انواع حساب‌های معامله‌گری

کال مارجین (call Margin) چیست؟

کال مارجین یکی از عبارت‌هایی است که سرمایه‌گذاران بازار آتی با آن سر و کار دارند. البته این عبارت در بازار فارکس هم به چشم می‌خورد، اما از آنجایی که در ایران ممنوعیت سرمایه‌گذاری در فارکس وجود دارد؛ بیشتر افرادی که با وضعیت کال مارجین در حساب معاملاتی خود روبرو می‌شوند، فعالان بازار آتی هستند. بنابراین در ادامه این مقاله قصد داریم به نحوه معامله در بازار آتی و معرفی قراردادهای آن، انواع وضعیت حساب بپردازیم و بگوییم کال مارجین در بورس چیست و چگونگی ورود به وضعیت کال مارجین و خروج از آن را بررسی کنیم.

قرارداد آتی و وجه تضمین

انجام معاملات در هر بازاری قواعد خاص خود را دارد و بازار آتی هم از این قاعده مستثنی نیست. در بازار آتی ما برای خرید کالایی اقدام می‌کنیم که موعد تحویل آن مدتی بعد است؛ بنابراین ما امروز کالا را با قیمتی مشخص می‌خریم و در موعد تحویل، وجه را به فروشنده پراخت می‌کنیم. این فرآیند با عقد «قرارداد آتی» ثبت می‌شود و از آنجایی که این معامله شامل یک موقعیت دوطرفه و تعهدی است؛ طرفین باید ضمانتی ارائه بدهند که به تعهدات خود عمل خواهند کرد.

بنابراین هر دو طرف معامله مبلغی را نزد کارگزار خود سپرده‌گذاری می‌کنند که به آن «وجه تضمین اولیه» می‌گویند. حال با تغییر ارزش قرارد آتی عقد شده، حساب هر یک از طرفین تعدیل خواهد شد. یعنی پس از کشف قیمت محصول در بورس کالا به صورت روزانه، اگر قیمت افزایش داشته باشد، مبلغ از حساب سپرده فروشنده کسر و به حساب سپرده خریدار افزوده می‌شود؛ و اگر قیمت کاهش یابد، برعکس روند مذکور انجام می‌شود.

نحوه معامله در بازار آتی

نحوه معامله در بازار آتی به این صورت است که معامله‌گران ابتدا حساب معاملاتی خود را شارژ، سپس اقدام به اخذ موقعیت خرید یا فروش می‌کنند؛ بعد از اخذ موقعیت خرید یا فروش، مبلغ شارژ شده در حساب معامله‌گران بلوکه می‌شود. این حساب طی هر جلسه معاملاتی بروزرسانی خواهد شد و با توجه به تغییراتی که در قیمت کالا رخ می‌دهد؛ می‌تواند در وضعیت‌های مختلفی قرار بگیرد. مثلا ممکن است سودی شامل آن شود یا کمی زیان‌ده باشد یا اینکه کاملا در وضعیت ضرر قرار بگیرد؛ هر کدام از این وضعیت‌ها نام و شرایط خاص خود را دارند که در ادامه توضیح داده خواهد شد.

در مورد کارمزد معاملات بازار آتی نیز قواعد مشخصی وجود دارد. در گذشته کارمزد معاملات با توجه به کالای مورد معامله مبلغی ثابت بود؛ مثلا معامله‌گران برای قرارداد خرید یا فروش آتی سکه کارمزد ۳۰۰۰ تومان و برای آتی زعفران ۳۰۰ تومان را پرداخت می‌کردند و در این بین قیمت خرید و فروش در نظر گرفته نمی‌شد.

اما در سال 1397 سازمان بورس و اوراق بهادار دستورالعمل جدیدی را ارائه داد که طی آن کارمزد معاملات آتی بر اساس انواع حساب‌های معامله‌گری ارزش قرارداد متغیر است. طبق این دستورالعمل کارمزد هر معامله برابر با ۰.۰۰۰۶۸ ارزش قرارداد محاسبه می‌شود. به عبارتی ابتدا قرارداد عقد شده ارزش‌گذاری می‌شود، سپس رقم بدست آمده در ۰.۰۰۰۶۸ ضرب و حاصل آن به عنوان کارمزد از حساب معامله‌گران کسر خواهد شد و در نهایت طبق توافقات قبلی، کارگزار، سازمان بورس و اوراق بهادار و شرکت بورس در این مبلغ سهیم می‌شوند.

دقت کنید این رقم در گواهی‌های سپرده متفاوت است؛ مثلا کارمزد در گواهی سپرده محصولات کشاورزی برابر با ۰.۰۰۲۴ ارزش معامله محاسبه می‌شود. همچنین برخی اوقات (مثلا در بدو راه‌اندازی قراردادهای آتی با دارایی‌های پایه جدید)، سازمان بورس و اوراق بهادار و همچنین شرکت بورس، از دریافت سهم خود در کارمزد معاملات صرف‌نظر می‌کنند.

وضعیت حساب معاملاتی

وضعیت حساب معاملاتی افراد با توجه به قرارداد آتی و وجه تضمینشان می‌تواند در سه حالت زیر قرار بگیرد:

• وضعیت نرمال: در این حالت پس از برگزاری جلسه معاملاتی، برای مشتری (با توجه به کشف قیمت) سود شناسایی می‌شود. این سود در حساب معاملاتی بلوکه نمی‌شود و قابل برداشت است.
• وضعیت ات ریسک: در صورتی که پس از کشف قیمت و برگزاری جلسه معاملاتی، برای مشتری زیان شناسایی شود؛ این مبلغ از موجودی حساب عملیاتی او کسر خواهد شد. در قراردهای آتی قانونی وجود دارد که موجودی حساب عملیاتی نمی‌تواند کمتر از 70 درصدِ وجه تضمین باشد، بنابراین طبق این قانون اگر مبلغی که (به عنوان زیان معامله) از حساب مشتری کسر می‌شود تا 30 درصد وجه تضمین را شامل شود، وضعیت حساب او در حالت ات‌ریسک قرار دارد.

دقت کنید که در حالت ات ریسک، موجودی حساب عملیاتی معامله‌گر کمتر از وجه تضمین می‌باشد. اما چون تا 30 درصد کمتر است و در واقع 70 درصد از وجه تضمین در موجودی حساب معاملاتی او وجود دارد، بنابراین مفاد قرارداد آتی رعایت شده است.

• وضعیت کال‌مارجین: اگر پس از برگزاری جلسه معاملاتی، برای معامله‌گر زیان شناسایی شود و این مبلغ بیش از 30 درصد وجه تضمین را پوشش دهد؛ حساب مشتری در حالت کال مارجین قرار می‌گیرد.

وضعیت کال‌مارجین در بورس شبیه ات‌ریسک است؛ با این تفاوت که در ات ریسک موجودی حساب تا 70 درصدِ وجه تضمین را پوشش می‌دهد اما در کال مارجین موجودی حساب کمتر از 70 درصد وجه تضمین را شامل خواهد شد. در این صورت اخطاری برای افزایش موجودی حساب تا 70 درصد وجه تضمین برای معامله‌گر صادر می‌شود.

همچنین در رابطه با سود و زیان حساب‌های عملیاتی دقت داشته باشید که، در جلسات معاملاتی هر 30 دقیقه یک بار بروزرسانی انجام می‌شود. اگر زیان شامل حساب معامله‌گر شود، بلافاصله پس از هر بروزرسانی قابل مشاهده است؛ اما سودها پس از اتمام جلسه محاسبه شده و در حساب وی اعمال می‌شوند.

وضعیت کال مارجین چیست؟

در بین تمام وضعیت‌های قبل، کال مارجین از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است و اگر چنین وضعیتی رخ دهد، معامله‌گر با چالش بزرگی روبرو می‌شود. پس ما در ابتدا باید بدانیم که وضعیت کال مارجین چیست؟ و سپس به چگونگی خروج از آن می‌پردازیم.

وضعیت کال‌مارجین شبیه ات‌ریسک است؛ با این تفاوت که در ات ریسک موجودی حساب تا 70 درصدِ وجه تضمین را پوشش می‌دهد اما در کال مارجین موجودی حساب کمتر از 70 درصد وجه تضمین را شامل خواهد شد. در این صورت اخطاری برای افزایش موجودی حساب تا 70 درصد وجه تضمین برای معامله‌گر صادر می‌شود.

همچنین در رابطه با سود و زیان حساب‌های عملیاتی دقت داشته باشید که، در جلسات معاملاتی هر 30 دقیقه یک بار بروزرسانی انجام می‌شود. اگر زیان شامل حساب معامله‌گر شود، بلافاصله پس از هر بروزرسانی قابل مشاهده است؛ اما سودها پس از اتمام جلسه محاسبه شده و در حساب وی اعمال می‌شوند.

خروج از وضعیت کال مارجین

تا به اینجا به این پرداختیم که کال مارجین در بورس چیست و در این قسمت قرار است در رابطه با خروج از وضعیت کال مارجین انواع حساب‌های معامله‌گری صحبت کنیم.

برای خروج از وضعیت کال مارجین معامله‌گر می‌تواند حساب معاملاتی خود را شارژ کند؛ یا اینکه موقعیت‌های باز را ببندد یا ترکیبی از هر دو این اقدامات را انجام دهد.

پس از اینکه اخطار وضعیت کال مارجین برای کاربر صادر می‌شود، مهلتی از طرف کارگزاری جهت خروج از این وضعیت نیز تعیین خواهد شد. اگر کاربر اقدامات لازم را در این زمان انجام دهد، می‌تواند مجددا با حساب خود به فعالیت در بازار بپردازد؛ و در غیر اینصورت، کارگزاری به اندازه خروج حساب از وضعیت کال مارجین اقدام به بستن موقعیت‌های باز می‌کند. مثلا اگر پنج موقعیت باز وجود داشته باشد و با بسته شدن دو تای آنها حساب از وضعیت کال مارجین خارج شود، کارگزاری به بستن همین دو موقعیت بسنده خواهد کرد.

اما حالت دیگری وجود دارد که کاربر تا پایان مهلت تعیین شده اقدام به شارژ حساب نمی‌کند و وجود صف در بازار باعث می‌شود که کارگزار نتواند موقعیت‌های باز را برای خروج از وضعیت کال مارجین ببندد. در این حالت کارگزار با قیمت سرخط تابلو اقدام به ثبت سفارش فروش می‌کند. اگر فروش انجام شود، موقعیت بسته خواهد شد و حساب از کال مارجین خارج می‌شود؛ اما اگر بازار با صف مواجه باشد و تا انتهای جلسه معاملاتی فروش صورت نگیرد، بعد از اتمام جلسه، بازار جبرانی تشکیل می‌شود و موقعیت باز معامله‌گر بسته خواهد شد.

محاسبه کال مارجین

موضوعی که در محاسبه کال مارجین اهمیت دارد، بازار مدنظر است. همانطور که در قبل ذکر شد، در قراردهای آتی اگر زیان معامله تا 30 درصد وجه تضمین شناسایی شود، وضعیت ات ریسک و اگر بیش از 30 درصد باشد، وضعیت کال مارجین است. اما این درصدها درباره بازار آتی صدق می‌کند و دربازارهای جهانی مانند فارکس و… می‌تواند متفاوت باشد.

برای شناسایی وضعیت نرمال، ات ریسک یا کال مارجین، با یک مثال عددی به محاسبه کال مارجین می‌پردازیم.

• فردی 4 موقعیت خرید در سررسید کالای X را دارد. وجه تضمین اولیه برابر 200 هزار تومان است. حال می‌خواهیم محاسبه کنیم که موجودی حساب فرد باید حداقل چه مقدار باشد تا کال مارجین نشود.
• ابتدا حداقل وجه تضمین اولیه ( 70درصد) را بدست می‌آوریم. (200.000*0.7=140.000)
• سپس وجه تضمین مورد نیاز برای 4 موقعیت باز را حساب می‌کنیم (200.000*4=800.000)
• پس حساب عملیاتی وی باید به مبلغ 800 هزار تومان شارژ داشته باشد. حال اگر این مقدار تا چه رقمی کاهش یابد کال مارجین رخ می‌دهد؟
• در این مرحله باید 70 درصد وجه تضمین برای 4 موقعیت باز را حساب کنیم. (140.000*4=560.000)
• پس با رسیدن موجودی به 560 هزار تومان وضعیت کال مارجین رخ می‌دهد.

سخن آخر

شاید فعالیت در بازار آتی و قراردادهای آن در ابتدا کمی پیچیده به نظر بیاید؛ اما این بازار می‌تواند سود قابل توجهی را برای سرمایه‌گذاران فراهم کند. معمولا نوسان‌گیران علاقه زیادی به بازار آتی دارند و افراد با اطلاعات کمتر، اغلب بازار بورس را برای سرمایه‌گذاری انتخاب می‌کنند. البته ترس از قرار گرفتن در وضعیت کال مارجین نیز مورد دیگریست که باعث مقاومت سرمایه‌گذاران برای ورود به این بازار می‌شود.

اما در نظر داشته باشید که سود و زیان در تمامی بازارهای سرمایه وجود دارد انواع حساب‌های معامله‌گری و همانطور که کاربر قبل از خرید سهام در بورس اقدام به تحلیل بازار می‌کند و حتی در صورت منفی شدن سهم احتمالا استراتژی معاملاتی موفق‌تر و متفاوتی در بورس را پیش خواهد گرفت. در بازار آتی نیز همین روند وجود دارد؛ سرمایه‌گذاران با یادگیری مهارت‌های لازم می‌توانند به پیش‌بینی آینده بازار بپردازند و حتی در صورت قرار گرفتن در وضعیت کال مارجین می‌توانند تشخیص دهند که باید موقعیت خاصی بسته شود یا اینکه حساب عملیاتی را شارژ کنند.

گفتنی است کارگزاری آگاه در سامانه معاملاتی خود بخشی را برای پیش‌بینی وضعیت حساب تعبیه کرده است؛ معامله‌گران با مراجعه به این بخش می‌توانند مدیریت بهتری روی حساب خود داشته باشند و برای جلوگیری از کال مارجین شدن حساب اقدامات لازم را انجام دهند.

سوالات رایج کال مارجین

اگرچه لیکوئید و کال مارجین هر دو به زیان معامله‌گر در معاملات اهرمی اشاره دارد، اما تفاوت این دو در نوع بازار و تکنیک جبران زیان است. وضعیت کال‌ مارجین که بیشتر در آتی کالا مشاهده می‌شود، یعنی بیشتر شدن زیان از وجه تضمین اولیه (30 درصد)؛ در این حالت معامله‌گر باید حساب خود را شارژ کند و در غیر اینصورت کارگزار موقعیت‌های باز او را به تعداد لازم می‌بندد. لیکوئید در بازار رمزارزها و فارکس، به معنی زیان در معاملات اهرمی است. اما در لیکوئید، وجه تضمین 30 درصدی مطرح نیست و معامله‌گر ممکن است زیان بیشتری را متحمل شود. در صورت رخ دادن لیکوئید، صرافی یا کارگزار مربوطه بلافاصله درخواست فروش کوین، ارز یا … را ثبت می‌کند.

انواع معامله گر در بازارهای مالی ، شما جز کدام دسته از معامله گران هستید؟

در برخی از محفل ها و دروه همی هایی که انواع معامله گران حرفه ای حضور دارند، به بحث میپردازیم اولین سوالی که برای شروع بحث بین دو نفر مطرح می شود این است که چه استراتژی معاملاتی و در چه تایم فریمی معامله میکنید.

پس دانستن این مبحث برای انتخاب بهترین استراتژی معاملاتی ویژه شما بسیار واجب است تا متناسب با شخصیت و روحیه تان بهترین نوع معامله گری را انتخاب کنید.

معامله گران در بازارهای مالی متناسب با شخصیت و روحیه خود دست به معامله میزنند. برخی از معامله گران صبور هستند و برخی عجول، بعضی از آنها روزی 10 معامله (ترید) انجام میدهند و بعضی دیگر تنها ماهی 2 الی 3 معامله انجام می دهند.

نکته بسیار مهمی که باید در نظر داشته باشیم این است که هیچکدام از این سبک های معامله بر دیگری ارجحیت یا برتری ندارد و تنها متناسب با روحیه و استراتژی معاملاتی آن فرد انتخاب می شود.

اسکالپر (Scalper)

اسکالپر ها در تایم فریم های بسیار کوچک مثل ۵ دقیقه و ۱ دقیقه معامله می کنند و ممکن است چند ده معامله ( ترید ) در طول یک روز انجام دهند. معمولا اسکالپر ها نهایتا در همان روز پوزیشن باز دارند و در هنگامی که در بازار نیستند پوزیشن باز نمیکنند. این افراد عموما روحیه جنگنده دارند و بسیار مسلط و واقع گرایانه به بازار نگاه میکنند.

نکته ای که باید به عنوان اسکالپر در نظر بگیرید این است که حرفه ای ترین اسکالپر ها بعد از باز کردن پوزیشن بلافاصله متناسب با تحلیلشان حد ضرر خود را در بازار میگذارند و ممکن است تعدادی از پوزیشن ها با حد ضرر بسته شوند اما در مجموع روز سود خوبی نصیبشان میشود . اگر شما هم روحیه جنگنده ای دارید و یا علاقه به سود روزانه و لحظه ای دارید جز این دسته معامله گران هستید.( نکته مهم: کلا اگر صبر ایوب ندارید و تحلیل گر بسیار انواع حساب‌های معامله‌گری حرفه ای نیستید به هیچ عنوان این سبک به شما پیشنهاد نمی شود.)

در مجموعه سرمایه گذاری کازیوه شهاب به 20 درصد سرمایه موجود را اسکالپینگ میکند و به صورت روزانه سود میگیرد.

مومنتوم تریدر (momentum trader)

یکی دیگر از انواع معامله گر در بازارهای مالی ومنتوم تریدر هستند. مومنتوم تریدر یا همان معامله گر مومنتومی به دنبال تغییر روند ها میگردنند و در نقاطی که بازار شروع حرکت چشم گیری دارد با حجم بسیار سنگینی وارد معامله می شوند و منتظر سود آرمانی خود می شوند. مومنتوم تریدر های عموما از اندیکاتوهای MACD و تحلیل بر اساس واگرایی ها و همچنین میانگین متحرک های بلند مدت استفاده میکنند.

مومنتوم تریدرها از آن دسته افرادی هستند که متناسب با استراتژی معاملاتی آنها شاید در ماه یک الی دو سیگنال خوب را در بازار دریافت کنند و سود خوبی به جیب بزنند ولی با توجه به حجم سنگینی که وارد میکنند ریسک بالایی را هم متحمل هستند. شعار این افراد این است که “چرا 24 ساعته تو بازار باشم راحت تر سود میگیرم” این افراد عموما شاید 2 بار در روز بازار را چک کنند و استرس کمتری را متحمل هستند.

در صندوق های سرمایه گذاری portfolio manager وظیفه انتخاب بهترین ارز دیجیتال یا سهام را با این نوع معامله گری بر عهده دارد.

معامله گران بلند مدت (position trading)

این معامله گران به سرمایه گذار هم معروف هستند چرا که متناسب با حرکت اقتصادی و نگاه به اقتصاد خرد و کلان وارد معامله میشوند و بین 1 ماه تا 1 سال و یا حتی بیشتر در معامله باقی می مانند. دقیقا مثل سرمایه گذاران ابتدایی بیتکوین با نگاه بلند مدت روی بیتکوین سرمایه گذاری کردند و خوب 3 4 سال صبر کردند و سرمایه خوبی به جیب زدند.

معامله گران بلند مدت خیلی بر بازار مسلط هستند و اخبار فاندامنتال را بسیار دقیق تحلیل و دنبال می کنند. استراتژی معاملاتی آنها بیشتر بر پایه فلسفه وجودی سهام یا ارزهای دیجی

در مجموعه سرمایه گذاری کازیوه آرش که در بورس آلمان هم فعال است در بازار بورس بیشتر این نوع معامله گری را انتخاب میکند.انواع حساب‌های معامله‌گری

معامله گران نوسانی (Swing traders)

یکی دیگر از انواع معامله گر در بازارهای مالی معامله گران نوسانی هستند. این دسته از معامله گران، میان مدتی می باشند و مدت زمان معاملاتشان بین یکی دو روز تا 1 هفته است. ابزاری که این معامله گران استفاده میکنند بیشتر میانگین متحرک و استاکستیک میباشد و در بازه 1 الی 4 ساعته تحلیل میکنند. این معامله گران منتظر پوزیشن های خوب در کانال های و همچنین متظر نقاط شکست میمانند و معمولا حد ضرر بالاتری برای خود تعیین میکنند.

آربیتراژ تریدر (Arbitrage Trader)

پیش از هر چیز، ابتدا اجازه دهید تا شما را با معنا و مفهوم آربیتراژ آشنا کنیم. در علم اقتصاد، آربیتراژ به معنای کسب سود از اختلاف به‌وجود آمده در دو و یا حتی چند بازار مختلف است. در معنای کلی، آربیتراژ بیشتر به مکان متفاوت وابسته‌ بوده اما گاهی اوقات، زمان نیز می‌‌تواند در آربیتراژ معنا پیدا کند.

برای مثال قیمت دلار سلیمانیه در یک روز با قیمت دلار تهران بسیار تفاوت قیمتی دارد و این تفاوت قیمت باعث کسب سود میشود.

در بازار کریپتوکارنسی و ارزهای دیجیتال برای مثال در نوسانات شدید بازار قیمت بیتکوین در صرافی بایننس با قیمت بیتکوین در صرافی بیتمکس تفاوت آنی دارد که در بازار کریپتو کارنسی این نوع ترید و معامله گری در سالهای 2017 و 2016 بسیار مرسوم بود اما امروز این تفاوت فقط در حجم های سنگین ملموس خواهد بود.

معامله گران شکست قیمتی (Breakout traders)

یکی دیگر از انواع معامله گر در بازارهای مالی معامله گران شکست قیمتی هستند. این افراد پس از شکست هر روند وارد معامله میشوند و عموما تحلیل گران قوی هستند چرا که 72 درصد شکست ها با ناموفق هستند و تعیین صحت شکست فقط توسط حرفه ای ها قابل تشخیص است که دوره جامع کریپتومستری به طور مفصل این حوزه را توضیح داده ایم.

معامله گران اصلاحی (Retracement trader)

این دسته از معامله گران به فیبونانچی بازان معروفند. چرا که ابزار فیبوناتچی برایشان مثل ناموسه!

این افراد در محدوده های قیمتی اصلاحی فیبونانچی شروع به خرید و فروش میکنند البته که این سبک ترید فوت و فن خودش را دارد و بسیاری از تریدرهای مبتدی به اشتباه از این ابزار استفاده میکنند. استراتژی معاملاتی فیبوناتچی نیاز به بک تست و درک صحیحی از خطوط اصلی این ابزار دارد.

معامله گران روندی (Trend traders)

شعار معروف این معامله گران ” روند های دوست شما هستند ” میباشد

این نوع تریدرها سعی می کنند یک روند را شکار کنند، و وارد آن روند می شوند. ابزار مورد علاقه این دسته از معامله گران مووینگ اوریج ها می باشد.

معامله گران رنج (Range traders)

رنج تریدر ها زیر مجموعه معامله گران روندی هستند که با استفاده از ابزار مووینگ اوریج و حمایت و مقاومت و کانال های قیمتی سعی در پیش بینی حرکت بازار می کنند و بر این اساس اقدام به معامله می کنند، کانال های حمایتی و مقاومتی از ابزار های مورد علاقه این دسته از معامله گران است.

در مقالات آینده به استراتژی های معاملاتی میپردازیم که به شما آموزش می دهیم که چطور بهترین استراتژی معاملاتی را مختص روحیه خودتان پیدا کنید و تست بگیرید.

آشنایی با ریسک و انواع آن

واژه لاتین ریسک که در زبان فارسی، از آن به مفهوم خطر نام برده می‌شود، یکی از بنیادی‌‌ترین مفاهیم دنیای پول و تجارت است. به بیان ساده، مفهوم ریسک به معنی زیان احتمالی نهفته در هر نوع سرمایه‌گذاری است. با ورود به دنیای معامله‌گری، اجتناب از ریسک غیرممکن می‌باشد و به منظور انجام محاسبات منطقی و سرمایه‌گذاری هوشمندانه‌تر، باید همیشه درصد مشخصی برای ریسک در نظر بگیریم. برخی افراد به اشتباه گمان می‌کنند که ریسک صرفاً به معنی نوسانات بازار یا حرکات قمارگونه برخی معامله‌گران می‌باشد؛ در حالی که ریسک در اصلی ترین وجه خود، به عدم قطعیت اشاره می‌کند.

اهمیت تعیین ریسک

به همین جهت تمام کسانی که با تجارت سر و کار دارند، باید توجه ویژه‌ای به آن داشته و مفهوم ریسک را به خوبی درک کنند زیرا، در غیر این صورت عواقب خطرناکی در انتظارشان خواهد بود. ریسک در دارایی‌های مختلف و همچنین برای مدیریت سرمایه‌های خرد و کلان، شامل مؤلفه‌های گسترده و متفاوتی می‌باشد اما، تمرکز مطلب فعلی بر توضیح مسائل مرتبط با ریسک برای سرمایه گذاران حقیقی در بازار سهام است. در واقع بسیاری باور دارند؛ به دلیل ماهیت بازار سرمایه که به طور ذاتی با پول و سفته بازی سر و کار دارد؛ درک عمیق این مفهوم، یکی از الزامات اساسی معامله‌گری موفقیت آمیز در این بازار است.

انواع ریسک در بازار سهام

ریسک به انواع و اقسام مختلفی تقسیم انواع حساب‌های معامله‌گری می‌شود که ریسک‌های بازار مالی را می‌توان در دو دسته سیستماتیک و غیرسیتماتیک تقسیم بندی نمود.

ریسک سیستماتیک؛ مربوط به وقایع کلان اقتصادی، تحولات سیاسی و… بوده و مرتبط با صنعت یا شرکت خاصی نیست. بارزترین ویژگی این نوع از ریسک، غیر قابل پیش بینی بودن آن است زیرا مربوط به رخدادهای مهم و بزرگ در سطح کشور یا جهان می‌باشد که عموماً نتایج و تأثیرات نهایی این امور قابل پیش‌بینی و محاسبه نیستند. معامله‌گران باید با درنظر داشتن رویکردهای تدافعی مشخص، همیشه آمادگی رویایی با چنین اتفاقاتی را داشته باشند، چون وقوع آن‌ها در هر لحظه محتمل بوده و شدت و ضعف اثرات ناشی از این بحران‌ها نیز مشخص نیست. از نمونه‌های ریسک سیستماتیک، می‌توان به تغییرات نرخ بهره، اثرات تورم، تحریم‌های بین المللی، جنگ و… اشاره نمود.

ریسک غیر سیستماتیک؛ ناشی از رخدادهای داخلی بازار سهام نظیر شرایط صنعت، وضعیت کلی شرکت، تحرکات سهامداران عمده و… بوده و تا حد زیادی به واسطه دانش تحلیل بازار قابلیت پیش بینی دارد. در واقع می توان گفت، این اتفاقات با صنعت یا شرکت خاصی مرتبط بوده و معمولاً کل بازار را تحت تأثیر قرار نمی‌دهند. طی سال‌های اخیر برخی از صنایع خاص، نقش مهمی در تأمین نیازهای درآمدی کشور ایفا نموده‌اند و از همین روی سرمایه گذاران نسبت به اخبار و وقایع پیرامون این شرکت‌ها، تمرکز و حساسیت بالایی دارند. کوچک‌ ترین تغییرات در شرایط فعالیت آن‌ها، از سوی فعالان بازار به دقت رصد شده و می‌تواند موجب نوسانات قیمتی شدید در ارزش سهام این شرکت‌ها شود. از نمونه این مسائل، می‌توان به بحث تعیین نرخ خوراک شرکت‌های پتروشیمی در لوایح بودجه‌ای اشاره نمود که قیمت سهام گروه محصولات شیمیایی را به وضوح تحت الشعاع قرار می‌دهد. تغییرات نرخ سوخت صنایع، قوانین مالیاتی شرکت‎ها، تعرفه‌های صادرات و واردات، ترکیب هیئت مدیره و… مثال‌هایی برای ریسک غیر سیتماتیک هستند.

نحوه تعیین ریسک برای یک موقعیت معاملاتی

همان‌گونه که در مقاله قبلی نیز به آن اشاره شد، یکی از اصول قطعی و مرسوم انجام معاملات موفق در بازار سهام، تعیین ریسک پیش از ورود به معامله است. به منظور تعیین ریسک یک موقعیت معاملاتی در ابتدا باید مشخص کنیم که در هر معامله چند درصد ضرر نسبت به کل سرمایه، برای ما قابل تحمل و منطقی خواهد بود؟

مقدار ایده‌آل و توصیه شده ریسک در هر معامله، بین ۱ تا ۳ درصد می‌باشد که در ابتدای شروع فرآیند معامله‌گری توصیه می‌شود؛ از همان ۱ درصد یا حتی مقادیری کمتر شروع کنید. در کنار تعیین ریسک هر موقعیت معاملاتی، باید قوانینی برای محدوده‌های مجاز ریسک پذیری در دوره‌های زمانی مشخص نیز داشته باشید. به طور مثال باید بدانید که روزانه، هفتگی و ماهانه حداکثر چه مقدار پذیرش ریسک از نظر شما منطقی بوده و به بقای بلند مدت شما در بازار آسیبی نمی‌رساند. ممکن است یک معامله‌گر، ریسک هر معامله را به درستی انواع حساب‌های معامله‌گری تعیین کرده و به آن پایبند باشد اما، این فرد در طول روز معاملات متعددی را انجام می‌دهد و در این مورد هیچ‌گونه محدودیتی برای خود متصور نیست! فرض کنید چندین معامله او در طول یک روز، به صورت پشت سرهم با ضرر خاتمه یابند؛ عملاً در چنین شرایطی مدیریت سرمایه اعمال نشده و زیان سنگینی به حساب معاملاتی وارد آمده است. در نتیجه توصیه می‌شود که بر اساس مدیریت ریسک شخصی تمام جزئیات مربوط به ریسک معاملات خود را تعیین نموده و از این قوانین پیروی کنید.

پس از مشخص شدن درصد ریسک احتمالی، به منظور تعیین حجم مجاز معامله، باید به جزئیات استراتژی معاملاتی خود رجوع کرده و نقاط ورود و خروج و فاصله آن‌ها نسبت به یکدیگر را محاسبه و بررسی کنیم. نحوه دقیق تعیین حجم معاملات و نقاط خروج، در مقالات آتی آسان بورس برای شما عزیزان، توضیح داده خواهد شد.

در ادامه برای درک بهتر نحوه تعیین ریسک، به یک مثال ساده توجه نمایید:

سرمایه گذار الف در حساب معاملاتی خود، ۱۰ میلیون تومان موجودی دارد. این شخص بر اساس استراتژی مدیریت ریسک، برای هر موقعیت معاملاتی ۳ درصد ریسک در نظر می‌گیرد. به عبارت دیگر، در صورتی که پیش بینی او از آینده این سهم اشتباه بوده باشد؛ نهایتاً با پذیرش ضرر ۳۰۰ هزار تومانی، سهام خود را به فروش خواهد رساند.

رعایت محدوده ریسک

برخی معامله‌گران حین خروج از معامله، تعلل دارند و به امید بازگشت سهم به مدار صعودی، از بازار خارج نشده و گمان می‌کنند؛ با تحمل چند درصد زیان بیشتر، فرصت کسب سود مورد انتظارشان را خواهند داشت! اما منطق سرمایه‌گذاری در بازار سهام ایجاب می‌کند که به محدوده‌های ریسک پذیری خود پایبند باشیم زیرا ممکن است؛ هیچ‌گاه بازگشتی رخ نداده و یک روند نزولی طولانی مدت به همراه صف‌های فروش سنگین، موجب تقبل یک ریسک نامحدود صرفاً برای یک موقعیت معاملاتی شود.

در مقاله بعدی، در مورد مفهوم بازده و رابطه آن با ریسک صحبت خواهیم نمود تا، به عنوان یک معامله‌گر سهام قادر به تعیین ریسک و بازده معاملات خود باشید.

آشنایی با ریسک و انواع آن

واژه لاتین ریسک که در زبان فارسی، از آن به مفهوم خطر نام برده می‌شود، یکی از بنیادی‌‌ترین مفاهیم دنیای پول و تجارت است. به بیان ساده، مفهوم ریسک به معنی زیان احتمالی نهفته در هر نوع سرمایه‌گذاری است. با ورود به دنیای معامله‌گری، اجتناب از ریسک غیرممکن می‌باشد و به منظور انجام محاسبات منطقی و سرمایه‌گذاری هوشمندانه‌تر، باید همیشه درصد مشخصی برای ریسک در نظر بگیریم. برخی افراد به اشتباه گمان می‌کنند که ریسک صرفاً به معنی نوسانات بازار یا حرکات قمارگونه برخی معامله‌گران می‌باشد؛ در حالی که ریسک در اصلی ترین وجه خود، به عدم قطعیت اشاره می‌کند.

اهمیت تعیین ریسک

به همین جهت تمام کسانی که با تجارت سر و کار دارند، باید توجه ویژه‌ای به آن داشته و مفهوم ریسک را به خوبی درک کنند زیرا، در غیر این صورت عواقب خطرناکی در انتظارشان خواهد بود. ریسک در دارایی‌های مختلف و همچنین برای مدیریت سرمایه‌های خرد و کلان، شامل مؤلفه‌های گسترده و متفاوتی می‌باشد اما، تمرکز مطلب فعلی بر توضیح مسائل مرتبط با ریسک برای سرمایه گذاران حقیقی در بازار سهام است. در واقع بسیاری باور دارند؛ به دلیل ماهیت بازار سرمایه که به طور ذاتی با پول و سفته بازی سر و کار دارد؛ درک عمیق این مفهوم، یکی از الزامات اساسی معامله‌گری موفقیت آمیز در این بازار است.

انواع ریسک در بازار سهام

ریسک به انواع و اقسام مختلفی تقسیم می‌شود که ریسک‌های بازار مالی را می‌توان در دو دسته سیستماتیک و غیرسیتماتیک تقسیم بندی نمود.

ریسک سیستماتیک؛ مربوط به وقایع کلان اقتصادی، تحولات سیاسی و… بوده و مرتبط با صنعت یا شرکت خاصی نیست. بارزترین ویژگی این نوع از ریسک، غیر قابل پیش بینی بودن آن است زیرا مربوط به رخدادهای مهم و بزرگ در سطح کشور یا جهان می‌باشد که عموماً نتایج و تأثیرات نهایی این امور قابل پیش‌بینی و محاسبه نیستند. معامله‌گران باید با درنظر داشتن رویکردهای تدافعی مشخص، همیشه آمادگی رویایی با چنین اتفاقاتی را داشته باشند، چون وقوع آن‌ها در هر لحظه محتمل بوده و شدت و ضعف اثرات ناشی از این بحران‌ها نیز مشخص نیست. از نمونه‌های ریسک سیستماتیک، می‌توان به تغییرات نرخ بهره، اثرات تورم، تحریم‌های بین المللی، انواع حساب‌های معامله‌گری جنگ و… اشاره نمود.

ریسک غیر سیستماتیک؛ ناشی از رخدادهای داخلی بازار سهام نظیر شرایط صنعت، وضعیت کلی شرکت، تحرکات سهامداران عمده و… بوده و تا حد زیادی به واسطه دانش تحلیل بازار قابلیت پیش بینی دارد. در واقع می توان گفت، این اتفاقات با صنعت یا شرکت خاصی مرتبط بوده و معمولاً کل بازار را تحت تأثیر قرار نمی‌دهند. طی سال‌های اخیر برخی از صنایع خاص، نقش مهمی در تأمین نیازهای درآمدی کشور ایفا نموده‌اند و از همین روی سرمایه گذاران نسبت به اخبار و وقایع پیرامون این شرکت‌ها، تمرکز و حساسیت بالایی دارند. کوچک‌ ترین تغییرات در شرایط فعالیت آن‌ها، از سوی فعالان بازار به دقت رصد شده و می‌تواند موجب نوسانات قیمتی شدید در ارزش سهام این شرکت‌ها شود. از نمونه این مسائل، می‌توان به بحث تعیین نرخ خوراک شرکت‌های پتروشیمی در لوایح بودجه‌ای اشاره نمود که قیمت سهام گروه محصولات شیمیایی را به وضوح تحت الشعاع قرار می‌دهد. تغییرات نرخ سوخت صنایع، قوانین مالیاتی شرکت‎ها، تعرفه‌های صادرات و واردات، ترکیب هیئت مدیره و… مثال‌هایی برای ریسک غیر سیتماتیک هستند.

نحوه تعیین ریسک برای یک موقعیت معاملاتی

همان‌گونه که در مقاله قبلی نیز به آن اشاره شد، یکی از اصول قطعی و مرسوم انجام معاملات موفق در بازار سهام، تعیین ریسک پیش از ورود به معامله است. به منظور تعیین ریسک یک موقعیت معاملاتی در ابتدا باید مشخص کنیم که در هر معامله چند درصد ضرر نسبت به کل سرمایه، برای ما قابل تحمل و منطقی خواهد بود؟

مقدار ایده‌آل و توصیه شده ریسک در هر معامله، بین ۱ تا ۳ درصد می‌باشد که در ابتدای شروع فرآیند معامله‌گری توصیه می‌شود؛ از همان ۱ درصد یا حتی مقادیری کمتر شروع کنید. در کنار تعیین ریسک هر موقعیت معاملاتی، باید قوانینی برای محدوده‌های مجاز ریسک پذیری در دوره‌های زمانی مشخص نیز داشته باشید. به طور مثال باید بدانید که روزانه، هفتگی و ماهانه حداکثر چه مقدار پذیرش ریسک از نظر شما منطقی بوده و به بقای بلند مدت شما در بازار آسیبی نمی‌رساند. ممکن است یک معامله‌گر، ریسک هر معامله را به درستی تعیین کرده و به آن پایبند باشد اما، این فرد در طول روز معاملات متعددی را انجام می‌دهد و در این مورد هیچ‌گونه محدودیتی برای خود متصور نیست! فرض کنید چندین معامله او در طول یک روز، به صورت پشت سرهم با ضرر خاتمه یابند؛ عملاً در چنین شرایطی مدیریت سرمایه اعمال نشده و زیان سنگینی به حساب معاملاتی وارد آمده است. در نتیجه توصیه می‌شود که بر اساس مدیریت ریسک شخصی تمام جزئیات مربوط به ریسک معاملات خود را تعیین نموده و از این قوانین پیروی کنید.

پس از مشخص شدن درصد ریسک احتمالی، به منظور تعیین حجم مجاز معامله، باید به جزئیات استراتژی معاملاتی خود رجوع کرده و نقاط ورود و خروج و فاصله آن‌ها نسبت به یکدیگر را محاسبه و بررسی کنیم. نحوه دقیق تعیین حجم معاملات و نقاط خروج، در مقالات آتی آسان بورس برای شما عزیزان، توضیح داده خواهد شد.

در ادامه برای درک بهتر نحوه تعیین ریسک، به یک مثال ساده توجه نمایید:

سرمایه گذار الف در حساب معاملاتی خود، ۱۰ میلیون تومان موجودی دارد. این شخص بر اساس استراتژی مدیریت ریسک، برای هر موقعیت معاملاتی ۳ درصد ریسک در نظر می‌گیرد. به عبارت دیگر، در صورتی که پیش بینی او از آینده این سهم اشتباه بوده باشد؛ نهایتاً با پذیرش ضرر ۳۰۰ هزار تومانی، سهام خود را به فروش خواهد رساند.

رعایت محدوده ریسک

برخی معامله‌گران حین خروج از معامله، تعلل دارند و به امید بازگشت سهم به مدار صعودی، از بازار خارج نشده و گمان می‌کنند؛ با تحمل چند درصد زیان بیشتر، فرصت کسب سود مورد انتظارشان را خواهند داشت! اما منطق سرمایه‌گذاری در بازار سهام ایجاب می‌کند که به محدوده‌های ریسک پذیری خود پایبند باشیم زیرا ممکن است؛ هیچ‌گاه بازگشتی رخ نداده و یک روند نزولی طولانی مدت به همراه صف‌های فروش سنگین، موجب تقبل یک ریسک نامحدود صرفاً برای یک موقعیت معاملاتی شود.

در مقاله بعدی، در مورد مفهوم بازده و رابطه آن با ریسک صحبت خواهیم نمود تا، به عنوان یک معامله‌گر سهام قادر به تعیین ریسک و بازده معاملات خود باشید.

معرفی انواع حساب ها در بازار فارکس

کارگزار ها و بروکرهایی مختلف در بازار معاملات فارکس حضور دارند که حسابهای مختلفی را در قالب بورس فارکس چیست در اختیار تریدرها و معامله گران و مشتریان خود قرار می دهند تا از طریق این حساب ها امکانات و ابزارهای مختلف را برای انجام معاملات بی دردسر و باز بازدهی و سود بالا در اختیار مشتریان خود قرار داده باشند. یکی از انواع حساب ها که کارگزاری های مختلف در اختیار کاربران و معامله گران قرار می‌دهند حساب دمو یا آزمایشی می باشد این حساب در حقیقت برای کسب تجربه و به دست آوردن دانش کافی در اختیار معامله گران و تازه کاران این حرفه قرار می گیرد تا از این طریق آنها بتوانند به خوبی با دنیای معاملات موجود در بازار معاملات فارکس آشنا شده و تجربه انواع حساب‌های معامله‌گری لازم را به دست بیاورند.

در چنین حسابی که به حساب دموی آزمایشی نیز معروف می باشد هیچگونه پول واقعی جابجا نشده و در حقیقت فقط برای به دست آوردن مهارت لازم در اختیار معامله گران مختلف قرار می‌گیرد. از دیگر انواع حساب ارائه شده توسط بروکر های مختلف به حساب استاندارد، حساب سنتی و همچنین حساب سهام اشاره نمود که در ادامه به معرفی هر یک از آنها به صورت کامل خواهیم پرداخت. پس با ما در ادامه این مقاله همراه باشید تا با انواع مختلف حسابهای بازار معاملات فارکس شما را آشنا کرده و اطلاعات مناسبی در این زمینه در اختیار شما قرار دهیم:

یکی از حساب هایی که به صورت کاملاً قراردادی از طرف بروکر در اختیار افراد معامله‌گر قرار می‌گیرد حساب های استاندارد می باشد معمولاً معامله گران و سران کشورها را به محدودیت از جمله مبلغ کلان سرمایه نرخ کمیسیون بالا و همچنین شهرهای دیگر این چنینی روبرو می سازد. البته این موضوعات در صنعت امروزی که در بازار معاملات فارکس در جریان است زیاد مورد توجه نبوده و موضوعیت ندارد. از جمله مزایای موجود در حساب استاندارد ارائه شده توسط اپراتورهای مختلف می توان به ارزش فراوانی که به تجربه دادوستد می بخشد اشاره کنیم و همچنین الزامات سپرده‌گذاری و کمیسیون نیز تا حدود زیادی حذف شده و اهرم سودی در این حساب حالت ارتقا یافته دارد. حساب استاندارد سنت یکی دیگر از انواع حساب ارائه شده توسط بروکرها می باشد هر که معمولاً بازرگان مختلف از طریق این گونه حساب بدون اینکه مبلغ زیادی پرداخت کنند می‌توانند خروجی مورد نظر خود را تحت آزمایش قرار می‌دهند و این حساب بیشتر برای افراد تازه کار مناسب بوده و در نتیجه می توان با محیط داد و ستد موجود در بازار معاملات فارکس آشنا شده و ریسک بسیار کمی را تجربه نمایند.

یکی دیگر از انواع حساب ارائه شده توسط بروکر های موجود در بازار معاملات فارکس حساب سهام می باشد که آن را در این نوع حساب یک اهرم و لوریج ثابت در نظر گرفته شده و همچنین کمیسیون در این نوع حساب در نظر گرفته نمی‌شود. از دیگر امکانات بسیار مناسب این نوع حساب می‌توان به بدون سوآپ بودن آن و همچنین خرید و فروش سهام در پلتفرم معاملاتی متاتریدر نسخه چهارم اشاره کرد.

همچنین افرادی که از این نوع حساب استفاده می کنند اطلاعات بسیار به روز و آپدیت را از انواع مختلف بورس ها مانند بورس های NASDAQ و NYSE در اختیار خواهند داشت.

یکی دیگر از انواع حساب ارائه شده توسط بروکر های مختلف ECN نام دارد که خود به انواع مختلفی تقسیم می شود که از جمله مهمترین آنها می توان به حساب ZERO و همچنین حساب FXTM Pro اشاره نمود. از جمله مهمترین ویژگی های مثبتی که حساب ECN برای فرد مورد نظر ایجاد می کند شفافیت بسیار بالای آن در سفارش‌هایی که توسط فرد معامله گر آنها را انجام می دهد اشاره نمود و همچنین استفاده به صورت کاملاً مستقیم به دیگر فعالان بازار مرتبط خواهد شد. از دیگر مزایای مثبت این حساب می توان به امکان اسکالپینگ و داد و ستد در تمامی ساعات و خارج از ساعات بازار اشاره نمود.