بازار آتی در بورس‌کالا

قرارداد آتی چیست؟

قراردادهای آتی، یکی از قراردادهای پرکاربرد در بورس‌های کالایی محسوب می‌شود که از سال ۱۳۸۷ در بورس کالای ایران مورد استفاده قرار گرفته است. در مطلبی که از نظر می گذرد به تعریف این قرارداد و مزایای آن پرداخته شده است.

به گزارش «کالاخبر» به نقل از اقتصادآنلاین، در قراردادهای آتی، خریدار و فروشنده توافق می‌کنند که میزان معینی از کالای مشخصی را، با کیفیت و قیمت معلوم در زمان و مکان مشخص معامله کنند.

بنابراین قرارداد آتی، قراردادی است که طی آن فروشنده متعهد می‌شود در سررسید معینی در آینده، مقدار مشخصی از کالا را به قیمتی معلوم به فروش برساند. در مقابل، خریدار نیز متعهد می‌شود آن کالا را با همان مشخصات خریداری کند؛ در قرارداد آتی برای تضمین انجام تعهد، خریدار و فروشنده مبلغی را نزد اتاق پایاپای بورس کالا قرار می‌دهند که وجه تضمین نامیده می‌شود.

قرارداد آتی، قراردادی دوطرفه است که می‌توانیم طی آن، کالایی را با مشخصات معین در زمان حال به فروش برسانیم و پس از گذشت چند ماه، آن را با قیمت توافق‌شده تحویل دهیم و وجه را دریافت کنیم.

ویژگی‌های قراردادهای آتی

معافیت مالیاتی، تخصیص سود بانکی به مبلغی که در حساب و در اختیار مشتری موجود است، امکان برداشت یک ‌روزه موجودی از حساب، کارمزدهای بسیار پایین، امکان خرید و فروش نامحدود در هر روز معاملاتی، واریز روزانه سود و زیان به‌ حساب مشتری، دو طرفه بودن بازار و امکان کسب سود از ریزش و افت قیمتی ( تنها بازار دو طرفه حال حاضر در ایران )، پوشش ریسک و. ، از جمله ویژگی‌ و مزیت‌های قراردادهای آتی هستند.

شرایط ورود یک کالا به بازار آتی

محدودیت پذیرش دارایی در قرارداد آتی وجود ندارد، اما حجم تولید بالا، معاملات نقدی قوی و پویایی قیمت، از جمله ملزومات یک کالا برای ورود به بازار آتی بورس کالای ایران است.

انواع قراردادهای آتی

قرارداد های بازار آتی در بورس‌کالا آتی، به دو گروه کالا و مالی تقسیم می‌شوند. قراردادهای آتی کالا شامل محصولات کشاورزی، فلزات، مواد نفتی و …می‌شوند. قرارداد های آتی مالی نیز، ابزارهایی نظیر سهام، اوراق قرضه، ارز و. را دربر می‌گیرند.

بازیگران قراردادهای آتی

به گفته رحمان آراسته، سرپرست مدیریت توسعه بازار مشتقه بورس کالای ایران، سه بازیگر در بازار آتی وجود دارد. برای مثال، تولیدکننده‌ای که نگران قیمت و نوسان محصول در آینده است، وارد قراردادهای آتی می‌شود تا ریسک خود را در این حوزه پوشش دهد. این تولیدکننده با پرداخت مبلغی به عنوان ضمانت، خود را در برابر نوسانات قیمت، بیمه می‌کند و کالای خود را با قیمتی مشخص برای سررسیدهای آینده، به نوعی پیش فروش می‌کند.

وی تصریح کرد: دسته دیگر فعالان بازار آتی، خریداران کالا هستند که برای پوشش ریسک نوسانات قیمت در آینده، از امروز محصول مورد نیاز خود را با قیمتی مشخص و برای تحویل آینده پیش خرید می‌کنند. بنابراین این دسته از افراد، امکان برنامه‌ریزی تولید در فواصل زمانی مشخص را به دلیل پیش خرید محصولات خود پیدا می‌کنند.

به گفته آراسته، دسته سوم نیز، نوسان‌گیران یا آربیتراژگران هستند. این افراد از اختلاف قیمت رخ داده میان بازار نقد و بازار آتی محصول مورد نظر استفاده می‌کنند و با پیش‌بینی روند بازار در آینده و با هدف کسب سود، وارد قرارداد آتی می شوند که البته حضور این دسته از بازیگران نیز به افزایش عمق معاملات کمک شایانی می‌کند.

راه‌اندازی معاملات آتی مس کاتد

لازم به ذکر است که نخستین قرارداد آتی مس کاتد با سررسید بهمن ماه، در راستای توسعه دارایی‌های پایه بازار مشتقه بورس کالای ایران از ۲۷ آذرماه سال جاری روی تابلوی معاملات رفت. در حال حاضر، مس با مازاد عرضه در بازار فیزیکی بورس کالا مواجه است و محدودیت‌های خرید و فروش در این محصول وجود ندارد.

بازار آتی در بورس‌کالا

اکثر شرکت‌هایی که در رابطه با ساخت، تولید یا ارائه خدمات فعالیت می‌کنند، در زمینه پیش‌بینی قیمت‌های کالا نیاز به مشاوره‌های تخصصی دارند؛ بنابراین منطقی است که اقدام به پوشش ریسک ناشی از نوسان قیمت‌ها کنند. یکی از روش‌های پوشش ریسک استفاده از قراردادهای آتی است که در سال‌های اخیر اهمیت روزافزونی پیدا کرده است. کارگزاری فارابی نیز خدمات متنوع و کاملی را در بازار آتی به متقاضیان ارائه می‌دهد. در حال حاضر کالاهایی مثل زیره، زعفران و پسته بازار آتی ایران مورد معامله قرار می‌گیرند.

اولین قرارداد آتی در بورس کالای ایران با راه‌اندازی قرارداد آتی بازار آتی در بورس‌کالا بر روی شمش طلای یک اونسی، در اسفندماه 1387 آغاز شد و رفته‌رفته طی سال‌های اخیر حجم فعالیت‌ سرمایه‌گذاران در این بازار افزایش یافت.

ویژگی معاملات آتی

از جمله ویژگی‌های این معاملات می‌توان به تضمین معاملات توسط اتاق پایاپای و نبود ریسک اعتباری، معامله در بورس و شفافیت قیمت، هزینه اندک معاملات، استفاده از اهرم مالی برای خریدوفروش، نقدشوندگی بالای معاملات، استانداردسازی و معافیت مالیاتی نام برد. قراردادهای آتی به‌دلیل ویژگی‌های خاص خود معمولاً دارای بازار ثانویه پررونق و با نقدشوندگی بالا هستند. معاملات بسیاری از کالاها در بورس‌های کالایی کشورهای پیشرفته از طریق این نوع قرارداد انجام می‌شوند.

بازار آتی کالا چیست؟

بازار بورس بخش‌های مختلفی دارد که بر اساس نیاز اقشار مختلف ایجاد شده است. بازار آتی کالا یکی از بخش‌های بورس کالا است که در مقاله “بورس کالا چیست؟” به آن پرداختیم. در این مقاله قصد داریم جزئیات بیشتری از بازار آتی کالا بیان کنیم.

بازار آتی چیست؟

بازار آتی یک مرکز مالی برای انجام قراردادهای آتی استاندارد است که شامل توافق‌نامه‌ای قانونی با حدومرز مشخص است و هنگام امضای قرارداد برای خرید یا فروش یک کالای اقتصادی در آینده باقیمت توافق شده، ایجاد شده است.

کالای تحویلی در قرارداد آتی باید دارای استاندارد کیفیت و کمیت بوده و زمان و مکان تحویل آن نیز مشخص باشد. تنها متغیر در معاملات آینده در بازار آتی قیمت است که در مرحله معامله برآورد می‌شود. درواقع منظور از معاملات آتی، پوشاندن ریسک سرمایه‌گذاری است و این ابزار در بورس کالا مورداستفاده قرار می‌گیرد. استفاده از معاملات آینده، می‌تواند به‌عنوان راه‌کاری برای جذب نقدینگی محسوب شود و با قرار گرفتن معامله‌گران و بازارسازان در کنار معاملات آتی، چرخه بورس برای پذیرایی از سرمایه‌های سرگردان تکمیل می‌شود.

قرارداد آتی چیست؟

قرارداد آتی، قراردادی است که در آن خریدار و فروشنده توافق می‌کنند مقدار معینی از کالای مشخصی را باکیفیت و قیمت معلوم، در زمان و مکان مشخص معامله نمایند.

به بیان ساده، منظور از قرارداد آتی این است که در زمان حال ما اقدام به خرید کالایی می‌کنیم؛ اما تصمیم نداریم که همین الان کالا را تحویل بگیریم و درواقع می‌خواهیم چند ماه بعد کالا را تحویل گرفته و پول آن را پرداخت کنیم؛ بنابراین به قراردادی که طی آن کالایی را اکنون و باقیمت مشخصی خریداری ‌کنیم، اما تحویل و پرداخت وجه آن در آینده صورت بگیرد، قرارداد آتی می‌‌‌گویند. در این قرارداد طرفین متعهد به تحویل کالا و پرداخت وجه آن در تاریخ مشخصی در آینده هستند و برای تضمین انجام تعهد، باید خریدار و فروشنده هرکدام مبلغی را نزد شخص امینی (بورس کالا) قرار دهند.

جالب است بدانید که قرارداد آتی قراردادی دوطرفه است و می‌توانیم بدون در اختیار داشتن کالا، همین الان کالا با مشخصات معین را بفروشیم و در آینده (پس از چند ماه) آن را باقیمتی که اکنون توافق کردیم، تحویل دهیم و پول آن را دریافت کنیم. این نوع معامله برای کسانی که قصد دارند ریسک خود را کم کنند، مثل کشاورزان و تولیدکنندگان مواد غذایی بسیار مناسب است. کشاورز می‌خواهد مطمئن شود در فصل برداشت محصول از نوسان قیمت در امان باشد و کارخانه هم برای برنامه‌ریزی و بودجه‌بندی نیاز دارد مقدار و قیمت خریدهای آینده خود را مشخص کند؛ پس با این مثال اهمیت کنترل نوسان و میزان ریسک در معاملات آتی تا حدودی مشخص می‌شود.

نکته: معاملات ۲ طرفه در سهام نیز به‌زودی فعال می‌شود. نحوه انجام این معاملات، در مقاله “فروش تعهدی چیست؟ به همراه مثال کاربردی (قسمت اول)” بیان شده است.

چرا بازار آتی یکی از پرطرفدارین بازارها در بین معامله گران بورس های دنیاست؟

بازار آتی به دلیل این‌که منافع خریدار و فروشنده کالا را تأمین کرده و فرصت کسب سود را برای نوسان‌گیران نیز فراهم می‌کند، در جهان طرفداران زیادی دارد. به عبارتی فعالان این بازار به سه دسته تقسیم می‌شوند:

۱. خریداران کالا: اشخاصی که به کالایی (مثلاً زعفران، زیره، پسته و …) در آینده نیاز دارند، امروز در بازار آتی باقیمت معین پیش‌خرید می‌کنند.

۲. فروشندگان کالا: اشخاصی که قصد دارند در آینده کالای خود (زعفران، زیره، پسته و …) را بفروش برسانند، امروز می‌توانند به قیمت معین برای ماه دلخواه در آینده پیش‌فروش کنند.

۳. نوسان‎گیرها: اشخاصی که قصد خرید و فروش فیزیکی اصل کالا (زعفران، زیره، پسته و …) را ندارند، بلکه می‌خواهند با پیش‌بینی درست روند بازار آتی در بورس‌کالا قیمت کالا، سود سرشاری به دست آورند.

بازار آتی به رونق اقتصادی کمک شایانی می‌کند؛ زیرا از یک‌سو تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان می‌توانند ریسک خود را کاهش دهند و از سوی دیگر، کسانی که تمایل دارند سودهای کلان با ریسک بالا کسب نمایند می‌توانند با معاملات قانونی و مطمئن به هدف خود دست یابند.

ویژگی های بازار آتی چیست؟

استقبال چشمگیر از این بازار به دلیل ویژگی‌ها و منافع بسیار زیادی است که می‌تواند سود کلانی را نصیب فعالان این بازار کند. از این منافع می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• معافیت مالیاتی
• تخصیص سود بانکی به مبلغی که در حساب در اختیار مشتری موجود است
• امکان برداشت یک‌روزه موجودی از حساب
• کارمزدهای بسیار پایین
• امکان خرید و فروش نامحدود در هر روز معاملاتی
• واریز روزانه سود و زیان به‌حساب مشتری
• و …

در ادامه به‌تمامی منافع و ریسک‌های این بازار می‌پردازیم. ابتدا به معرفی دو مزیت مهم قراردادهای آتی اشاره می‌کنیم که ماهیت این بازار را شکل می‌دهند:

۱. وجود اهرم در معاملات: یعنی می‌توانیم با چندین برابر پول خود در بازار آتی کالا معامله کنیم.

۲. دوطرفه بودن بازار: یعنی هم از بالا رفتن قیمت می‌توان سود کرد و هم از افت قیمت‌‌ها.

برای روشن شدن این دو مزیت به توضیحات ارائه‌شده، دقت فرمایید:

اهرم مالی بازار آتی چیست و چرا این اهرم برای بورس بازان جذاب است؟

از اهرم مالی بازار آتی در مواقعی استفاده می‌شود که می‌خواهیم با واردکردن نیرویی کوچک، نتیجه‌ای بسیار بزرگ‌تر به دست ‌آوریم. افراد با هوش مالی بالا همواره به دنبال یافتن فرصت‌های سرمایه‌گذاری با قابلیت اهرمی هستند. اهرم می‌‎تواند با تغییر در زمان، نتیجه نهایی، مواد اولیه و یا سرمایه اولیه، به سرمایه‌گذاران فرصت ثروتمند شدن بدهد؛ اما فراموش نکنید که استفاده اشتباه از وضعیت‌های اهرمی می‌تواند منجر به شکست‌های سنگین مالی شود، لذا افرادی با درجه ریسک‌پذیری بالاتر و هوش و دانش بالا همواره به دنبال سرمایه‌گذاری‌های با اهرم بالاتر هستند.

به‌عنوان‌مثال، با اهرم مالی بازار آتی قادر هستید با در اختیار داشتن مبلغ ده کیلوگرم زیره سبز، بر روی ۱۰۰ کیلوگرم زیره سبز سرمایه‌گذاری کنید و سود ۱۰ برابری و یا زیان ۱۰ برابری به‌حساب شما منظور گردد.

دوطرفه بودن بازار آتی به چه معناست؟

در بازار فیزیکی (نقدی) افراد وقتی (زیره، زعفران، پسته و …) را خریداری می‌کنند، این انتظار را دارند که قیمت افزایش یابد تا آن‌ها با فروش در قیمت بالاتر سود کسب کنند؛ یعنی معامله‌گران فقط زمانی می‌توانند از بازار سود کسب کنند که قیمت‌ها رشد کند. ولی زمانی که قیمت کالاهای ذکرشده در حال کاهش است عملاً نمی‌توانند انتظار سود داشته باشند؛ بلکه فقط می‌توانند در صورت دارا بودن کالاها با فروش آن از ضرر یا افزایش آن جلوگیری کنند.

برخلاف بازار نقدی در معاملات آتی کالا، افراد می‌توانند هم در جهت افزایش قیمت و هم در جهت کاهش قیمت سود کسب کنند؛ یعنی وقتی قیمت افزایش می‌یابد افراد در قیمت پایین خرید خود را انجام داده و در قیمت بالاتر آن را به فروش می‌رسانند. از طرفی وقتی سرمایه‌گذاران پیش‌بینی می‌کنند که قیمت‌ها کاهش خواهد یافت، در قیمت بالاتر اقدام به پیش‌فروش کالا کرده و پس از کاهش قیمت‌ها اقدام به خرید همان مقدار مدنظر می‌کنند و از اختلاف بین فروش و خرید منفعت کسب می‌کنند.

این امر موجب می‌شود که بدون توجه به شرایط اقتصادی شما بتوانید با تشخیص درست جهت بازار از حرکت قیمت‌ها در هر طرف کسب سود کنید.

محصولات مورد معامله در بازار آتی چیست؟

ابزارهای مشتقه (ازجمله قراردادهای آتی) ابزاری هستند که قیمت و ارزش آن‌ها از یک نوع دارایی که اصطلاحاً به آن “دارایی پایه” می‌گویند، مشتق می‌شود. معمولاً در بورس‌های کالایی دنیا، دارایی‌های مختلفی ازجمله محصولات کشاورزی، انواع فلزات، انواع فراورده‌های نفتی و سایر محصولات به‌عنوان دارایی پایه قراردادهای آتی مطرح می‌گردند.

در حال حاضر در بورس کالای ایران محصول زیره سبز، زعفران و پسته در قالب قرارداد آتی معامله می‌شود. این در حالی است که در آینده با ایجاد شرایط مطلوب محصولات دیگر نیز می‌توانند در بازار آتی معامله شوند. درصورتی‌که دارایی موردنظر در قرارداد، کالا باشد، لازم است که شرایط قابل‌قبول کالا توسط بورس تعیین شود. دلیل این امر آن است که کالاهای مختلف با شرایط کمی و کیفی متفاوت ممکن است در بازار موجود باشد.

نتیجه گیری

در این مطلب به زبان ساده با تعریف بازار آتی و قرارداد آتی و مزایای آن آشنا شدیم. دانستیم که وجود اهرم در معاملات و دوطرفه بودن بازار به ما کمک می‌کند تا سود قابل‌توجهی از سرمایه‌گذاری خود دریافت کنیم. همچنین بازار آتی هم برای کسانی مورداستفاده است که قصد دارند ریسک خود را کاهش دهند و هم برای نوسان‌گیران که قصد دارند از تغییرات قیمت سود کسب نمایند. به‌منظور آشنایی بیشتر راجع به قراردادهای آتی محصولات زیره سبز، زعفران و پسته از محتواهای “معاملات گواهی سپرده زیره سبز” ، “قرارداد آتی زعفران بورس کالای ایران” و “معاملات پسته در بورس کالا” در بلاگ بآشگاه استفاده نمایید.

آموزش بازار آتی

در مقاله ی آموزش بازار آتی قصد داریم شما را با انواع معاملات در این بازار آشنا کنیم. با توجه به روند رشد و توسعه بازارهای مالی در جهان و پیچیده شدن فرآیندهای معاملاتی، قراردادهای ویژه ای تحت عنوان معاملات و قراردادهای آتی (futures) در جهان به وجود آمد؛ نکته ی حائز اهمیت این است که معاملات آتی در گذشته نیز وجود داشته است و امروزه فقط به شکل مدرن، استاندارد و کاربردی تر در آمده است.

به چه قراردادهایی، آتی گفته می شود؟

افرادی که قصد انجام معامله در این بازار را دارند، باید شناخت و آشنایی کافی با آموزش بازار آتی کالا داشته باشند. اما در پاسخ به این سوال بایستی گفت که قرارداد آتی، پیمانی است که کاملا قانونی بوده و این قرارداد و تعهد بین خریدار و فروشنده بر مبنای یک قیمت معین در زمان حال انعقاد می‌شود اما تحویل کالا به آینده (در سررسید مقرر) موکول می‌شود.

به عبارت دیگر قرارداد آتی کالا، قراردادی است که فروشنده براساس آن متعهد می شود در سررسید تعیین شده ( تاریخی که در قرارداد ذکر می شود)، مقدار و یا تعداد معینی از کالای ذکر شده در قرارداد را به قیمتی که در زمان حال و هم اکنون تعیین می کنند، بفروشد و در مقابل نیز، طرف دیگر قرارداد که همان خریدار است، متعهد می شود که آن کالا را با مشخصات استاندارد شده که در متن قرارداد ذکر شده است، خریداری کند. در مقاله آموزش بازار آتی یاد می گیرید که استفاده و کاربرد قراردادهای آتی چگونه است.

پس می توان نتیجه گرفت که به قراردادی که طی آن کالایی را اکنون و در زمان حال و با قیمت مشخصی خریداری ‌کنیم اما تحویل و پرداخت وجه آن در آینده (سررسید در نظر گرفته شده در قرارداد) صورت بگیرد، قرارداد آتی گفته می شود.

تذکر: تسلط بر آموزش بازار آتی کالا به شما نشان می دهد که کالای تحویلی که در قرارداد آتی کالا ذکر شده است، باید دارای استاندارد کیفیت و کمیت باشد و زمان دقیق تحویل و محل تحویل آن نیز به طور شفاف در قرارداد ذکر شده باشد.

به طور مثال یک کشاورز به عنوان فروشنده گندم، در تاریخ اول مهر ماه 1400 متعهد می شود که 5000 کیلوگرم از گندم خود با مشخصات معین (کیفیت آن باید در قرارداد ذکر شود) را به قیمت 25 میلیون تومان در تاریخ اول دی ماه 1400 (سه ماه بعد)، تحویل خریدار بدهد؛ خریدار نیز در قرارداد متعهد می شود که این 5000 کیلوگرم گندم با مشخصات ذکر شده را به قیمت 25 میلیون تومان در تاریخ اول دی ماه 1400 از کشاورز خریداری کند؛ این مثال، نمونه ای ساده از قرارداد آتی است.

علت به وجود آمدن چنین قراردادهایی، این است که خریداران و فروشندگان کالا، به دنبال کاهش ریسک های معاملاتی خود هستند و صاحبان مشاغل و کسب و کارها همیشه از ریسک های پیش بینی نشده که ممکن است به کسب و کارشان آسیب وارد کند، دوری می کنند. معامله گران بازار آتی کالا چه به عنوان خریدار و چه به عنوان فروشنده باید بر آموزش بازار آتی آگاهی داشته باشند.

به عنوان مثال صاحب یک کارگاه تولیدی تمایل ندارد مواد اولیه مورد استفاده کارگاه خود را هر دفعه به قیمت جدید بخرد؛ یا به عبارت دیگر هنگامیکه یک صادر کننده زعفران (به عنوان خریدار) با تولید کننده زعفران (به عنوان فروشنده)، قرارداد آتی زعفران انعقاد می کند، هر دو طرف این معامله به دنبال کاهش ریسک های موجود در بازار کار خود هستند که این امر اهمیت یادگیری آموزش بازار آتی را دو چندان می کند.

از یک طرف خریدار، با انعقاد قرارداد آتی، نگرانی های خود مبنی بر عدم تامین مواد اولیه با قیمت مناسب در تاریخ معین را رفع می کند و از طرف دیگر، فروشنده نیز با انعقاد قرارداد آتی، فروش محصول خود را در تاریخ سررسید تضمین می کند و نگرانی از بابت عدم فروش محصول خود در بازار ندارد؛ به این صورت است که قرارداد آتی برای هر دو طرف معامله، دارای مزایای مناسبی است اما خریداران و فروشندگان بدون شناخت کافی بر روی آموزش بازار آتی نمی توانند عملکرد خوبی در این بازار داشته باشند.

در ادامه مقاله ی آموزش بازار آتی کالا باید به ابهامات این نوع قرارداد ها اشاره کنیم؛ ابهامی که پیش می آید این است که اگر هر یک از طرفین معامله ( خریدار یا فروشنده)، به تعهدات ذکر شده در متن قرارداد عمل بازار آتی در بورس‌کالا نکند، چه اتفاقی می افتد؟

این سوال برای بسیاری از افرادی که به تازگی با بازار آتی آشنا شده اند، پیش می آید. برای رفع این ابهام، آموزش بازار آتی می تواند گره گشا باشد. باید خاطر نشان کرد که در بازار معاملات آتی به‌منظور اطمینان از انجام تعهدات طرفین (خریدار یا فروشنده)، هر یک از طرفین معامله درصدی از ارزش قرارداد مذکور را را تحت عنوان «وجه تضمین لازم» نزد کارگزار و در حساب در اختیار قرار می‌دهند که متناسب با تغییر ارزش قراردادهای آتی، حساب هر یک از طرفین تعدیل می‌شود.

به این نکته توجه کنید که وجه تضمین لازم در حقیقت به دو بخش تقسیم می‌شود؛ بخش اول «وجه تضمین اولیه» است و بخش دوم «وجه تضمین اضافی» که این بخش بر مبنای اختیار و میزان ریسک موجود در بازار، متناسب با نوسانات قیمت نقدی دارایی پایه تعیین شده و به وجه تضمین اولیه اضافه می‌شود؛ بنابراین مبلغ وجه تضمین لازم، متغیر و از طریق بورس کالا تعیین و حداقل دو روز معاملاتی قبل به طرفین معامله اعلام می شود.

توجه کنید که بازار قراردادهای آتی یکی از زیر مجموعه های بازار مشتقه است و خود بازار مشتقه نیز یکی از بازار های زیرمجموعه بورس کالا ایران است. پس می توان گفت که تمامی قوانین و دستورالعمل های بورس کالا در آن اجرا خواهد شد؛ بنابراین آموزش بازار آتی زیر مجموعه ای از قوانین و دستورالعمل های بورس کالا است.

جذابیت های بازار آتی برای فعالان:

بازار آتی یکی از بهترین بازارهای سرمایه‌گذاری برای افراد ریسک‌پذیر محسوب می‌شود؛ پس لازم است که علاقه مندان معامله در بازار آتی در ابتدا ریسک های این بازار را در نظر بگیرند و با آموزش بازار آتی نیز آشنا باشند و شخصیت معاملاتی و استراتژی خاص خود را مشخص کنند.

بازار آتی که یکی از زیر مجموعه های بورس کالا است، دارای ریسک هایی نیز هست که افراد فعال در این بازار بایستی با این ریسک ها آشنا باشند؛ باید اشاره کرد که این بازار نکات مثبت و مزیت های فراوان نیز دارد که باعث افزایش علاقه فعالان به این بازار شده و جذابیت هایی را برای این افراد به همراه داشته است.

متقاضیان خرید و فروش در بازار آتی می توانند با آموزش بازار آتی، مزیت های این بازار را درک کنند. بازار آتی به دلیل داشتن 2 مزیت نسبت به سایر بازار های مالی ایران، از جذابیت بیشتری برای فعالان این حوزه برخوردار است. این دو عامل عبارت اند از: وجود اهرم در معاملات و دو طرفه بودن بازار

1) وجود اهرم در معاملات:

استفاده از اهرم به این معناست که فعالان بازار آتی می توانند با چند برابر موجودی پول خود، اقدام به معامله کنند. فلسفه وجودی چنین گزینه ای در معاملات بازار آتی این است که فعالان بازار، با پذیرفتن ریسک ناشی از این اقدام و با وارد کردن سرمایه خود و البته تسلط بر روی آموزش بازار آتی، بتوانند چند برابر سرمایه ای را که وارد این بازار کرده اند را به سود تبدیل کنند.

اما وجود اهرم در معاملات همانطور که ممکن است باعث سودهای بزرگ و چند برابری شود؛ ممکن است که باعث وارد شدن ضرر و زیان های بسیار سنگین و جبران ناپذیر به سرمایه معامله گران شود. معمولا افراد حرفه ای و باهوش که تخصص و تسلط لازم را بر روی بازارهای دارای اهرم دارند، از این گزینه ها استفاده می کنند.

به عنوان مثال؛ اگر شما قصد استفاده از اهرم در بازار آتی را داشته باشید، قادر خواهید بود که با در اختیار داشتن 15 کیلو گرم زعفران و استفاده از اهرم 2، بر روی 30 کیلو گرم زعفران سرمایه گذاری کنید؛ به گونه ای که یا سود 2 برابری به همراه دارد و یا اینکه زیان 2 برابری بازار آتی در بورس‌کالا را برای شما به همراه خواهد داشت.

تذکر: متقاضیان فعالیت در بازار آتی باید توجه داشته باشند که اهرم مالی تابع وجه تضمین اولیه در هر قرارداد است و میزان اهرم مالی نیز به‌مرور زمان تغییر کند.

2) دو طرفه بودن بازار:

یکی دیگر از بازارهای زیر مجموعه بورس کالا، بازار کالای فیزیکی است؛ معامله گران بازار فیزیکی (نقدی) هنگامیکه یک کالا ( پسته، زعفران و. ) را در این بازار خریداری می کنند، فقط زمانی می توانند در این معامله سود کنند که قیمت این کالای خریداری شده ( پسته، زعفران و. ) بالا برود؛ ولی زمانی که قیمت ها رو به کاهش است یا اصطلاحا بازار نزولی است، این معامله گران نمی توانند سودی را شناسایی کنند.

اما بازار آتی تفاوت هایی با بازار نقدی دارد به این صورت که فعالان بازار بازار آتی در بورس‌کالا آتی هم به هنگام نزول قیمت ها و هم به هنگام صعود قیمت ها می توانند سود شناسایی کنند. یعنی اینکه وقتی قیمت کالای مورد نظر در حال بالا رفتن است، فعالان می توانند در قیمت پایین تر خرید خود را انجام بدهند بازار آتی در بورس‌کالا و پس از صعود قیمت ها، کالای خود را در قیمت های بالاتر بفروشند.

در طرف مقابل نیز اگر سرمایه گذاران تحلیل می کنند که قیمت کالای مورد نظر در حال کاهش است، در قیمت های بالاتر اقدام به پیش فروش کالا می کنند و پس از کاهش قیمت ها اقدام به خرید همان مقدار کالا می کنند و از اختلاف بین قیمت خرید و فروش، سود خود را شناسایی می کنند.

ممکن است نوع کالاهای قابل معامله در بازار آتی برای شما ابهام داشته باشد، در ادامه آموزش بازار آتی به این محصولات اشاره خواهیم کرد.

چه محصولات و کالاهایی در بازار آتی معامله می شوند؟

در حال حاضر، چند نوع کالا شامل: پسته، زعفران نگین، زعفران رشته ای درجه یک پوشال معمولی، نقره، زیره سبز و صندوق طلا در بازار آتی بورس کالا معامله می شوند؛

با رشد و پیشرفت بازار سرمایه در ایران به خصوص در سالیان اخیر، مطمئنا زمینه ها و پیش نیازهای لازم برای رشد و توسعه بازار آتی نیز فراهم شده است و کالاهای گوناگون و متنوع تری می تواند در این بازار عرضه شود.

نحوه ورود به بازار آتی

اولین مرحله برای شروع فعالیت در بازار آتی، همانند بورس اوراق بهادار، دریافت کد معاملات آتی است که برای این کار متقاضیان بایستی به یکی از کارگزاری های مجاز که معاملات مربوط به بازار آتی را انجام می دهند، مراجعه کنند؛ توجه داشته باشید که کد معاملات آتی و مدارک مورد نیاز برای افتتاح حساب آتی کمی متفاوت از کد بورسی است و صدور آن نیز نیازمند تایید افراد توسط بورس کالا است.

تابلو معاملات بازار آتی بورس کالای ایران

پس از مطالعه آموزش بازار آتی برای آشنا شدن با این بازار و برای اطلاع از قیمت، حجم و جزییات معاملات انجام شده در بازار آتی به آدرس cdn.ime.co.ir مراجعه کنید.

بورس آتی کالا

واحد معاملات آتی کارگزاری آگاه از بهمن ماه سال 1387 و تقریبا همزمان با راه‌اندازی بازار معاملات آتی سکه، فعالیت خود را آغاز کرد. آگاه توانست در کمتر از یک سال به یکی از پنج کارگزار برتر در زمینه معاملات آتی کالا تبدیل شود و این روند رو به رشد تا رسیدن به رتبه نخست ادامه یافت. این واحد همسو با آخرین دستاوردهای نوین در بازار آتی، از بهمن ماه سال 1393، موفق به اخذ مجوز سامانه معاملات برخط شد. واحد معاملات آتی آگاه با بهره‌مندی از نیروهای متخصص و ارائه خدمات متعدد در حوزه‌های عملیات، تحلیل، پشتیبانی، ارتباط با مشتریان و آموزش در تلاش است تا تمام نیازهای سرمایه‌گذاران بازار آتی کالا را پوشش دهد.

خدمات و امکانات واحد معاملات آتی

• اخذ کد معاملاتی و کد آنلاین در کوتاه‌ترین زمان
• انتقال کد مشتریان در اسرع وقت
• تخفیف کارمزد معاملات آتی
• خدمات مشاوره‌ای و تحلیلی
• آموزش مفاهیم آتی و تحلیل تکنیکال
• امکان ثبت درخواست فرم گواهی آمادگی تحویل در سامانه آنلاین
• امکان ثبت درخواست وجه به صورت آنلاین
• امکان مدیریت سرمایه و موجودی با استفاده از قابلیت پیش‌بینی وضعیت حساب در سامانه آنلاین
• امکان تنظیم حد سود و زیان برای معاملات در سامانه آنلاین

نحوه دریافت کد معاملات آتی کالا

کد معاملاتی بازار آتی با کد معاملاتی بازار سهام تفاوت دارد. هر فرد می‌تواند با مراجعه به سایت آگاه اکسپرس به نشانی ex.agah.com با طی کردن مراحل زیر برای دریافت کد مشتقه کالا اقدام کند.

• ورود به سامانه آگاه اکسپرس و انتخاب گزینه «کد بورس کالا»
• انتخاب گزینه ثبت نام کد بورس کالا و آتی کالا
• انتخاب گزینه اخذ کد آنلاین در بورس کالا
• مطالعه صفحه راهنما و کلیک روی گزینه بستن در انتهای صفحه
• ثبت کد ملی و شماره موبایل
• ثبت کد ارسالی از سوی سامانه سجام
• تکمیل موارد ستاره‌دار یا در صورت لزوم اصلاح آن‌ها و سپس ثبت اطلاعات فردی، شغلی و مالی
• آپلود مدارک
• انتخاب گزینه بازارهای مالی / مشتقه / آتی و .
• مراجعه به شعب کارگزاری آگاه، تکمیل فرم‌های مربوطه و ارائه مدارک شناسایی و شماره حساب‌های مخصوص معاملات آتی کالا

آدرس دفتر مرکزی

تهران- خیابان نلسون ماندلا(آفریقا)- بالاتر از میرداماد- بن بست پیروز - پلاک 13