باشد و در پایان سال به ۱۵ هزار واحد افزایش یابد یعنی ۵ هزار واحد افزایش داشته که این به معنای بازده ۵۰% درصدی در شاخص کل بورس است.

شاخص کل قیمت در بورس تهران برای سه گروه محاسبه می‌شود که عبارتند از:

۱ – شاخص قیمت کل بازار: که در محاسبه آن قیمت سهام تمام شرکت‌های معامله شده تاثیر داده می‌شود.

۲ – شاخص قیمت تالار اصلی: که در محاسبه آن فقط قیمت سهام شرکت‌های معامله شده در تابلو اصلی تاثیر داده می‌شود.

۳ – شاخص قیمت تالار فرعی: که در محاسبه آن فقط قیمت سهام شرکت‌های معامله شده در تابلوی فرعی تاثیر داده می‌شود.

۴ – شاخص صنعت: این شاخص عملکرد شرکت‌های صنعتی بورس را نشان می‌دهد. مفاهیم این بازار کمک می‌کند. با یکی از این کلید‌ها آشنا شوید:

۵ – شاخص واسطه‌گری‌های مالی: این شاخص عملکرد شرکت‌های واسطه‌گری مالی شامل هلدینگ‌ها، سرمایه‌گذاری‌ها و لیزینگ‌ها را نشان می‌دهد.

۶ – شاخص قیمت و بازده نقدی: شاخص قیمت و بازده نقدی را می‌توان یکی از دقیق‌ترین شاخص‌های محاسبه در بورس تهران به حساب آورد، زیرا هر دو مولفه تقسیم سود در شرکت‌ها و بازده سهام بر اثر افزایش قیمت سهام شرکت‌ها در آ‌ن مدنظر قرار گرفته است.

۷ – شاخص عملکرد تالار اصلی: این شاخص فقط روند حرکت قیمت سهام شرکت‌های درج شده در تابلوی اصلی بورس تهران را طبق ضوابط محاسبه شاخص کل نشان می‌دهد.

۸ – شاخص کل قیمت سهام: این شاخص بیانگر روند عمومی قیمت سهام همه شرکت‌های پذیرفته در بورس اوراق بهادار است. طبق فرمول طراحی شده تغییر قیمت شرکت‌های بزرگتر که در عین حال سرمایه بیشتری نیز دارند بر نوسان شاخص تاثیر بیشتری می‌گذارد.

۹ – شاخص عملکرد تالار فرعی: این شاخص فقط روند حرکت قیمت سهام شرکت‌های درج شده در تابلوی فرعی بورس تهران را طبق ضوابط محاسبه شاخص کل نشان می‌دهد

محاسبه شاخص‌های مختلف بر اساس فرمول‌های قراردادی انجام می‌گیرد و هر شاخصی بنا بر داده‌ها و فرمول مورد استفاده می‌تواند گویای تغییرات خاصی باشد؛ لذا به غیر از شاخص کل قیمت که نشان‌دهنده تغییرات قیمت کلیه شرکت‌ها می‌باشد مابقی شاخص‌ها بنا بر نوع محاسبه و شرکت‌هایی که در آن مورد محاسبه قرار می‌گیرند باید تفسیر شوند.

ملاحظاتی در مورد معنای شاخص بورس

حال که تا حدودی با نحوه محاسبه شاخص‌های مختلف آشنا شدیم لازم است با توجه به اینکه سهام چه شرکت‌هایی در شاخص مورد نظر تاثیر گذار بوده اند تفسیر لازم را از شاخص مورد نظر داشته باشیم.

سرمایه گذاران باید به دو نکته توجه نمایند:

نکته ۱ – افزایش شاخص کل کلا بمعنی سودآوری کلیه سهام موجود در بورس نیست. برعکس این مسئله کاهش شاخص کل هم بمعنی ضرر در کل سهام موجود در بورس نیست.

نکته ۲ – یکی از مهمترین مسائل در سرمایه‌گذاری در بورس تشکیل سبد سهام است. سرمایه گذاران باید از هر صنعتی یک نوع از سهام آن صنعت را در سبد خود داشته باشند.

شاخص هم وزن بورس چیست؟

در محاسبه شاخص هم‌وزن، بزرگی و کوچکی شرکت‌ها در محاسبه دخالت داده نمی‌شوند و همه شرکت‌ها به یک میزان در شاخص اثر می‌گذارند.

به طور مثال شرکت بزرگی مانند هلدینگ خلیج فارس با شرکت کوچکی مانند دامداری تلیسه نمونه هم‌وزن است؛ بنابراین نوسانات قیمتی آن‌ها تاثیر مشابهی روی شاخص هم‌وزن می‌گذارد؛ بنابراین این عامل باعث می‌شود در برخی روز‌هایی که به طور مثال شاخص کل مثبت است، ولی اکثر سهام بازار منفی هستند، شاخص هم‌وزن منفی شود، زیرا وضعیت اکثریت سهام بازار است که در شاخص هم‌وزن منعکس می‌شود.

مبنای شاخص هم وزن بورس

مبنای شاخص هم‌وزن ۱۰۰۰۰ واحد بوده و از اول فروردین ۱۳۹۳ معرفی شده است.

به نظر می‌رسد که این شاخص با کیفیت بهتری نشان‌دهنده کلیت وضعیت بورس تهران است.

شاخص بورس چیست و چه کاربردی دارد؟

شاخص بورس چیست و چه کاربردی دارد؟ چنانچه از کاربران بازار بورس باشید و یا اخبار بورس را دنبال کنید حتما شما هم به احتمال زیاد اصطلاح «شاخص بورس» را شنیده اید. این اصطلاح رایج استفاده زیادی دارد و در این مقاله می خواهیم به زبان ساده توضیح دهیم که شاخص بورس چیست و شما را با کاربرد های آن آشنا کنیم تا دفعه بعد که در سایت و یا کانالی دیدید و یا شنیدید که گفته می شود “شاخص بورس با ۵۰۰ واحد رشد به ۵۰۰۰ واحد رسید” به راحتی متوجه منظور راوی شوید.

بورس چیست؟

قبل از اینکه به شاخص بورس بپردازیم بهتر است یک توضیح کلی در مورد خود بورس و بازار بورس در ایران بدهیم. همانطور که بیشتر ما می دانیم بورس یک بازار انحصاری برای خرید و فروش و مبادله سهام شرکت های فعال در آن است. این بازار با بازار های دیگر متفاوت است و شرکت ها در اصناف مختلف زیر نظر سازمان بورس و بعد از گذشتن ازصافی های مختلف می توانند در آن سهام های خود را برای خرید و فروش در تاریخ های خاص عرضه کنند.

بازار بورس خود یک شاخص دارد که ترجمه کلمه انگلیسی Index است که معادل شاخص در باراز های خارجی و بین المللی است. این شاخص به طول کلی نشانگر و بیانگر ارزش عددی یک سهام از یک شرکت است که از آن در نمودارها جهت نمایش ارزش عددی سهام در روز و ساعت خاص استفاده می شود. با استفاده از این شاخص بورس شما می توانید به سادگی ارزش و سود یا زیان یک سهام را در بازه های زمانی مختلف مشاهده کنید و با بررسی سیل نزولی و یا سعودی یک شاخص به نوسانات و وضعیت آن پی ببرید.

منظور از شاخص بورس چیست؟

در یک تعریف جامع شاخص بورس، یک عدد صحیح یا اعشاری است که وضعیت کلی بورس و روند شد یا افت سهام در بازار را نشان می دهد. البته در بورس چندین شاخص کلی مختلف وجود دارد که نمایشگر موارد مختلفی در بازار بورس هستند و از طریق فرمول های متفاوتی برای ارزیابی های مختلف کاربرد دارند. این شاخص ها معیار های مهمی هستند که خبرگان بورس با تحلیل و مقایسه نمودارهای بورس در بازه های زمانی مختلف، می توانند وضعیت بورس را در بازه های زمانی آینده تخمین زده و پیش گویی کنند. همانطور که اشاره شد این شاخص ها هر کدام معرف موردی متفاوت هستند. برای آشنایی شما با شاخص های معروف بورس، در ادامه به تعدادی از این شاخص ها اشاره خواهیم کرد.

تصویری از شیوه نمایش شاخص های بورس در سایت بورس

شاخص کل بورس چیست؟

شاخص کل بورس شاخص اصلی سازمان بورس است که در اخبار و رسانه ها ممکن است آن را با نام “شاخص بورس تهران” نیز شنیده باشید. این شاخص از مهم ترین شاخص ها در بازار بورس و سرمایه داران آن است و میانگین عمومی سطح قیمت و سود سهام های شرکت های شرکت کننده در بازار بورس ایران می باشد. از این نماد به عنوان میانگین بازدهی سرمایه گذاران در بورس نیز یاد می شود که هر چقدر مقدار آن بیشتر باشد در آن بازه زمانی سهام های پر بازده در بازار بورس بیشتر است. به عبارت دیگر شاخص کل بورس است که هم تغییرات قیمت سهام و هم سودهای سالیانه‌ای که شرکت‌ها به شما پرداخت می‌کنند را محاسبه کرده و در یک عدد واحد بیان می کند. از شاخص کل، شاخص قیمت و بازده نقدی (TEDPIX) نیز در برخی از رسانه ها یاد می شود.

یک مثال ساده برای درک بهتر شاخص کل بورس

در صورتی که شما از سهام تمامی شرکت های بورسی یک عدد سهام خریده باشید، در این صورت تغییرات شاخص کل بورس با میزبان بازدهی سهام شما برابر خواهد بود و نسبت برابر یک خواهد داشت. البته این مثال فرضی است و احتمال این که از کلیه شرکت های موجود در بورس در یک بازه زمانی کوتاه بتوانید یک سهام بخرید بسیار کم خواهد بود.

نکته دیگری که لازم است در مورد بررسی و مقایسه شاخص کل بدانید این است که میزان تغییرات شاخص کل بورس در بازه زمانی مدنظر برای ما اهمیت دارد ولی خود عدد شاخص صرفا جهت فهمیدن صعودی یا نزولی بودن کاربرد دارد. برای مثال در این مورد در صورتی که عدد شاخص بورس در بازه یک ساله از ۱۰۰۰۰ به ۲۰۰۰۰ برسد به این معنی است که میانگین بازدهی بورس ( توجه فرمایید در سهام های مختلف ) در آن سال سود ۵۰ درصدی داشته است. البته این به معنی سود ۵۰ درصدی برای کلیه سهام ها نیست و ممکن است سهام هایی هم سود منفی داشته باشند.

بر این اساس هر چه شرکتی بزرگ تر باشد و تعداد سهام های فعال بیشتری داشته باشد، سود و یا ضرر آن تاثیر به مراتب بیشتری بر روی میزان رشد و یا افت شاخص کل، نسبت به سایر شرکت ها، خواهد داشت.

شاخص قیمت چیست؟

شاخص قیمت، یکی دیگر از اصلی‌ترین شاخص‌های بورس است که لازم است با آن آشنا شوید. در تعریف ساده شاخص قیمت بیانگر روند عمومی و صودی و یا نزولی کلیه شرکت های فعال در بازار بورس و اوراق بهادار است. برای مثال در این مورد نیز می توان گفت چنانچه در اخببار شنیدید که شاخص بورس در یک سال، ۱۵ درصد رشد داشته است، به این معنی است که سطح عمومی قیمت سهام های بازار بورس در یک سال گذشته ، به طور متوسط ۲۰ درصد رشد داشته است.

تفاوت اصلی این شاخص با شاخص کل این است که در شاخص قیمت، فقط قیمت سهام شرکت‌های بورسی در فرمول شاخص، مورد محاسبه قرار می‌گیرد. در صورتی که در شاخص کل، علاوه بر قیمت، سود پرداختی سالیانه شرکت‌ها نیز در محاسبه شاخص در نظر گرفته می‌شود.

سرور مجازی بورس چیست؟

سرور مجازی بورس یک کامپیوتر ۲۴ ساعته روشن است که به شما این امکان را می دهد تا از هر نقطه ای از ایران بتوانید با سرعت اینترنت بسیار بالایی بتوانید در بازار بورس فعالیت کنید.

شرکت توشن ارائه دهنده انواع سرور مجازی بورس ایران می باشد. این شرکت با تکیه بر دانش های روز و با استفاده از فناوری های جدید که از کشور های اروپایی وارد شده است، اقدام به ارائه سرعت اینترنت تا ۱۰۰۰۰ مگابیت بر ثانیه می کند.

سرور بورس، برگ برنده کاربران حرفه ای بورس

سرور مجازی بورس توشن بهترین گزینه از یک شرکت معتبر ایرانی است که ارائه دهنده سرور های پر سرعت از کشور های مختلف بوده و شما با تهیه این سرور ها با قیمت مناسب و ارزان، علاوه بر دسترسی به اینترنت پر سرعت تا ۱۰۰ مگابایت بر ثانیه و بدون محدودیت، به پینگ تایم صفر الی یک میلی ثانیه ای به سرور های سایت های کارگزاری بورسی و دیگر سایت های داخلی دسترسی داشته باشید. این سرور ها با سخت افزار قدرتمند، به همراه پر سرعت ترین اینترنت ایران به طور کامل نیاز های شما برای زدن سرخطی خوب را برآورده خواهند کرد.

شاخص بورس چگونه محاسبه می شود؟

این شاخص در 11ماه نخست امسال بیش از 100درصد رشد کرد. پرسش اینجاست که آیا فعالان بورس درست استدلال می‌کنند؟ شاخص کل بورس تهران فراز و نشیب‌های زیادی را پشت‌سر گذاشته است. در گذشته شاخص کل بورس تهران از میانگین قیمت سهام شرکت‌های بورس به دست می‌آمد و به همین دلیل تا قبل از آذر ماه سال87 به شاخص کل بورس تهران شاخص قیمت هم گفته می‌شد اما از آذر ماه سال87 تاکنون مولفه سود نقدی شرکت‌ها در شاخص بورس محاسبه می‌شود. در واقع شاخص بورس تهران حاصل جمع افزایش قیمت سهام و سود نقدی شرکت‌های بورس است، به همین دلیل است که به آن شاخص قیمت و سود نقدی هم می‌گویند. موضوع این است که روش محاسبه شاخص بر مبنای چنین فرمولی میزان شتاب و سرعت رشد شاخص را بیشتر نشان می‌دهد. برخی فعالان بازار سرمایه معتقدند که مدل جدید شاخص که به‌عنوان شاخص کل بورس از اواخر سال87 طراحی و مورد محاسبه قرارگرفته، بیانگر واقعیت بازار نبوده و از سقوط پی‌در‌پی شاخص جلوگیری می‌کند.

بورس اوراق بهادار تهران از فروردین ماه 1369 اقدام به محاسبه و انتشار شاخص قیمت برمبنای عدد پایه 100 و با نام تپیکس (تعریف شاخص در بورس TEPIX) کرد که این شاخص، نماگر تغییرات قیمت کل بازار بوده و به صورت میانگین وزنی محاسبه می‌شد.

این شاخص در آن زمان 52 شرکت را دربرمی‌گرفت و درصورتی‌ که نماد شرکتی بسته بود یا برای مدتی معامله نمی‌شد، قیمت آخرین معامله آن در شاخص لحاظ می‌شد و تعداد سهام منتشره شرکت‌ها، معیار وزن‌دهی در این شاخص بود که این امر منجر به تأثیر بیشتر شرکت‌های بزرگ در شاخص می‌شد.

در این میان شاخص قیمت و بازده نقدی یا همان شاخص بازده کل با نماد TEDPIX از فروردین1377 در بورس تهران محاسبه و منتشر شده است. تغییرات این شاخص نشانگر بازده کل بورس است و از تغییرات قیمت و بازده نقدی پرداختی متأثر می‌شود. این شاخص تمامی شرکت‌های پذیرفته شده در بورس را در بردارد و شیوه وزن‌دهی و محاسبه آن همانند شاخص کل قیمت (TEPIX) است و تنها تفاوت میان آن در شیوه تعدیل آنهاست، به‌طوری که شاخص قیمت و بازده نقدی علاوه بر موارد تعدیل شاخص قیمت، درصورت پرداخت سود نقدی نیز تعدیل می‌شود. علاوه بر این شاخص بازده (سود) نقدی که با نماد TEDIX منتشر می‌شود، بیانگر سطح عمومی بازده نقدی پرداختی شرکت‌هاست و مقدار آن از تقسیم پایه شاخص کل قیمت (TEPIX) بر پایه شاخص بورس (قیمت و بازده نقدی)(TEDPIX)، به دست می‌آید.

شاخص کل قیمت، شاخص قیمت و بازده نقدی، شاخص بازده نقدی، شاخص صنعت، شاخص 50 شرکت فعال‌تر شاخص تالار اصلی و فرعی از شاخص‌هایی بودند که در بورس اوراق بهادار تهران مورد محاسبه قرار می‌گرفتند ولی در راستای اجرای بند 3 مصوبه شورای بورس و اوراق بهادار در تاریخ هشتم مرداد86، مقرراتی برای تغییر در محاسبه شاخص بورس به پیشنهاد هیأت مدیره سازمان بورس ارائه شد و در تاریخ 30 اردیبهشت 1387 در 10 ماده و 3 تبصره دستورالعمل نحوه تغییر شاخص‌های بورس یا تعریف شاخص‌های جدید تصویب شد.

بر اساس این مصوبه بود که شورای بورس اقدام به انتشار مقررات اجرایی نحوه تغییر در شاخص‌های بورس یا تعریف شاخص‌های جدید در بازار سهام کرد و همزمان با راه‌اندازی نرم‌افزار جدید معاملات موسوم به جم در روز 16 آذرماه، شاخص قیمت و دیگر شاخص‌های بورسی تغییراتی نسبت به گذشته پیدا کردند، به‌طوری که شاخص بازده نقدی و قیمت از سال87 به‌عنوان شاخص کل در بورس معرفی شد و در حال حاضر به جای شاخص قیمت، شاخص کل بورس به همراه شاخص صنعت، شاخص بازار اول، شاخص بازار تعریف شاخص در بورس دوم و شاخص آزاد شناور و شاخص 30 شرکت بزرگ در بورس اوراق بهادار تهران محاسبه می‌شود.

شاخص قیمت که به‌عنوان شاخص قدیم بورس مطرح است در گذشته بر اساس تغییرات قیمت سهام بازار محاسبه می‌شد، به‌طوری که تغییرات تمام شرکت‌های بورسی در این شاخص لحاظ می‌شد اما در محاسبه فعلی شاخص قیمت از قیمت تعدیل شده استفاده می‌شود، به‌طوری که قیمت سهم پس از تقسیم سود نقدی کاهش پیدا می‌کند که در محاسبه جدید، پایه شاخص به اندازه سود تقسیم شده، تعدیل می‌شود تا تاثیری بر شاخص نگذارد. لذا شاخص قیمت تنها بر اساس تغییرات قیمت محاسبه می‌شد ولی شاخص سود نقدی اثر تقسیم سود را نیز مورد بررسی قرار می‌دهد.

به‌عنوان مثال، در محاسبه جدید شاخص درصورتی که قیمت سهام یک شرکت بورسی قبل از برگزاری مجمع عمومی عادی سالانه یک‌هزار و 200 ریال باشد و این شرکت 200 ریال سود در مجمع تقسیم کند، در روز گشایش نماد تغییرات قیمت نسبت به مبلغ یک هزار ریال انجام می‌شود تا تاثیری در شاخص به وجود نیاید.

اما درگذشته نحوه محاسبه شاخص به گونه دیگری بود، به‌طوری که اگر سهام یک شرکت بورسی یک‌هزار و 200ریال بود و در مجمع 200ریال سود تقسیم می‌کرد، نماد با قیمت1100 ریال باز می‌شد که این امر شاخص را منفی می‌کرد. بنابراین در محاسبه جدید، تغییرات شاخص نسبت به مرز یک هزار ریال برای شرکت مذکور انجام می‌شود تا تاثیری در شاخص ایجاد نشود.

به این ترتیب با تغییرات ایجاد شده در محاسبه شاخص بورس تهران، در شاخص فعلی، قیمت سهام یک شرکت قبل از مجمع منهای سود تقسیمی این شرکت محاسبه می‌شود که عمده‌ترین اشکال محاسبه آن در این است که امکان مقایسه شاخص با گذشته از بین رفته و نمی‌توان بر مبنای اعداد سال گذشته به یک نتیجه منطقی در مورد روند حرکت شاخص در سال‌جاری رسید.

علاوه بر این سود نقدی شرکت‌ها در زمان بازگشایی نماد سهام آنان پس از مجمع از مخرج کسر محاسبه بازدهی کسر می‌شود که سبب رشد در محاسبه شاخص می‌شود و دلیل این موضوع نیز تلاش برای جلوگیری از نزول شاخص در دوران نزول است. عدم تطابق حرکت شاخص با حرکت قیمت‌ها، سردرگمی سهامداران و کاهش اعتماد به شاخص از جمله انتقادات وارده به شاخص جدید است که این مسائل موجب شده کارکرد شاخص به‌عنوان نماگر رویه کلی بازار در پرده ابهام قرار گیرد. بر این اساس است که برخی از فعالان بازار سرمایه نسبت به نحوه محاسبه شاخص، افزایش و مقایسه آن اعتراض داشته و معتقدند که شاخص‌های قدیمی نیز باید در نرم‌افزار جدید معاملاتی بورس تعریف و برای عموم نمایش داده شوند. با واقعی‌کردن شاخص و پذیرش اشتباهات شاخص می‌توان بازار را از فشار زیاد رهانید و سرمایه‌گذاران را از نگرانی بیرون آورد.

رشد شاخص بورس به تبع تغییر فرمول محاسبه، از بازده قیمت به بازده نقدی و قیمت، فارغ از منطق تغییر شاخص این سؤال را مطرح می‌کند که آیا این تغییر اساسا درست و منطقی بوده یا نه و آیا رشد اخیر شاخص بورس ارتباطی به تغییر فرمول محاسبه آن دارد؟

در این میان یکی از کارگزاران بورس نحوه محاسبه شاخص کل بورس را مورد توجه قرار داد و گفت: یکی از اشکالات محاسبه شاخص کل بورس این است که اگر 5درصد سهام شرکت در بورس پذیرفته شده باشد، کل شرکت در محاسبه شاخص لحاظ می‌شود. لذا باید شاخصی مورد محاسبه قرار گیرد که بیان‌کننده وضعیت بازار باشد. وی با بیان اینکه شاخص کل بورس با شاخص قیمت و بازده نقدی پیوند زده شده است، ادامه داد: در محاسبه شاخص قدیم زمانی که شرکت‌ها سود تقسیم می‌کردند، شاخص کاهش پیدا می‌کرد ولی شاخص جدید طوری محاسبه می‌شود که با تقسیم سود شاخص افزایش می‌یابد، به‌طوری که در حال حاضر نیمی از بازدهی بورس از ابتدای سال تاکنون به‌دلیل برگزاری مجامع و تقسیم سود نقدی است.

در این میان مدیرعامل شرکت بورس اوراق بهادار نظر دیگری دارد و معتقد است که شاخص کلی که در حال حاضر در بورس تهران محاسبه می‌شود واقعی‌تر از شاخص قبلی است. دکتر حسن قالیباف‌اصل در پاسخ به این سؤال که آیا شاخص کل بورس واقعیت‌های بازار را نشان می‌دهد یا نه گفت: شاخصی که در گذشته به نام شاخص قیمت مورد محاسبه قرار می‌گرفت، بخشی از واقعیت را نشان می‌داد که آن واقعیت فقط بازده به خاطر تغییرات قیمت بود ولی شاخص فعلی، بازده کل را نشان می‌دهد که هم شامل تغییرات قیمت و هم سود نقدی است؛ لذا شاخص کلی که در حال حاضر محاسبه می‌شود واقعی‌تر است زیرا کل واقعیت بازار را نشان می‌دهد.

آمار روند حرکتی شاخص بورس از سال83 تاکنون بیانگر واقعیت دیگری است و این موضوع را به ذهن متبادر می‌کند که شاخص جدید برای رشد طراحی شده است! به‌طوری که شاخص قدیم بورس اوراق بهادار کشور که تنها با احتساب بازده قیمت محاسبه می‌شد در بهترین حالت و بالاترین رقم خود توانست در سال82 به رقم 3هزار و 809 واحد برسد و بعد از آن روند نزولی را طی کرد.

آمار حرکت شاخص کل بورس از ابتدای سال88 و بعد از تغییر فرمول محاسبه شاخص، نشان می‌دهد که شاخص کل بورس از همان ابتدای سال روند صعودی خود را آغاز کرد و از کانال 7هزار واحد در ابتدای سال به 12هزار و 537 واحد در پایان سال رسید. اما این پایان ماجرا نبود و روند پرشی و جهشی شاخص کل بورس طبق فرمول جدید در سال89 به اوج خود رسید و این متغیر مهم اعداد 13هزار، 14هزار، 15هزار، 16هزار، 17هزار و در نهایت 18هزار را فتح کرد که بیشترین رکورد شاخص بورس نیز مربوط به فصل مجامع و تقسیم سود شرکت‌ها بوده است.

این حرکت در سال‌های 90، 91 و 92 هم تکرار شد، به گونه‌ای که شاخص بورس در این سال‌ها، به‌خصوص امسال رشد فزاینده‌ای را تجربه کرد و از 38هزار واحد در رکوردی بی‌سابقه به 80هزار واحد رسید. همانطور که آمار نشان می‌دهد بعد از تغییر فرمول محاسبه شاخص کل، این متغیر مهم هیچ‌گاه شاهد سقوط 5 هزار واحدی همانند سال‌های83 تا 87 نشده و همواره مسیر خوش و خرمی را پیموده است.

مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی در سال گذشته نحوه محاسبه شاخص‌های اصلی بورس تهران را مورد ارزیابی قرار داده و با توجه به انتقادات وارده بر نحوه محاسبه شاخص پیشنهادهای جدیدی برای نحوه محاسبه ارائه کرده است. همچنین این مرکز اعلام کرد که با توجه به اهمیت حیاتی وجود اطلاعات در بازارهای مالی ضروری است که شاخص قیمت برای تمامی روزهای کاری بورس از تاریخ انقطاع آن در آذرماه 1387 تاکنون محاسبه و منتشر شود؛ لذا این مرکز پیشنهادهایی برای محاسبه شاخص ارائه کرد.

این مرکز عنوان کرد از آنجا که محاسبه شاخص برای تمامی ساعات معاملاتی دشوار است پیشنهاد می‌شود حداقل شاخص قیمت بر مبنای قیمت روزانه (قیمت آغازین، پایانی یا میانگین این دو) محاسبه شده و در اختیار فعالان بازار قرار گیرد. این کار، عملا امکان انتخاب یکی از دوشاخص قیمت یا بازده کل را برای فعالان بازار فراهم می‌کند. مدیرعامل شرکت بورس در مهرماه امسال در نشست خبری اظهار کرد: قرار است شاخص بازده نقدی منتشر شود که مستقل از شاخص کل، بازده نقدی و بازده قیمت را مورد محاسبه قرار دهد.

به گفته قالیباف‌اصل، نرم‌افزار این سیستم توسط شرکت بورس در حال تهیه است تا اطلاعات را از سیستم معاملات بگیرد زیرا سیستم معاملات بورس محاسبه شاخص را انجام می‌داد اما تنظیمات آن به شکلی بود که شاخص کل را محاسبه می‌کرد که امیدواریم با طراحی این نرم‌افزار، شرکت بورس بتواند شاخص قیمت را محاسبه کند. وی اعلام کرد:‌ به‌دنبال این هستیم تا نرم‌افزاری طراحی شود که مانند شاخص کل بتواند هر لحظه از زمان بازار مورد محاسبه قرارگیرد و اطلاعات را در اختیار بازار قرار دهد.

حسن قالیباف‌اصل، مدیرعامل شرکت بورس در مورد اینکه آیا رشد اخیر شاخص به تغییر فرمول محاسبه آن ارتباطی دارد یا نه، گفت: در ماه‌هایی از سال سود نقدی روی رشد شاخص اثرگذار است و آن هم‌زمانی است که مجمع عادی شرکت‌ها برگزار می‌شود و شرکت‌ها سود نقدی تقسیم می‌کنند ولی زمانی که مجمع برگزار نمی‌شود، شاخص قیمت هر تغییری کند، شاخص کل نیز همانقدر دچار تغییر می‌شود. وی اضافه کرد: لذا تقسیم سود نقدی که در شاخص بورس اثرگذار است فقط مربوط به ماه‌هایی از سال و معمولا در تیر ماه و فصل مجامع شرکت‌هاست و در مابقی ماه‌های سال این موضوع تاثیری روی شاخص کل بورس ندارد. قالیباف‌اصل در ادامه تاکید کرد: شاخص اصلی بورس همان شاخص کل است که شاخص کاملی بوده و در آینده نیز نحوه محاسبه آن تغییری نمی‌کند./

مفهوم شاخص قیمت TEPIX در بورس چیست؟

یکی از 8 شاخص مهم و البته اصلی‌ترین شاخص، شاخص قیمت (TEPIX) است که از عبارت Tehran Price Index گرفته شده‌است. این شاخص روند عمومی و میانگین رشد قیمت سهام در بازار بورس را بیان می‌کند، اما تفاوت آن با شاخص کل در عدم محاسبه سود تقسیمی شرکت‌ها در این شاخص است. وزن شرکت‌ها بر روی این شاخص،همانند شاخص کل تاثیر می‌گذارد یعنی شرکت‌های بزرگ تاثیر بیشتری روی شاخص می‌گذارند.

نحوه محاسبه شاخص قیمت :(TEPIX)

برای محاسبه شاخص قیمت باید تعداد سهام منتشر شده در همان روز را ضربدر ارزش جاری بازار بورس کنیم و بعد حاصل آن را بر مقدار (تعداد سهام منتشر شده در سال پایه ضربدر ارزش کل سهام پایه) تقسیم کنیم. نتیجه به‌دست آمده همان شاخص قیمت TEPIX است.

از مهم‌ترین ویژگی‌های شاخص قیمت (TEPIX) بورس می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

1. این شاخص همیشه در دسترس است و هرلحظه که وارد بازار بورس شوید می‌توانید مقدار و نمودار دقیق و آپدیت شده آن که توسط ناظرین محاسبه شده را مشاهده نمایید.

2. ماهیت کلی بازار را می‌توان از این شاخص مشاهده کرد زیرا برخلاف سایر شاخص‌ها که فقط از چند شرکت بزرگ تاثیر می‌گیرند، تمام شرکت‌ها بر روی این شاخص تاثیر می‌گذارند.

3. وقتی این شاخص را محاسبه می‌کنند، ارزش سهام را ضربدر تعداد سهام منتشر شده می‌کنند. بنابراین تعریف شاخص در بورس تعداد سهام منتشر شده توسط شرکت‌ها در تغییرات قیمت سهام و در نهایت در این شاخص تاثیر می‌گذارد .

شاخص بازار دوم بورس چیست؟ + 8 شرط پذیرش شرکت ها در بازار دوم بورس

شاید شما هم جزو آن دسته از افرادی باشید که اخبار بورس و بازار سرمایه را روزانه دنبال می‌کنید و واژه‌هایی مانند شاخص کل، شاخص هم‌وزن، شاخص فرابورس و … برایتان آشنا باشد.

اما تفاوت و تفکیک شاخص بورس و شاخص بازار دوم بورس برایتان گنگ و دشوار باشد. به همین خاطر در این محتوا به سؤال شاخص بازار دوم چیست؟ پاسخ خواهیم داد و به توضیح آن خواهیم پرداخت. پس حتماً مطلب آماده شده را به‌دقت مطالعه کنید و مطالب مشابه را نیز دنبال کنید تا به سؤالات خود جواب دهید. مطلب ما در خصوص لیست نمادهای بازار دوم بورس را مطالعه نمایید.

شاخص بازار دوم بورس چیست؟

شاخص‌ها باتوجه‌به اهمیتی که در بورس دارند مهم و حائز اهمیت می‌باشند. به همین خاطر برخی از شاخص‌ها با اهمیت بیشتر و برخی از اهمیت کمتر برخوردارند. شاخص بازار، نمونه‌ای از منابع سرمایه‌گذاری است که نمایانگر بخشی از بازار مالی است.
سرمایه‌گذاران برای سنجش حرکات بازار از شاخص‌های مختلف بازار پیروی می‌کنند.محاسبه مقدار شاخص از قیمت دارایی‌های اساسی حاصل می‌شود. برخی از شاخص‌ها بر اساس وزن‌دهی به بازار، وزن‌دهی به درآمد، وزن‌دهی شناوری دارای مقادیری هستند.

شرکت‌هایی که ازنظر معیار سرمایه شرایط سودآوری و همین‌طور درصد سهام شناور آزاد (یعنی سهام در دست عموم) در حالت مطلوب‌تری قرار دارند در بازار اولیه بورس و شرکت‌هایی که ازنظر معیارهای فوق در وضعیت پایین‌تری هستند در بازار دوم بورس تأیید می‌گردند. پذیرش شرکت‌ها در بازار دوم بورس نسبت به بازار اول شرایط آسان‌تری دارد.

شاخص کل بورس نشان‌دهنده ارزش کل سهام پذیرش شده در بورس می‌باشد. شاخص فرابورس نیز همین تعریف را دارد با این تفاوت که شرکت‌های فرابورسی را شامل می‌شود.

سطح عمومی قیمت سهام شرکت‌های پذیرش شده در بازار اول بورس، بیانگر شاخص بازار اول است. شاخص بازار دوم هم همانند شاخص بازار اول می‌باشد، با این تفاوت که شامل شرکت‌های پذیرش شده در بازار دوم است.
بنابراین شاخص بازار دوم عبارت است از: شاخص کل سهام پذیرش شده در بازار دوم بورس تهران.

همان‌طور که در تصویر فوق مشخص است، شاخص بازار اول و شاخص بازار دوم در دیده‌بان بازار درج و مشخص شده است.
هرچند برای تجزیه‌وتحلیل وضعیت کلی بازار، بررسی دو شاخص کل و هم‌وزن کفایت می‌کند. روش‌های محاسبه هر یک از شاخص‌ها متفاوت است.
شاخص کل وضعیت کلی سهام پذیرش شده در بورس را نشان می‌دهد، به همین خاطر منفی یا مثبت بودن آن به معنای وضعیت کل بورس نمی‌باشد.

برای مثال ممکن است وضعیت سهام کوچک‌تر مناسب نباشد، اما سهام بزرگ و شاخص ساز که ارزش بازاری بالایی هم دارند، وضعیت خوب و مثبتی داشته باشند. در این حالت شاخص کل مثبت خواهد بود.
در این مواقع شاخص هم‌وزن اطلاعات دقیق‌تری از بازار در اختیار سرمایه‌گذاران قرار خواهد داد. زیرا وزن تمام شرکت‌ها را یکسان در نظر می‌گیرد (فارغ از ارزش بازاری).

نکته مهم در تشخیص سهام بازار اول و دوم، تعداد سرمایه‌گذارانی است که در شرکت‌ها سرمایه‌گذاری کرده‌اند. هرچه تعداد افراد سرمایه‌گذار بیشتر باشد، شانس قرارگیری در بازار اول بیشتر خواهد شد.
شاخص بازار اول و شاخص بازار دوم نیز امکان بررسی و تجزیه‌وتحلیل سهام هر گروه (پذیرفته شده در بازار اول و دوم) را فراهم می‌کند.

از سایت tsetmc.com نیز نمودار شاخص بازار دوم، شرکت‌های موجود در شاخص، سابقه شاخص در روز جاری و سابقه شاخص در روزهای اخیر مشخص شده می‌باشد.

شرایط پذیرش سهام شرکت‌ها در بازار دوم بورس:

• شرکت سهامی عام باشد.
• سرمایه ثبت شده شرکت کمتر از دویست میلیارد ریال نباشد.
• تعداد سهام‌داران کم‌تر از ۲۵۰ نفر و درصد شناوری کم‌تر از ۱۰ درصد سرمایه ثبت شده نباشد.
• نسبت ROE (حقوق صاحبان سهام به کل دارایی‌ها)، در آخرین صورت مالی حسابرسی شده سالانه شرکت، حداقل برابر با ۱۵ درصد باشد.
• داشتن سودآوری و داشتن افق و چشم‌انداز روشن از تداوم فعالیت شرکت در صنعت و سودآوری، در دوره مالی منتهی سال مالی شرکت.
• داشتن حداقل یک بازی‌گردان.
• سهم حداقل به مدت ۲ سال سابقه فعالیت در صنعت خود را داشته باشد و طی این مدت موضوع فعالیت خود را تغییر نداده باشد.
• شرکت‌هایی که پس از تغییر یا ادغام ساختار شکل‌گرفته‌اند، مشروط بر آنکه فعالیت جدیدشان با فعالیت فعلی آن‌ها تطبیق داشته باشد، فعالیت‌شان به‌عنوان سابقه فعالیت مورد تأیید هیئت پذیرش قرار خواهد گرفت.
با جست و جو در گوگل می‌توانید از سهام پذیرش شده در بازار دوم اطلاع یابید. روش دیگر مراجعه به سایت https://www.ifb.ir/markets.aspx?id=2 است که قادر به مشاهده ناشران پذیرش شده در بازار دوم خواهید بود.
در مقاله لیست شرکت‌های بازار دوم بورس به معرفی نمادها پرداخته شده است.

نتیجه‌گیری از تعریف شاخص بازار دوم بورس

شاخص بازار دوم بورس یکی از شاخص‌های قابل‌بررسی در بورس است که نسبت به سایر شاخص‌ها از جمله شاخص کل و شاخص هم‌وزن و شاخص فرابورس از اهمیت کمتری برخوردار است.
شاخص بازار دوم بورس شامل شرکت‌هایی است که از نظر سودآوری و درصد شناوری و تعداد سهام‌داران نسبت به سهام شرکت‌های بازار اول در وضعیت پایین‌تر قرار دارند.

بررسی شاخص بازار دوم بورس به درک بهتر عملکرد بازار و فعالان این حوزه کمک خواهد کرد.
هر فرد که اقدام به سرمایه‌گذاری در بورس می‌کند باید پیش از ورود، اطلاعات لازم در مورد این بازار را کسب کرده باشد و سرمایه‌گذار در بازار دوم بورس، ریسک‌های این بازار را نیز پذیرفته است.
سرمایه‌گذاران ممکن است دچار زیان و یا سود شوند، مهم‌ترین نکته عدم احساس یاس و ناامیدی و توان کنترل و مدیریت سبد سرمایه‌گذاری است. در خصوص ” تفاوت بازار اول و دوم بورس چیست؟“بیشتر بدانید.

شاخص بازار دوم بورس یکی از شاخص‌های قابل‌بررسی در بورس است که نسبت به سایر شاخص‌ها از جمله شاخص کل و شاخص هم‌وزن و شاخص فرابورس از اهمیت کمتری برخوردار است. شاخص بازار دوم بورس شامل شرکت‌هایی است که از نظر سودآوری و درصد شناوری و تعداد سهام‌داران نسبت به سهام شرکت‌های بازار اول در وضعیت پایین‌تر قرار دارند.