احکام ودیعه و امانت

وکیل ابطال قرارداد در مشهد

امانت نامه چیست

در این مقاله قصد داریم تا به این موضوع بپردازیم که امانت نامه چیست . در انتهای این مطلب نیز یک نمونه امانت نامه خودرو برای شما عزیزان قرارداده ایم.

امانت نامه سند و نوشته ای است که فرد در آن مال خودش را به کسی می سپارد که از آن نگهداری کند این مال میتواند هر چیزی باشد مثل ملک و خانه و یا ماشین و موارد دیگر.

در قانون مدنی عقد امانت تحت عنوان ودیعه آمده است ودیعه یا نگهداری از مال همان امانت یا امانت نامه است. یکی از ارکان این امانت نامه رایگان بودن آن است و اگر فرد در قبال نگهداری آن مزدی دریافت کند عنوانی دیگر پیدا میکند.

عقد امانت در قانون مدنی

برای اینکه بدانیم امانت نامه چیست بهتر است تا بدانیم که عقد امانت در قانون مدنی به چه صورت آمده است.

قانونگذار در ماده ۶۰۷ قانون مدنی در تعریف عقد ودیعه می‌ گوید:

ودیعه عقدی است که به موجب آن یک نفر مال خود را به دیگری می‌ سپارد، برای آن که آن را مجانا نگاه دارد در عقد امانت یا ودیعه کسی که وظیفه نگهداری از مال را برعهده دارد امین نامیده میشود یا مستودع و کسی که مالک مال است و مال را برای حفظ به امین سپرده است مودع نامیده می شود.

امانت نامه چیست؟

قراردادی که طرفین در آن توافق میکنند که یک طرف نگهداری مال شخص دیگر را برعهده بگیرد برای مثال ممکن است شما به مسافرت رفته باشید و نگهداری از خانه و آب دادن گل ها و… را به یکی از دوستان یا همسایگان خود سپرده اید.

در این قرارداد کسی که نگهداری از مال را بر عهده میگیرد اجرت و مزدی دریافت نمیکند.

امانت نامه ملک به جای اجاره

اما ممکن است برخی به اشتباه یا به عمد به خاطر دلایلی اجاره را در قالب امانت نامه منعقد کنند که دلیل چرایی این کار مشخص نیست اما باید دانست که اگر اختلافی پیش بیاید احکام ودیعه و امانت قاضی در مقام تفسیر محتوا و مفاد اصلی توافق را معیار قرار میدهد و اگر قصد طرفین اجاره باشد حتی اگر عنوان آن امانت باشد احکام اجاره را در آن بار میکند. و به طور کلی انعقاد اجاره در قالب امانت نامه کاری اشتباه است.

یکی از دلایلی که ممکن است افراد به جای اجاره امانت نامه تنظیم کنند این است که بتوانند هر زمانی احکام ودیعه و امانت که خواستند آن را فسخ کنند که این را هم میتوان در ضمن اجاره تصریح کرد و فرد برای خودش در مدت معینی حق فسخ قرار بدهد.

امانت نامه خودرو

حال که دانستیم امانت نامه چیست بهتر است یا امانت نامه خودرو نیز آشنا شویم.

تعریفی که درباره امانت ملک گفته شد اینجا هم صدق میکند یعنی فرد خودرو و ماشین خود را نزد کسی امانت میگذارد تا از آن نگهداری کند اما گاهی برای نگهداری نیست و فرد ماشین خود را به دوست یا فامیل میدهد که از آن استفاده کند یا آن را به وی اجاره میدهد.

که در اینجا تنظیم قرارداد امانت نامه کار اشتباهی ست زیرا امانت نامه برای وقتی ست که فرد امین یا نگهدارنده اولا از آن استفاده نکند و ثانیا مجانا مال را نگهدارد.

ویژگی های امانت نامه چیست ؟

در امانت نامه هر یک از طرفین هر زمانی که بخواهد میتواند عقد را فسخ کند به این دلیل گفته می شود عقد جایز است و به محض فسخ کردن طرف باید مال را به مالک آن پس بدهد.

از دیگر ویژگی های آن رایگان بودن کار نگهداری است اگر در ازای آن پولی دریافت شود حسب مورد ممکن است عقد اجاره اشخاص یا اشیا باشد.

مسئولیت های فرد در امانت نامه

در عقد امانت یا ودیعه اگر طرفیت در واقع قصد اصلی شان امانت باشد فردی که امین و مسئول نگهداری است به دلیل احسان مسئول از بین رفتن مال نیست مگر آنکه تقصیر کرده باشد برای مثال اگر فرد ماشینش را در حیاط دیگری امانت گذاشته و در اثر زلزله حیات دیوار روی ماشین فرو بریزد امین مسئولیتی نخواهد داشت.

نمونه عقد امانت

قرارداد ودیعه (امانت) یک دستگاه اتومبیل به مشخصات….

مودع (امانت گذار ) : خانم ……………. نام پدر به شماره ملی …………………… نام پدر …… شماره شناسنامه ………… به نشانی…………………………………………………… مستودع (امین) : آقای : آقای …………………. نام پدر ……………….. شماره ملی …………………. شماره شناسنامه . به نشانی فوق مورد ودیعه (مورد امانت) : یک دستگاه اتومبیل با جمیع توابع شرعیه و لواحق عرفیه آن بدون استثناء که امین با رؤیت مورد ودیعه ، وقوف کامل از تعداد و مشخصات و محل وقوع ، اقرار صرف و قبض مورد ودیعه نمود.

نمونه امانت نامه شهودعبارتند از: ۱- آقای / خانم فرزند شناسنامه . صادره از متولد .به شماره ملی …………… ساکن شغل …………… ۲- آقای / خانم …………………فرزند شناسنامه صادره از …………… متولد به شماره ملی ………………….. ساکن ……………………… شغل ………………… که فی المجلس حضور داشتند و مورد امانت و تعداد و کم و کیف آن به رویت ایشان رسیده است.

مدت: مادام العمر مودع از تاریخ زیر و امانت گذار در هر حال حق رجوع دارد و امین قبول ودیعه نمود و نیز متعهد گردید هر گاه رد مال ودیعه مطالبه شود نسبت به تحویل آن اقدام نماید.

اجرت: رایگان است که مستودع متقبل به حفظ و نگهداری مورد ودیعه بطور مجانی گردید.

شروط : ۱- ترتیب حفظ مال مورد ودیعه طبق متعارف و معمول محل با مستودع بوده و در عین حال امین هر تغییری را که برای حفظ مال مورد ودیعه لازم بداند می تواند اعمال نماید .

۲- چنانچه امین موجب تعدی و تفریط مال مورد ودیعه گردد ضامن تلف یا نقصان مال مورد ودیعه می باشد .

۳- مودع متعهد به تأدیه مخارجی که امین برای حفظ مال مورد ودیعه کرده می باشد همچنین چنانچه رد مال ودیعه مستم مخارجی باشد بر عهده امانت گذار است .

۴- با فوت امانت گذار این ودیعه باطل بوده و امین متعهد به رد مال مورد ودیعه به ورثه قانونی مودع می باشد.

۵- هرگاه به هنگام وم رد مال مورد امانت طبق مفاد این سند ، امین از رد آن امتناع ورزد از تاریخ امتناع احکام امین به او مترتب نشده و ضامن تلف و هر نقص یا عیبی است که در مال ودیعه حادث شود اگر چه عیب یا نقص مستند به فعل او نباشد و همچنین این عمل خیانت در امانت بوده و امانت گذار حق طرح دعوی حقوقی و کیفری خواهد داشت.

۶- مودع در صورت رجوع ( هم چنین ورثه قانونی امانت گذار پس از درگذشت مودع ) محق ب استرداد مال مورد ودیعه و تحویل گرفتن آن از مستودع می باشند و حق دارند علیه امین (مستودع) یا علیه ورثه قانونی امین اجرائیه صادر کنند .

۷- امین در همه حال می تواند بنا بواسطه ضرورت های مورد تشخیص خود مال مورد ودیعه را رد کند و اگر به مودع دسترسی نداشته باشد و یا اگر مودع از قبول رد خودداری ورزد امین حق دارد مال مورد ودیعه را از طریق دادگاه صالحه رد نماید .

امضاء مودع: امضاء مستودع:

شاهد اول: شاهد دوم:

نتیجه گیری

قرارداد امانت نامه به طور خاص اگر افراد برای آن در جای مناسب خود استفاده کنند همان عقد ودیعه است که موضوع آن نگهداری از مال شخص به طور رایگان است اما ممکن است افرادی به دلایلی اجاره خود را تحت عنوان امانت نامه تنظیم کنند که در این موارد گفته شد دادگاه در صورت ایجاد اختلاف قصد واقعی طرفین را مد نظر قرار میدهد.

عقد ودیعه از منظر قانون

هرگاه شخصی بخواهد مالی را نزد دیگری بگذارد، ناگزیر از به‌کار گرفتن عقد ودیعه است با وجود اینکه عقد ودیعه در جامعه مثل عقود بیع و اجاره شهرت زیادی ندارد، هنوز هم موارد عملی زیادی به طور روزانه از ودیعه شکل می‌گیرد و اغلب بدون اینکه حس شود یا به طور کتبی نوشته شود از این نهاد حقوقی استفاده می‌شود

هرگاه شخصی بخواهد مالی را نزد دیگری بگذارد، ناگزیر از به‌کار گرفتن عقد ودیعه است. با وجود اینکه عقد ودیعه در جامعه مثل عقود بیع و اجاره شهرت زیادی ندارد، هنوز هم موارد عملی زیادی به احکام ودیعه و امانت طور روزانه از ودیعه شکل می‌گیرد و اغلب بدون اینکه حس شود یا به طور کتبی نوشته شود از این نهاد حقوقی استفاده می‌شود.

یک وکیل دادگستری درباره عقد ودیعه به «حمایت» می‌گوید: ودیعه مشتق از «ودع» به معنی مستقر کردن و سپردن است و در اصطلاح فقهی یک نوع عقد و پیمانی است که میان دو نفر منعقد می‌شود مبنی بر اینکه یک نفر احکام ودیعه و امانت مالی را نزد دیگری بگذارد تا او آن مال را نگهداری کند.

به گفته مهدی امیدی، فقها در تعریف ودیعه گفته‌اند که ودیعه نوعی «استنابه» است که برای حفظ مال انجام می‌شود یعنی مالک امین را نایب خود قرار می‌دهد.

وی با بیان اینکه قانون مدنی در ماده 607 ودیعه را عقدی تعریف کرده است که به موجب آن یک نفر مال خود را به دیگری می‌سپارد برای آنکه آن را مجانا نگاه دارد، می‌گوید: ودیعه‌گذار را مودع و ودیعه‌گیر را مستودع یا امین می‌گویند.

این عضو هیئت علمی دانشگاه پیام نور ادامه می‌دهد: از این تعاریف ماهیت عقد ودیعه به خوبی روشن و معلوم می‌شود که این عقد در درجه نخست یک عمل حقوقی و در درجه بعدی از انواع عقود است. به عبارت دیگر برای انعقاد ودیعه دو اراده نیاز است یکی ایجاب و پیشنهاد امانت‌گذار و دیگری قبول مستودع یا امانت‌گیرنده مال.

به گفته وی، ماده 608 قانون مدنی در این باره به صراحت اعلام می‌کند که در ودیعه قبول امین لازم است اگرچه به فعل باشد. امیدی ادامه می‌دهد: بر خلاف ظاهر ماده 607 قانون مدنی، قبض و تسلیم مال مورد ودیعه شرط صحت آن نیست. به‌ علاوه امانت‌داری امین به صورت مجانی و رایگان است به این ترتیب اگر امین در قبال نگهداری مال ودعی اجرتی دریافت کند دیگر آن عقد ودیعه نیست بلکه امینی که اجرت دریافت می‌دارد اجیر شده است و عقد از انواع اجاره تلقی می‌شود. در کل ودیعه عقدی جایز، رایگان و مجانی، رضایی و در زمره عقود اذنی به‌شمار می‌رود.

تفاوت ودیعه با چند عقد دیگر

این عضو هیات علمی دانشگاه پیام نور درباره تفاوت ودیعه با عقد عاریه نیز می‌گوید: جوهر اصلی ودیعه، نگهداری از مال است در حالی که ماهیت اصلی عقد عاریه «اجازه انتفاع» یا اذن در استفاده و بهره‌برداری از مال از سوی گیرنده آن است.

به گفته وی مطابق ماده 635 قانون مدنی، «عاریه عقدی است که به موجب آن احد طرفین به طرف دیگر اجازه می‌دهد که از عین مال او مجانا منتفع گردد. ». در واقع مطابق عقد ودیعه عین مال برای «حفاظت» به امین سپرده می‌شود اما در عاریه مال برای «انتفاع و استفاده» به مستعیر داده می‌شود.امیدی در ادامه درباره تفاوت قرض با ودیعه توضیح می‌دهد: باید گفت که قرض عقدی است «تملیکی و شبه معوض» به این معنی که مورد قرض به وام گیرنده تملیک می‌شود تا او «مثل» آنچه را که مالک شده به قرض‌دهنده بازگرداند، اما ودیعه عقدی است «عهدی و اذنی» و امین باید «عین» آنچه را که به او داده شده است، برگرداند. به گفته وی، قانون مدنی در ماده 648 در تعریف عقد قرض می‌گوید: «قرض عقدی است که به موجب آن احد طرفین مقدار معینی از مال خود را به طرف دیگر تملیک می‌کند که طرف مزبور مثل آن را از حیث مقدار و جنس و وصف رد نماید و در صورت تعذر رد مثل، قیمت یوم‌الرد را بدهد». این وکیل دادگستری ادامه می‌دهد: همچنین ودیعه عقدی است جایز و هر یک از مودع و مستودع هر زمان که بخواهد می‌تواند آن را به هم بزند و فسخ کند، اما عقد قرض مطابق مواد قانون مدنی و به پیروی از نظر مشهور فقها از نوع عقود لازم است و جز به اقاله یا خیارات قابل به هم زدن نیست، به این ترتیب طرف‌های عقد قرض باید به مفاد آن پایبند باشند.

مبلغی که مستاجر در ابتدای قرارداد پرداخت می‌کند

امیدی عقد اجاره را یکی از عقود معین و تملیکی معرفی می‌کند که در قانون مدنی همراه شرایط و آثارش پیش‌بینی شده است و می‌افزید: یکی از این آثار، پرداخت اجاره‌بها از سوی مستأجر است. از احکام ودیعه و امانت سوی دیگر با توجه به نقش اصل حاکمیت اراده در عقود نیز تعیین میزان اجاره‌بها برعهده و با رضایت طرفین خواهد بود.

وی ادامه می‌دهد: در مورد عقد اجاره به‌طور سنتی مرسوم است که موجر در قبال اجاره دادن عین‌ مستأجره، مبلغی را با عنوان مال‌الاجاره به‌صورت ماهانه، سالانه یا نقدا از مستأجر دریافت می‌کرد اما آنچه امروزه در بین مردم شاهد آن هستیم کمی متفاوت است.

علتی که باعث این تفاوت شده درج شرطی در قرارداد است که مطابق آن مستأجر مبلغی را به موجر می‌پردازد و موجر نیز ملتزم می‌شود با پایان یافتن مدت قرارداد، این مبلغ را به مستأجر بازگرداند. این قرارداد فی‌نفسه از نظر حقوقی اشکالی ندارد و باعث می‌شود مستأجر به‌دلیل پرداخت مبلغی با عنوان پیش‌پرداخت، از پرداخت بخشی از اجاره‌بها یا تمام آن معاف می‌شود.

این وکیل دادگستری با بیان اینکه معمولا در عرف این پول با عنوان رهن یا ودیعه ملک شناخته می‌شود، اضافه می‌کند: در این میان هیچ یک از دو نهاد حقوقی که ذکر شد، بر آنچه که در عمل پرداخت می‌شود صادق نیست و هنگامی که قرارداد اجاره را تفسیر و توصیف می‌کنیم و مقصود واقعی طرفین احراز می‌شود، در می یابیم که این عمل نه رهن است و نه ودیعه.

وی دلیل ودیعه نبودن را قصد طرفین می‌داند که استرداد «مثل» پول گرفته شده است نه نگهداری «عین» پول و استرداد «عین» آن مال و ادامه می‌دهد: در عقد ودیعه، امین حق ندارد از آن مال استفاده کند و باید همان مال را در انتهای قرارداد به مالک آن ملک برگرداند، بدون آنکه حق داشته باشد از آن استفاده کند. این مبلغ، عقد رهن نیز نیست برای آنکه مستاجر حق استفاده از عین پول و استرداد مثل آن پول را دارد و ضمنا وثیقه‌ای برای دین دیگری ایجاد نشده است، زیرا دین دیگری وجود ندارد.

وی با بیان اینکه اگر قرارداد اجاره‌ای بسته شود و پولی که در ابتدا داده شده است با عنوان عقد ودیعه یا رهن باشد در قرارداد خللی وارد نمی‌شود، ادامه می‌دهد: هنگامی که قراردادی با هر عنوانی که طرفین تعیین کرده‌اند، نزد قاضی مطرح می‌شود قاضی موظف است آن را تفسیر و توصیف کند و آثار قراردادی را که طرفین خواسته‌اند، بر آن بار کند، حتی اگر طرفین قرارداد، عنوان دیگری برای آن تعیین کرده باشند. به عبارت دیگر قاضی خود را به جای طرفین می‌کند و دقیقا استنباط میکند که طرفین چه خواسته‌اند و مقصود آنان چه بوده است یعنی در تفسیر ابتدا به قصد واقعی طرفین توجه می‌کند و سپس با توجه به عرف که مبین اراده انسان‌هاست، آن را به دست می‌آورد. همچنین قاضی باید قرارداد را توصیف کند، یعنی بعد از آنکه مفاد تراضی کشف و تفسیر شد، عنوان قانونی (یکی از عقود معین یا قرارداد خصوصی) بر آن گذاشته می‌شود. بنابراین برای آن که قصد واقعی طرفین معلوم شود باید مثل هر مورد مشابهی قرارداد جداگانه تفسیر و توصیف شود.

حکم مالی که به ودیعه داده می‌شود

این وکیل دادگستری درباره مالی که مودع به امین می‌سپارد نیز اظهار می‌کند: این مال امانت است و تعهد امین نسبت به آن مال این است که نخست آن را نگهداری کند به این معنی که مال را رها نکند و از تلف شدن و از معرض حوادث خارجی دور نگه دارد و دوم آنکه پس از انحلال عقد مال مورد امانت را به همان شکل موجود به امانت دهنده رد کند.

به گفته وی، در این میان تعهد امین در حفاظت از مال مورد ودیعه اصطلاحا «تعهد به وسیله» است نه «تعهد به نتیجه»؛ یعنی امین مسئول است تا در حدود عرف به نگهداری آن مال بپردازد اما سلامت مالی را که به او سپرده شده است، تضمین نمی‌کند.

امیدی با بیان اینکه از ماده 631 قانون مدنی استنباط می‌شود که امین ضامن تلف و نقص و عیبی که بدون تعدی و تفریط او به عمل آمده باشد، نخواهد بود، ادامه می‌دهد: چنانچه مالی به عنوان ودیعه به کسی تسلیم شود و امین مطابق با عرف و دستور مالک عمل کرده باشد و اما آن مال مثلا بر اثر آتش سوزی تلف شود امین ضامن نیست اما اگر تلف مال ناشی از عمل امین باشد از تاریخ شروع تعدی و تفریط ضامن است، اگرچه تلف، نقص و عیب بر اثر فعل او نباشد در واقع پس از تعدی و تفریط ید امانی او به ید ضمانی تبدیل می‌شود.وی در مورد جایگاه اهلیت در این عقد نیز می‌گوید: در ماده 610 قانون مدنی آمده است که در ودیعه طرفین باید برای معامله اهلیت داشته باشند اگر کسی مالی را از کس دیگر که برای معامله اهلیت ندارد به‌عنوان ودیعه قبول کند باید آن را به ولی او بازگرداند و اگر در ید او ناقص یا تلف شود ضامن است به این ترتیب طرفین ودیعه باید مطابق ماده 190 قانون مدنی اهلیت داشته باشند یعنی عاقل، بالغ و رشید باشند در غیر این صورت عقد ودیعه به واسطه اهلیت نداشتن، باطل است. به گفته این کارشناس حقوقی، ودیعه گذاشتن از سوی صغیر غیرممیز و مجنون قطعا باعث بطلان ودیعه است اما چنانچه صغیر ممیز یا سفیهی به اذن یا اجازه ولی یا قیم خود مالی را به ودیعه بگذارد در صحت این ودیعه نباید تردید داشت. وی ادامه می‌دهد: در صورتی که مجنون یا صغیر مالی را به ودیعه بسپارد چون به واسطه اهلیت نداشتن چنین ودیعه‌ای باطل است، گیرنده مال در این موارد در حکم غاصب به حساب می‌آید و در خصوص آن مال، ضامن است و باید آن را به ولی یا قیم محجور مسترد کند. همچنین از جمع مواد 610 و 306 می‌توان نتیجه گرفت که وقتی امانت‌دهنده محجور است امانت گیرنده در حکم غاصب به حساب می‌آید مگر اینکه برای جلوگیری از ضرر به محجور و مطابق با شروط ماده 306 آن مال را پذیرفته باشد که در این صورت مال در نزد او امانت شرعی خواهد بود. وی در پایان در مورد تعهدات ودیعه‌گذار در برابر ودیعه‌گیرنده می‌گوید: عقد ودیعه اصولا تعهدی نسبت به امانت‌گذار ایجاد نمی‌کند اما در جریان اجرای مفاد عقد، امانت‌گذار تعهداتی در قبال گیرنده امانت پیدا می‌کند که موظف به اجرای آنهاست و این موارد شامل: 1- پذیرفتن مال امانی بعد از انحلال عقد ودیعه؛ 2-پرداخت مخارج حمل و نقل؛ 3- پرداخت هزینه‌های نگهداری و حفاظت از مال مورد امانت؛ 4-وضع خسارات ناشی از عیوب مال امانی می‌شود.

وکیل ابطال قرارداد در مشهد | 09155129243

وکیل ابطال قرارداد در مشهد برای پیگیری پرونده شما اماده خدمت هستند.

ویدئوی آموزشی قرارداد و معاملات از بیان رسای وکیل پایه یک دادگستری آقای عباس شیروی

وکیل ابطال قرارداد در مشهد

گروه وکلای عدالت جو

تعریف ودیعه

ودیعه عقد جایز است یعنی هر یک از طرفین هر وقت بخواهند می توانند ان را فسخ کنند .ودیعه عقدی اذنی است و با فوت و حجر منفسخ میشود .ودیعه عقدی است که به موجب ان یک طرف مالی را به دیگری میدهد تا مجانا نگه داری کند .

بنابراین ذات عقد ودیعه دو عنصر مهم است :

۱ – نگه داری مال

۲ – تعهد به استرداد مال

بنابرای مال فقط برای نگه داری سپرده میشود و عین مال باید مسترد شود .هر چند مال مثلی باشد و چون عقدی مجانی است شرط عوض در ان امکان دارد .

ماده ۶۲۰ – امین باید مال ودیعه را به همان حالی که در موقع پس دادن موجود است مسترد دارد. و نسبت به نواقصی که در آن حاصل شده و مربوط به عمل امین نباشد ضامن نیست.

ماده ۶۲۱ – اگر مال ودیعه قهر از امین گرفته شود و مشارالیه قیمت یا چیز دیگری به جای آن اخذ کرده باشد. باید آنچه را که در عوض گرفته است به امانت گذار بدهد ، ولی امانت گذار مجبور به قبول آن نبوده. و حق دارد مستقيم به قاهر رجوع کند .

ماده ۶۲۲ – اگر وارث امین مال ودیعه را تلف کند، باید از عهده مثل یا قیمت آن برآید. اگرچه عالم به ودیعه بودن مال نبوده باشد.

ماده ۶۲۳- منافع حاصل از ودیعه مال مالک است.

١. تعهد امین به رد عين مال به طور تبعی شامل منافع آن نیز هست . پس، اگر گوسفندی در دوران امانت بزاید. بره نیز موضوع تعهد قرار می گیرد و هم چنین است شیر گوسفند . ع.م. ، ج ۴، ش ۳۸.

وکیل ابطال قرارداد در مشهد

گروه وکلای عدالت جو

رد مال ودیعه فقط به صاحب آن

ماده ۶۲۴ – امین باید مال ودیعه را فقط به کسی که آن را از او دریافت کرده است یا قائم مقام قانونی او یا به کسی که مأذون در اخذ باشد مسترد دارد. و اگر به واسطه ضرورتی بخواهد آن را رد کند و به کسی که حق اخذ دارد دسترس نداشته باشد باید به حاكم رد نماید.

١. امین نمی تواند اجرای تعهد خود را منوط به اثبات مالكيت او سازد. پس، اگر بین مودع و شخص دیگری در مورد مالكيت مال ودیعه اختلاف باشد، امین باید آن را به مودع بدهد. مگر اینکه دادگاه ضمن قراری آن را نزد امین توقیف کند. رک. ع. م. ما ج ۴، ش ۴۱.

٢. اگر ثابت شود که مورد ودیعه به دیگری تعلق دارد و مودع آن را غصب کرده است. امین باید آن را به مالک حقیقی رد کند (ماده ۱۲۵ ق.م.) هم چنین است در موردی که مالک (مودع) آن را به دیگری منتقل کرده باشد، همان کتاب.

مستحق للغیر بودن مال ودیعه

ماده ۶۲۵- هرگاه مستحق للغير بودن مال ودیعه محقق گردد ، باید امین آن را به مالک حقیقی رد کند. و اگر مالک معلوم نباشد تابع احکام مجهول المالک است. (رک. ماده ۲۸ ق.م.)

۱٫مودع از نوعی امارۀ مالکیت در برابر مستودع سود می برد. بدین و بیان که، مودع مالک است . و حق گرفتن مورد ودیعه را دارد، مگر اینکه خلاف آن ثابت شود. ر.ع.م.، ج ۴، ش ۴۱.

ماده ۶۲۶ – اگر کسی مال خود را به ودیعه گذارد ودیعه به فوت امانت گذار باطل و امین ودیعه را نمی تواند رد کند مگر به وراث او.(رک. مواد ۹۵۴ و ۱۲۸ ق.م.) مقصود از «باطل» در ماده ۶۲۶ ق.م. انفساخ است و در گذشته اثر ندارد. رک. ع.م.، ج ۴، ش ۲۲.

۲. حجر امانت گذار نیز در حکم فوت او است. و مال ودیعه باید به کسی تحویل شود که حق اداره کردن اموال محجور را دارد (ماده ۱۲۸ق.م.)

وکیل ابطال قرارداد در مشهد

رد مال ودیعه به وراث

ماده ۶۲۷ – در صورت تعدد وراث و عدم توافق بین آنها مال ودیعه باید به حاکم رد شود.(رک. ماده ۵۸۱ ق.م.)

۱. وارثان مالکان مشاع مال مورد امانت هستند و قبل از تقسیم ترکه، تا زمانی که حق مالکیت آنان بر آن مال به نحو اشاعه است، هیچ یک حق ندارد بدون اجازه دیگران در مال تصرف کند یا آن را تحویل بگیرد.

ماده ۶۲۸ – اگر در احوال شخص امانت گذار تغییری حاصل گردد. مثلا . اگر امانت گذار محجور شود. عقد ودیعه منفسخ و ودیعه را نمی توان مسترد نمود، مگر به کسی که حق اداره کردن اموال محجور را دارد.

مال ودیعه امانت شرعی

۱. پس از انحلال عقد ودیعه، مال نزد امین «امانت شرعی» است. این تغییر وضع امین را مکلف میکند که مورد امانت را به کسی که حق تصرف و گرفتن آن را دارد رد کند. و به انتظار مطالبه مالک نماند. رک. ع.م.، ج ۱، ش ۲۷.

۲. تأخیر در اجرای این وظیفه، نوعی تقصیر است و موجب می شود که صفت امانت از بین برود. و متصرف در حکم غاصب به شمار آید. همان كتاب.

٣. در عقد ودیعه می توان برای این دوران نیز تکلیفی معین کرد. همان كتاب.

وکیل ابطال قرارداد در مشهد اماده است تا پاسخ گوی سوالات شما باشد

تماس مستقیم با وکیل ابطال قرارداد در مشهد .۰۹۳۰۶۹۲۴۹۵۶

وکیل ابطال قرارداد در مشهد

گروه وکلای عدالت جو

امانت در دوران محجوری

ماده ۶۲۹ – اگر مال محجوری به ودیعه گذارده شده باشد ، آن مال باید پس از رفع حجر به مالک مسترد شود. در زمان حجر مال ودیعه باید به قیم یا ولی محجور بازگردانده شود و مقصود ماده ۶۲۹ ق . م . منع رد ودیعه در دوران حجر نیست (مادة۱۳۰ ق.م.)

ماده ۶۳۰ – اگر کسی مالی را به سمت قیمومت با ولایت ودیعه گذارد. آن مال باید پس از رفع سمت مزبور به مالک آن رد شود. مگر اینکه از مالک رفع حجر نشده باشد. که در این صورت به قیم یا ولی بعدی مسترد می گردد .

وکیل ابطال قرارداد در مشهد

گروه وکلای عدالت جو

تصرف مال به عنوانی غیر از ودیعه

ماده ۶۳۱ – هرگاه کسی مال غیر را به عنوانی غیر از مستودع متصرف باشد. و مقررات این قانون او را نسبت به آن مال امین قرارداده باشد. مثل مستودع است: بنابراین، مستأجر نسبت به عین مستأجره، قیم یا ولی نسبت به مال صغیر یا مولی علیه و امثال آنها ضامن نمی باشند. مگر در صورت تفریط یا تعدی؛ و در صورت استحقاق مالک به استرداد، از تاریخ مطالبه او و امتناع متصرف با امکان رد. متصرف مسؤول تلف و هر نقص یا عیبی خواهد بود، اگرچه مستند به فعل او نباشد. (رک. مواد ۳۱۰ و ۴۹۳ و ۵۰۹ و ۱۴۰ و ۷۸۹ ق.م.)

۱ – از مجموع مواد مربوط به اجاره و عاریه و وکالت و رهن و مانند اینها چنین بر می آید. که هرجا شخص به رضای مالک و به اذن او بر مالی تسلط پیدا کند امین است. و آنچه در قانون آمده است به عنوان مثال است. و جنبه حصری ندارد. رک. ع.م.، ج ۱، ش ۵۲ . و برای دیدن نظر مخالف، رک. دکتر سید حسن امامی، ج ۲، ص ۱۷۱.

ماده ۶۳۲ – کاروانسرادار و صاحب مهمانخانه و حمامی و امثال آنها نسبت به اشیاء و اسباب یا البسه واردین وقتی مسؤول می باشند. که اشیاء و اسباب یا البسه نزد آنها ایداع شده باشد. و یا اینکه بر طبق عرف بلد در حکم ایداع باشد. در دکان یا خانه صاحبکار و کارفرما بگذارد، یا میهمانی پالتوی خود را بر صندلی خانه میزبان نهد. با مشتری رستوران یا سلمانی کلاه خویش را به جا لباسی صاحب مغازه بیاویزد. ودیعه محقق نمی شود و صاحب محل مکلف به نگاهداری نمی شود . همان کتاب.

مبحث بعدی در تعهدات امانت گذار

وکیل ابطال قرارداد در مشهد

گروه وکلای عدالت جو

تعهدات امانت گذار

ماده ۶۳۳ – امانت گذار باید مخارجی را که امانت دار برای حفظ مال ودیعه کرده است به او بدهد. معیار تمیز مخارج ضروری و مفید برای حفظ مال «رفتار انسان متعارف است. ر.ع.م.ما ج ۴، | ش ۴۴. .

۲. هزینه هایی قابل مطالبه است که در نظر عرف و با توجه به شرایط زمان و مکان احتمال مفید بودن آن به مراتب بیش از ضرر ناشی از تحمل مخارج باشد. همان کتاب.

ماده ۶۳۴ – هرگاه رد مال مستلزم مخارجی باشد برعهده امانت گذار است.

مشاوره با وکیل

وکیل ابطال قرارداد در مشهد برای پاسخ گویی به شما اماده است و شما می توانید برای مشاوره رایگان با وکیل ابطال قرارداد در مشهد به تمامی مشکلات حقوقی خود در این رابطه پایان دهید. برای این منظور با شماره ۰۹۳۰۶۹۲۴۹۵۶ تماس بگیرید و در زمان محدود با وکیل ابطال قرارداد در مشهد مشاوره رایگان داشته باشید.

تماس با وکیل پایه یک دادگستری : ۰۹۱۵۵۱۲۹۲۴۳

منبع : قانون مدنی در نظم حقوقی کنونی دکتر ناصر کاتوزیان

وکیل ابطال قرارداد در مشهد

گروه وکلای عدالت جو

دعوای ابطال سند مالی است یا غیر مالی؟

دعوای ابطال سند اگر در خصوص اسناد مالی باشد دعوای نیز مالی محسوب شده و مستلزم پرداخت هزینه دادرسی است در غیر اینصورت دعوا غیر مالی و هزینه دادرسی آن هم بر اساس اصول حاکم بر دعاوی غیر مالی است.

احکام ودیعه

مسئله ۲۳۴۶ ـ اگر انسان مالی را به کسی بدهد و بگوید نزد تو امانت باشد، و او هم قبول کند، یا بدون اینکه احکام ودیعه و امانت حرفی بزند به صاحب مال بفهماند که مال را برای نگهداری به او می‏دهد، و او هم به نحوی که معلوم باشد ملتزم به نگهداری آن شده است بپذیرد، باید به احکام ودیعه و امانت‌داری که بعداً ذکر می‌شود، عمل نماید.

مسئله ۲۳۴۷ ـ امانت‌دار، و کسی که مال را امانت می‏گذارد باید هر دو بالغ و عاقل باشند، و کسی آنها را مجبور نکرده باشد، پس اگر انسان مالی را پیش دیوانه، یا بچه امانت بگذارد، یا دیوانه، یا بچه مالی را پیش کسی امانت بگذارند، صحیح نیست، ولی جایز است بچه ممیز مال دیگری را با اجازه او نزد کسی امانت بگذارد، و همچنین باید کسی که امانت می‏گذارد سفیه، یا مفلّس نباشد، ولی اگر مفلّس مالی را که امانت گذاشته از جمله اموالی نباشد که از تصرف در آنها منع شده است، اشکال ندارد. و نیز باید امانت‌دار سفیه یا مفلّس نباشد، در صورتی که حفظ و نگهداری امانت مستلزم تصرفی در مال خودش باشد که موجب انتقال مال از ملکیت او باشد، یا موجب از بین رفتن مال باشد.

مسئله ۲۳۴۸ ـ اگر از بچه‌ای چیزی را بدون اذن صاحبش به طور امانت قبول کند، باید آن را به صاحبش بدهد، و اگر آن چیز مال خود بچه است، لازم است آن مال را به ولی او برساند، و چنانچه پیش از رساندن مال به آنان تلف شود، باید عوض آن را بدهد، ولی اگر مال در معرض تلف باشد و گرفتن مال از بچه برای حفظ و رساندن آن به ولی باشد، اگر در نگهداری، یا رساندن آن کوتاهی نکند، و تصرف غیرمجاز نیز نکند، ضامن نیست، و همچنین اگر امانت‌گذار دیوانه باشد.

مسئله ۲۳۴۹ ـ کسی که نمی‌تواند امانت را نگهداری نماید، در صورتی که امانت‌گذار ملتفت حال او نباشد، باید قبول نکند، و اگر قبول کرد و تلف شد، ضامن است.

مسئله ۲۳۵۰ ـ اگر انسان به صاحب مال بفهماند که حاضر به نگهداری مال او نیست و مال را از او احکام ودیعه و امانت نگیرد، ولی او مال را بگذارد و برود و آن مال تلف شود، امانت‌دار ضامن نیست، ولی احتیاط مستحب آن است که اگر ممکن باشد آن را نگهداری نماید.

مسئله ۲۳۵۱ ـ کسی که چیزی را ودیعه می‏گذارد، هر وقت بخواهد می‌تواند ودیعه را به هم بزند، و همچنین امانت‌دار هر وقت بخواهد می‌تواند ودیعه را به هم بزند.

مسئله ۲۳۵۲ ـ اگر انسان از نگهداری امانت منصرف شود، و ودیعه را به هم بزند، باید هر چه زودتر مال را به صاحب آن، یا وکیل، یا ولی صاحبش برساند، یا به آنان خبر دهد که به نگهداری حاضر نیست، و اگر بدون عذر مال را به آنان نرساند و خبر هم ندهد، چنانچه مال تلف شود، باید عوض آن را بدهد.

مسئله ۲۳۵۳ ـ کسی که امانت را قبول می‏کند اگر برای آن، جای مناسبی ندارد، باید جای مناسب تهیه نماید، و طوری آن را نگهداری کند که گفته نشود در نگهداری آن کوتاهی نموده است، و اگر در این امر کوتاهی کند و تلف شود، باید عوض آن را بدهد.

مسئله ۲۳۵۴ ـ کسی که امانت را قبول می‏کند، اگر در نگهداری آن کوتاهی نکند و تعدّی ـ یعنی تصرف غیرمجاز ـ هم ننماید و اتفاقاً آن مال تلف شود، ضامن نیست، ولی اگر در نگهداری آن کوتاهی کند، مثلاً آن را در جایی بگذارد که مأمون از آن نباشد که ظالمی بفهمد و آن را ببرد، یا تعدّی کند مثلاً لباس را بپوشد، یا حیوان را سوار شود، چنانچه تلف شود باید عوض آن را به صاحبش بدهد.

مسئله ۲۳۵۵ ـ اگر صاحب مال برای نگهداری مال خود جایی را معین کند و به کسی که امانت را قبول کرده است بگوید: که باید مال را در اینجا حفظ کنی هرچند احتمال بدهی که از بین برود، نمی‌تواند آن را به جای دیگر ببرد، و اگر به جایی دیگر ببرد و تلف شود، ضامن است، مگر اینکه یقین داشته باشد مال در آنجا تلف می‌شود، که جایز است در این صورت آن را به جای امنی منتقل سازد.

مسئله ۲۳۵۶ ـ اگر صاحب مال برای نگهداری مال خود جایی را معین کند، ولی از گفته او چنین فهمیده شود که آن محل در نظر او خصوصیتی ندارد، امانت‌دار می‌تواند آن را به جای دیگری که مال در آنجا محفوظ‌تر، یا مثل محل اوّلی است ببرد، و چنانچه مال احکام ودیعه و امانت در آنجا تلف شود، ضامن نیست.

مسئله ۲۳۵۷ ـ اگر صاحب مال برای همیشه دیوانه، یا بیهوش شود، ودیعه باطل می‌شود و امانت‌دار باید فوراً امانت را به ولی او برساند، یا او را از امانت آگاه سازد، در غیر این صورت اگر مال تلف شود باید عوض آن را بدهد، و اگر دیوانگی، یا بیهوشی صاحب مال گاه‌گاهی است احتیاط واجب این است که همین کار را بکند.

مسئله ۲۳۵۸ ـ اگر صاحب مال بمیرد، ودیعه باطل می‌شود، پس اگر مال متعلق حق دیگری نباشد و به وارث او منتقل شود، باید امانت‌دار مال را به وارث او برساند، یا به وارث خبر دهد، در غیر این صورت اگر مال تلف شود، ضامن است، ولی اگر برای تحقیق از ورثه و انحصار آنها مال را نگه‌دارد و تلف شود، ضامن نیست.

مسئله ۲۳۵۹ ـ اگر صاحب مال بمیرد و مال به ورثه او منتقل شود، امانت‌دار باید مال را به همه ورثه، یا وکیل همه آنها بدهد، پس اگر بدون اجازه دیگران تمام مال را به یکی از ورثه بدهد، ضامن سهم دیگران است.

مسئله ۲۳۶۰ ـ اگر امانت‌دار بمیرد، یا برای همیشه دیوانه، یا بیهوش شود، ودیعه باطل می‌شود و وارث یا ولی او باید هر چه زودتر به صاحب مال اطلاع دهند، یا امانت را به او برسانند، و اگر دیوانگی یا بیهوشی او گاه‌گاهی است ـ بنا بر احتیاط واجب ـ همین کار را بکنند.

مسئله ۲۳۶۱ ـ اگر امانت‌دار نشانه‌های مرگ را در خود ببیند، چنانچه ممکن است باید ـ بنا بر احتیاط واجب ـ امانت را به صاحب آن یا ولی، یا وکیل او برساند، و یا به او خبر دهد، و اگر ممکن نیست باید به‌طوری عمل کند که اطمینان پیدا کند که مال پس از وفات او به صاحبش خواهد رسید، مثلاً وصیّت کند و شاهد بگیرد، و به وصی و شاهد اسم صاحب مال و جنس و خصوصیات مال و محل آن را بگوید.

مسئله ۲۳۶۲ ـ اگر برای امانت‌دار سفری پیش آمد، می‌تواند امانت را نزد اهل و عیال خود نگه‌دارد، مگر اینکه محافظت بر آن متوقف بر بودن خودش باشد که در این صورت یا باید بماند، یا آن را به صاحبش، یا ولی، یا وکیل او تحویل دهد، یا او را آگاه سازد.

عقد ودیعه چیست و چه ویژگی هایی دارد؟

قراردادها

عقد ودیعه یکی از عقودی است که در قرارداد‌ها از آن استفاده می‌شود. عقد ودیعه، عقدی است که دارای قواعد و ویژگی‌های خاصی است که این موارد در قانون مدنی بیان شده است. استفاده از این نوع عقد در تنظیم قرارداد‌ها و پذیرش آن دارای اثرات و تبعات قانونی است که برای شخص پذیرنده ضمانت اجرایی ایجاد می‌کند. در این مقاله در مورد ودیعه، طرفین عقد، شرایط ایجاد، تعیین مدت و مواردی که باعث انحلال این نوع عقد بر طبق قانون از زبان وکیل قرارداد پرداخته شده است.

عقد ودیعه چیست؟

بر طبق ماده 607 قانون مدنی، ودیعه عقدی است که در آن شخصی مال خود را به دیگری واگذار می‌کند تا آن شخص به صورت رایگان، از مال وی نگهداری نماید. مثال، شخص ماشین خود را به دیگری بسپارد تا از آن مراقبت کند. در نتیجه هر زمان شخص مال خود را به دیگری امانت می‌دهد تا بدون دریافت پولی از آن نگهداری کند، عقد ودیعه صورت گرفته است.

بیشتر بخوانید: در چه مواردی باید به بهترین وکیل ملکی مراجعه کنیم؟

طرفین عقد ودیعه

در ماده 607 قانون مدنی، طرفین عقد ودیعه بیان شده است. طرفین این عقد شامل مودع و مستودع است. مودع به شخصی گفته می‌شود که مال خود را به شخص دیگر امانت می‌دهد تا به صورت مجانی از مال وی نگهداری نماید. همچنین مستودع یا امین شخصی است که مال دیگری را برای نگهداری به صورت رایگان قبول می‌کند. به مودع ودیعه‌گذار و به شخص مستودع، شخص امین یا ودیعه‌گیر گویند. طرفین عقد ودیعه باید برای انعقاد این عقد دارای اهلیت قانونی باشند.

تعیین مدت در عقد ودیعه

بر طبق ماده 465 قانون مدنی، در صورتی که در احکام ودیعه و امانت عقد ودیعه به عنوان عقدی جایز، مدت تعیین شود، عقد لازم نمی‌شود و باید در زمان مقرر منفسخ شود.

در عقود تعیین لازم یا جایز‌بودن عقد بسیار مهم است. زیرا روابط و شرایط بین طرفین عقد را مشخص می‌کند. در صورتی که در عقد ودیعه مدت تعیین شود، طرفین عقد یعنی مودع و مستودع باید تا اتمام مدت تعیین‌شده در قرارداد متعهد باشند. در بعضی موارد یکی از طرفین می‌خواهد عقد را فسخ کند. در این حالت سوالی که وجود دارد این است که آیا طرفین حق فسخ عقد را قبل از اتمام مدت تعیین‌ شده دارند؟

بر طبق قانون هریک از طرفین عقد ودیعه می‌توانند عقد را قبل از اتمام این مدت فسخ نمایند. زیرا عقد ودیعه، عقدی جایز است وهریک از مودع و مستودع زودتر از زمان تعیین‌ شده با توافق یکدیگر می‌توانند عقد را فسخ کنند. در صورتی که در عقد ودیعه مدت شرط شود، در پایان مدت تعیین‌ شده عقد منحل می‌شود. بعد از اتمام این مدت، امانت شرعی است. در این حالت امین باید مال را به ودیعه‌گذار برگرداند. اگر در رد مال به ودیعه‌گذارتاخیر کند، ید امانی به ید غاصبانه تبدیل خواهد شد.

شرایط ایجاد عقد ودیعه

بر طبق ماده 190 قانون مدنی، برای صحت ایجاد عقد باید شرایطی وجود داشته باشد که شامل قصد طرفین و رضایت آنها، اهلیت طرفین عقد، موضوع معین مورد معامله و دارا‌بودن مشروعیت جهت معامله است. در نتیجه عقد ودیعه نیز مانند عقود دیگر باید شرایط صحت معامله را داشته باشد تا ایجاد شود. در این نوع عقد لازم نیست که شخص مودع، مالک مالی که ودیعه می‌دهد، باشد. شرایطی که در ماده 190 قانون مدنی بیان شده است، از شرایط عمومی هر عقدی است. شرایط اختصاصی عقد ودیعه رایگان‌بودن آن است.

موارد انحلال عقد ودیعه

فسخ و انفساخ از موارد انحلال عقد ودیعه است. در فسخ عقد ودیعه، هریک از طرفین عقد می‌توانند عقد را فسخ کنند. در انفساخ عقد ودیعه، بر طبق ماده 954 قانون مدنی، با فوت، سفه و جنون هریک از طرفین عقد منفسخ می‌شود. همچنین بر طبق ماده 626 قانون مدنی، در صورتی که شخص مال خود را به دیگری امانت دهد، با فوت وی ودیعه باطل می‌شود. در این مورد شخص امین باید مال مورد امانت را به وارثین ودیعه‌گذار تحویل دهد. در ماده 628 قانون مدنی بیان شده است، در صورتیکه شخص مودع محجور شود، عقد ودیعه منفسخ می‌شود. در این حالت مال مورد ودیعه را باید به شخصی که مسئول اداره‌کردن اموال شخص محجور است، رد کرد.

حکم شرط عدم‌ ضمان در عقد ودیعه

براساس قانون در عقد ودیعه شخص مستودع در تلف یا نقص مالی امانی مسئول نیست. اما در صورتیکه شخص مستودع در نگهداری مال امانی تعدی و تفریط کند، مسئول است.

در ماده 631 قانون مدنی بیان شده است، در صورتیکه شخصی مال غیر را در عنوان‌هایی غیراز‌مستودع تصرف کند، بر طبق قانون نسبت به نگهداری مال امین و در تلف یا نقص مال مسئول نیست، مگر زمانی که در نگهداری تعدی و تفریط کرده‌باشد. مانند مستاجر نسبت به مال مورد اجاره، شخص قیم نسبت به مال صغیر.

بر طبق ماده 642 و 643 قانون مدنی، شرط عقد ضمان در عقد ودیعه بر‌خلاف نظم عمومی نیست و شرطی صحیح است. شرط عدم‌ضمانت اقدامی برای تغییر علت معلول است. در نتیجه شخص مستودع در عقد ودیعه حقی در مال مورد ودیعه ندارد و بعد از انحلال عقد باید مال امانی را به مالک برگرداند. همچنین اگر مال امانی مثلی باشد، باید آن را رد کند. این تعهد مستودع در مورد مال امانی، تعهد به نتیجه است و شخص امین باید این تعهد را ثابت کند.

بر طبق ماده 620 قانون مدنی، شخص امین مال مورد امانت را باید به همان حالتی که وجود دارد به ودیعه‌گذار رد نماید. در این حالت امین نسبت به نقص در مال امانی که مسبب نقص آن نیست، ضامن نمی‌باشد.

گروه وکلای سفیر صلح با داشتن بهترین وکلای پایه یک دادگستری برای رفاه حال شما عزیزان، مشاوره حقوقی آنلاین را راه اندازی کرده است تا بدون مراجعه بتوانید مشاوره حقوقی دریافت کنید.