ماه پرخبر بازارهای جهانی

آرامش طلا در روزهای پرخبر

بازارهای جهانی طلا با وجود دریافت اخبار مختلف از حوزه‌های گوناگون، روزهای کاری هفته جاری را با نوسان کمی می‌گذرانند. در حالی که اونس طلا هفته گذشته روی قیمت 1309 دلار ایستاده بود، دوشنبه و در نخستین روز کاری به قیمت 1307 دلار ماه پرخبر بازارهای جهانی رسید. با وجود حجم زیاد اخبار سیاسی از نقاط مختلف جهان، این کاهش اندک را می‌توان ثباتی نسبی در نظر گرفت.

بازار در این روزها، آرام است. در حالی که در کشورهای غربی تابستان در حال پایان و مدارس کم‌کم در آستانه باز شدن هستند، بسیاری از فعالان بازار در تعطیلات هستند تا به آرام‌تر شدن بازارها کمک بیشتری کرده باشند. در واقع دوشنبه نه اخبار سیاسی و نه اخبار اقتصادی اثری بر بازار نداشتند. در این روز توجه بازار به اخبار ژئوپلیتیک بسیار کمتر از هفته گذشته گزارش شده است.

در روزهای تعطیلی بازارهای جهانی درآخر هفته میلادی هیچ خبری که توانایی تکان دادن بازار را داشته باشد از روسیه، اوکراین، عراق و غزه منتشر نشد تا دوشنبه معاملات کمتری صورت بگیرد؛ اما با توجه به تعدد و اهمیت بحران‌های سیاسی-نظامی جهان، در طول این هفته هر لحظه امکان توجه بیشتر بازار به اخبار ژئوپلیتیک وجود دارد. دوشنبه ماه پرخبر بازارهای جهانی هیچ آمار مهمی از اقتصاد آمریکا منتشر نشد و مهم‌ترین خبر اقتصادی روز خبر اعلام ادامه کند شدن رشد اقتصاد آلمان بود که توسط سازمان توسعه و همکاری‌های اقتصادی (OECD) منتشر شد.

سه‌شنبه هر اونس فلز زرد تا لحظه تنظیم این خبر به قیمت 1311 دلار رسید. با این حال، هم‌اکنون که شما این گزارش را می‌خوانید ممکن است قیمت‌های متفاوتی ثبت شده باشد. رشد نسبی طلا در صبح سه‌شنبه ناشی از افت بازارهای سهام بود، اما نوسان اونس طلا پیرامون مرز 1310 دلار به معنی آرامش بازار تا بعدازظهر سه‌شنبه است که دراین روزهای پرخبر عجیب است، البته اخبار ژئوپلیتیک این قابلیت را داشته‌اند که از افت زیاد قیمت‌های اونس فلز گرانبهای زرد جلوگیری کنند.

بهای طلا همچنان بالای مرز 1300 دلار مانده و این نشانه مقاومت این فلز گرانبها در برابر فشار حاصل از احیای بزرگ‌ترین اقتصاد جهان و افزایش ارزش دلار است. ادوارد می، تحلیلگر ارشد موسسه FC Stone می‌گوید: «با توجه به تنش‌های سیاسی بین‌المللی قیمت طلا هنوز در برابر کاهش بیشتر مقاومت می‌کند. علت اصلی کاهش نسبی قیمت طلا در مبادلات دوشنبه و اوایل وقت سه‌شنبه نیز افزایش شاخص سهام در بازارهای جهانی بوده است.

ادامه روند صعودی ارزش دلار هم می‌تواند تاثیر زیادی بر افت قیمت طلا در روزهای آینده داشته باشد. قیمت طلا از ابتدای امسال تاکنون 9 درصد رشد داشته که علت اصلی این مساله تنش‌های سیاسی بین‌المللی بوده است.» گویا فعلا با فروکش کردن افزایش ارزش اوراق بهادار و با توجه به اینکه هم‌اکنون ظاهرا از نگرانی سرمایه‌گذاران در مورد تنش‌های ژئوپلیتیک کاسته شده، قیمت طلا در محدوده‌ای در نزدیکی 1300 دلار در نوسان است.

ادوارد میر، تحلیلگر بازار طلا می‌گوید: «طلا با توجه به کاهش فعلی تنش‌های ژئوپلیتیک و این حقیقت که بازارهای اوراق بهادار با رشد اندکی همراه بوده‌اند، احتمالا در حالت تدافعی باقی خواهد ماند. افزایش ارزش دلار هم می‌تواند تاثیراتی بر قیمت‌‌ها داشته باشد، اگرچه متغیرهای ژئوپلیتیک احتمالا تاثیر بیشتری خواهند داشت.»

اما سه‌شنبه در بازارهای جهانی ارز، مهم‌ترین خبر سقوط یورو به پایین‌ترین ارزش در 9 ماه گذشته بود. ارز واحد اروپایی روز گذشته تحت‌تاثیر گزارش اقتصادی بزرگ‌ترین اقتصاد قاره سبز به این وضعیت رسید.
سه‌شنبه گزارش ZEW آلمان برای ماه آگوست منتشر شد که نشان می‌داد شاخص‌های حاضر و انتظارات درباره آینده هر دو با کاهش روبه‌رو شده‌اند.

مهم‌ترین دلیل این کاهش را اثر تحریم‌های اتحادیه اروپا علیه مسکو عنوان کرده‌اند؛ ولی دلار آمریکا به رشد ادامه می‌دهد. شاخص DXY که این ارز را مقابل 6 ارز عمده جهان مقایسه می‌کند، سه‌شنبه با یک دهم درصد رشد مواجه شد.

«ین» هم که هفته گذشته به دلیل سرمایه امن فرض شدن به شدت رشد کرده بود، در این هفته پایدار مانده است. خبر دیگر اینکه میزان دلار نیوزیلند مقابل همنام آمریکایی‌اش به پایین‌ترین میزان در دو ماه گذشته رسید که دلیل آن، انتظار کارشناسان برای کاهش شتاب افزایش نرخ سود در این کشور اعلام شده است.

رصد بازارها در بهار 96

دنیای اقتصاد - زهرا رحیمی: اولین فصل از سال 96 روز چهارشنبه در شرایطی به پایان رسید که عملکرد بورس تهران در این بازه زمانی را می‌توان در دو دوره کاملا متفاوت ارزیابی کرد. بازار سهام کشور در حالی که در دو ماه ابتدای سال گوی سبقت را از دیگر بازارهای موازی ربوده بود، در خرداد ماه با ثبت چهار هفته متوالی منفی در کارنامه خود و افت 3‌درصدی شاخص کل، بازی را به بازار پول واگذار کرد. تخلیه بخش اعظم بازدهی بورس در دو ماه نخست سال طی خرداد ماه در شرایطی صورت گرفت که به نظر می‌رسد با توجه به اصلاح نسبتا چشمگیر قیمت‌ها و جذاب‌تر شدن ارزش‌گذاری سهام (قرار گرفتن نسبت P/ E بازار در سطح 8/ 6)، می‌توان نسبت به توقف افت قیمت‌ها و در ادامه تغییر مسیر بورس تهران امیدوار بود.

همان‌طور که اشاره شد، شرایط بازار سهام در فصل بهار را باید در دو دوره متفاوت بررسی کرد.دوره اول از ابتدای فروردین تا اعلام نتایج انتخابات ریاست جمهوری.دوره دوم از زمان اعلام نتایج انتخابات ریاست‌جمهوری تا پایان خرداد ماه. بورس تهران فعالیت خود در ابتدای سال جاری را پس از ریزش قابل توجه قیمت‌ها در انتهای سال 95 (با هدف تامین نقدینگی شب عید توسط بورس‌بازان) و همچنین پیش‌بینی قابل‌قبول شرکت‌ها از سود سال مالی 96 با صعود آرام قیمت‌ها آغاز کرد. این صعود البته در یک فضای رکودی شکل گرفت به این علت که تمرکز سهامداران به دلایل مختلفی که پیشتر به کرات تشریح شد، بیشتر در نمادهای کوچک بورسی بود. نشانه‌های این موضوع در تفاوت رشد شاخص کل و شاخص هم‌وزن در آن بازه زمانی به خوبی محسوس بود.در ادامه باور فعالان بورس به بهبود اوضاع اقتصادی در آستانه انتخابات ریاست‌جمهوری و ورود پول‌های تازه باعث شد معاملات سهام به‌طور فزاینده‌ای رونق یابد. پول‌هایی که البته همچنان بخش اعظمی از آن راه نمادهای کوچک را در پیش گرفتند. با نزدیک شدن به برگزاری انتخابات ریاست‌جمهوری در اردیبهشت‌ماه این هیجان مثبت به نمادهای بزرگتر نیز تا حدودی منتقل شد.این موضوع باعث شد شاخص کل از کانال 81 هزار واحدی نیز عبور کند. تا پایان هفته اول خرداد ماه بورس تهران با رشد حدود 1/ 5 درصدی شاخص کل با ثبت 9 هفته صعودی متوالی در کارنامه خود پیشتاز بازارهای موازی بود.پس ازآن اما بورس مسیر دیگری را برای خود برگزید.

با مشخص شدن نتایج انتخابات و عبور از ابهام این موضوع، قیمت‌ها در مسیر اصلاح قرار گرفتند. در گزارش‌های «دنیای اقتصاد» به کرات اشاره شد که رشدهای قیمتی در بازار سهام در دوره اول، مبنای بنیادین چندانی نداشت و تنها دلیلی که بورس تهران را در مسیری صعودی قرار داد، ورود نقدینگی جدید به بازار سهام و هیجان پیش از انتخابات بود.از آنجا که مبنای بنیادینی برای رشد شاخص‌های بورس وجود نداشت، این انتظار وجود داشت که قیمت‌ سهام با کوچک‌ترین موضوعی رو به نزول بگذارد. این سیر نزولی قیمت‌ها در روزهای ابتدایی خرداد ماه با بهانه افت قیمت‌های جهانی صورت گرفت. برخی از معامله‌گران با شناسایی سود در سمت عرضه سهام قرار گرفتند.برخی سهامداران نیز که پیش از برگزاری انتخابات صرف توجه به این موضوع را بدون توجیه ماه پرخبر بازارهای جهانی منطقی از نظر بنیادی مبنای خرید خود (در قیمت‌های به نسبت بالاتر) قرار داده بودند، پس از انتخابات ریاست جمهوری و گذر از هیجان آن، تحت تاثیر نگرانی‌ها از وضعیت نزول آتی قیمت‌ها موجب تشدید صفوف فروش شدند. افت قیمت‌ها در بازارهای جهانی، افزایش نگرانی از تصویب تحریم‌های جدید در سنای آمریکا در کنار برخی ابهامات صنایع همچون بانک‌ها در کنار نرخ سود بانکی بالا موجب شدند که بازار سهام در مسیر ریزش قیمت‌ها قرار گیرد.به عبارت دیگر می‌توان گفت با عبور از موج خوش‌بینی اولیه ناشی از هیجانات سیاسی، بازار بار دیگر به دشواری‌های موجود در عرصه اقتصاد کشور و همچنین عرصه بین‌المللی توجه کرد. موارد مذکور هر کدام با یک اثر وزنی مشخص بهانه‌هایی بودند که موجب شدند در خرداد ماه شاخص کل بیش از 3 درصد از بازدهی بورس (از ابتدای سال تا پایان هفته اول خرداد) را تخلیه کند. این تخلیه بازدهی البته با یک رکود چشمگیر همراه شد. با فقدان نشانه‌های رشد از منظر بنیادی در کنار ابهامات به وجود آمده در عرصه اقتصادی و بین‌المللی (افزایش ریسک‌ها)، فضای صبر و انتظار توام با رکود شدید در معاملات سهام به وجود آمد.به طوری‌که طی معاملات خردادماه به‌ویژه در نیمه دوم این ماه ارزش معاملات خرد سهام و حق تقدم در بیشتر روزها، به زحمت به 70میلیارد تومان می‌رسید.

طی معاملات خرداد ماه بازار به لحاظ متغیرهای مهمی نظیر حجم و ارزش معاملات خرد، در رکود عمیقی به سر می‌برد. متوسط حجم و ارزش معاملات روزانه در این بازه زمانی حدود 406 میلیون سهم و 93 میلیارد تومان بوده است. متوسط این متغیر نسبت به اردیبهشت ماه افت حدود 48 درصدی در حجم و افت حدود 44 درصدی در ارزش معاملات را تجربه کرده است. این موضوع حکایت از فراگیر شدن یک فضای رکودی در معاملات سهام دارد. در مجموع طی معاملات خرداد ماه شاهد انتقال 167 میلیارد تومان از پرتفوی معامله‌گران حقیقی به سبد سهام حقوقی‌ها بودیم.در معاملات اردیبهشت ماه نیز معامله‌گران بازار سهام شاهد تغییر مالکیت 103 میلیارد تومانی به نفع حقوقی‌ها بودند.این امر در شرایطی صورت گرفت که مشارکت حقیقی‌ها در سومین ماه از سال بر خلاف اردیبهشت ماه سال جاری بالاتر از سرمایه‌گذاران حقوقی بوده است. مشارکت این سهامداران که طی معاملات اردیبهشت ماه به حدود 45 درصد نیز رسیده بود، در معاملات خرداد ماه به بیش از 60 درصد افزایش یافت.کارشناسان معتقدند در فضای رکودی معاملات خرداد ماه تحت تاثیر ریسک‌های موجود در فضای بازار، بیشترین میزان مشارکت در بازار از سوی حقیقی‌ها عمدتا با انگیزه‌های سفته بازی صورت گرفته است. در نتیجه افزایش درصد مشارکت به دلیل کاهش شدید ارزش کل معاملات بوده است که سهم سفته‌بازان را بیشتر نشان داده است.

بررسی‌های «دنیای اقتصاد» از وضعیت معاملات سهام در فصل بهار حاکی از این است که در بیست سال گذشته، تنها در پنج سال، بورس تهران در بهار نظاره گر افت نماگر خود بوده است. در سال‌های اخیر، بهار 95 و بهار 93 نماگر بازار سهام افت چشمگیر به ترتیب 5/ 9و 8/ 7 درصدی را تجربه کردند. عمده دلیل افت نماگر‌ بازار سهام در این دو مقطع به رشد‌های چشمگیر قیمتی و عمدتا بدون پشتوانه بنیادی در انتهای سال قبل از هر مقطع باز می‌گردد.( زمستان 94 تحت تاثیر رشد عمومی قیمت سهام با لیدری خودرو و در سال 92 تحت تاثیر رشد بیش از 100 درصدی ماه پرخبر بازارهای جهانی شاخص سهام در سال 92).

بهار سال 94 روز چهارشنبه در شرایطی به پایان رسید که بار دیگر بازار پول با ثبت بازدهی حداقل 75/ 3 درصدی صدرنشین بازارهای سرمایه‌گذاری کشور در سه ماه اول سال شد ( نرخ رسمی سود بانکی 15 درصد در نظر گرفته شده است). در این میان بازار سهام با ثبت بازدهی 2 درصدی در رتبه بعدی جای گرفت.بازارهای سکه و ارز به ترتیب با زیان های 3/ 0 و 4/ 0 درصدی قعر جدول بازدهی بازار‌های سرمایه‌گذاری کشور را به خود اختصاص دادند. همان‌طور که اشاره شد بورس تهران در سال جاری بازدهی بیش از 5 درصدی را نیز به خود دیده بود.بخش اعظم این بازدهی با افت عمومی قیمت‌ها طی معاملات خرداد ماه و افت بیش از 3 درصدی شاخص کل، تخلیه شد.بازار سهام طی معاملات خرداد ماه با تجربه سه کانال شکنی در مسیر نزول قیمت‌ها، زیان‌ده‌ترین بازار سرمایه‌گذاری در سومین ماه از فصل بهار شد( زیان 3 درصدی). بازار ارز و سکه نیز در خرداد ماه به ترتیب افت 3/ 0 و 7/ 0 درصدی را تجربه کردند.

بررسی وضعیت صنایع بورسی در فصل بهار نیز نشان می‌دهد که در این بازه زمانی 23صنعت با رشد و 12 صنعت با افت شاخص مواجه شده‌اند. صنایع محصولات کاغذی، قند و شکر و رایانه با بازدهی‌های به ترتیب 1/ 68، 2/ 48 و 9/ 38 درصد، رتبه‌های نخست جدول بازدهی صنایع بورسی در بهار را به خود اختصاص دادند. در گروه محصولات کاغذی، نمادهای «چکاوه» و «چکاپا» بدون وقوع رخدادی قابل توجه سقف‌های تاریخی قیمتی خود را شکستند و این موضوع صنعت محصولات کاغذی را صدرنشین جدول بازدهی صنایع در فصل بهار قرار داد.

در گروه قند و شکر با در نظر داشتن عدم وقوع رخداد خاص و اثرگذار مهمی در عرصه بازارهای جهانی، به نظر می‌رسد ورود نقدینگی به سهام قندی‌ها در کنار گزارش‌های پیش‌بینی نسبتا مثبت شرکت‌های زیر‌مجموعه از جمله دلایل تشدید تقاضای سهام این گروه بوده است.گروه رایانه نیز تحت تاثیر رشد نمادهای زیر مجموعه خود به ویژه «آپ» رشد چشمگیری را از ابتدای سال کسب کرد.این سه گروه طی معاملات هر سه ماه نخست سال، جزو سه صنعت پربازده بودند.پیشتازی این سه صنعت طی فصل بهار بیشتر تحت تاثیر ورود نقدینگی ماجرا جو به بازار سهام ارزیابی می‌شود.البته روند رشد قیمت‌ها در نمادهای زیرمجموعه این در خرداد ماه تحت تاثیر نزول عمومی قیمت‌ها در بورس تهران با شتاب بسیار کمتری دنبال شد. موضوعی که از کاهش هیجان موجود در معاملات سهام حکایت دارد.

در سوی دیگر جدول بازدهی صنایع عمده گروه‌های وابسته به بازار‌های جهانی قرار دارند. گروه‌های استخراج کانه‌های فلزی، ساخت محصولات فلزی و استخراج نفت و گاز نیز با ثبت زیان به ترتیب 8/ 01، 8/ 6 و 2/ 6 درصد زیان‌ده‌ترین صنایع طی معاملات فصل بهار بودند. فعالان تالار شیشه‌ای همگام با افت قیمت در بازار نفت و دیگر بازارهای جهانی از جمله نفت مس، روی، سرب و سنگ آهن شاهد تشدید فشار فروش در نمادهای وابسته به این بازار‌ها بودند. گفتنی است طی معاملات روزهای پایانی خردادماه، قیمت‌ها در بازارهای جهانی رشد‌های نسبتا مناسبی را تجربه کردند. دو صنعت خودرو و محصولات شیمیایی نیز در صدر صنایع با بیشترین حجم و ارزش معاملات طی معاملات اولین فصل سال قرار داشتند. شاخص خودرو و محصولات شیمیایی در بهار 69 رشدی به ترتیب 9 و 8/ 1 درصدی را ثبت کرده‌اند.

صنعت پر‌خبر این روزهای بازار سهام یعنی گروه بانکی نیز در این بازه زمانی زیان 4/ 2 درصدی شاخص را تجربه کرده است.در این گروه هر چند اصلاح نظام بانکی از دید کارشناسان می‌تواند به بهبود وضعیت این صنعت منجر شود، اما در روزهای پایانی خرداد ماه تحت تاثیر موضوع ادغام بانک‌ها که یکی از موارد اصلاح نظام بانکی است، نمادهای وابسته تحت تاثیر تشدید فشار فروش، افت‌های چشمگیری را تجربه کردند.شاخص صنعت بانکی در پایان معاملات روز چهارشنبه در کف 42 ماهه خود قرار گرفته بود. به نظر می‌رسد روند آتی سهام این صنعت بیش از هر چیزی به استنباط معامله‌گران نسبت به تغییرات انجام شده در این صنعت وابسته است. باید دید تحلیل معامله‌گران از جراحی نظام بانکی که امروز و فردا حتمی به نظر می‌رسد در قبال سهام بانکی چه موضعی پیش روی آنها قرار می‌دهد. چنانچه قرار باشد فعالان بازار خوش‌بینی احتمالی خود را به اصلاح نظام بانکی نشان دهند، باید انتظار داشت که قیمت سهام بانک‌ها از همین محدوده‌ها رشد خود را آغاز کند اما چنانچه انتظارات فعالان بازار بر این مبنا صورت بگیرد که اوضاع بانک‌ها بهتر از این نخواهد شد، باید شاهد شکست محدوده حمایت بانک‌ها بود.

بازارهای جهانی گوش‌ به زنگ چهارشنبه

تقویم اقتصادی این هفته برای بازیگران و تحلیلگران اقتصادی پرخبر و رویداد است. با این حال باید تاکید کرد بخش عمده بازارها گوش به زنگ تصمیم فدرال رزرو درباره نرخ سود در روز چهارشنبه هستند.

به گزارش قرن نو، سرمایه‌گذاران وتحلیل‌گران برای پیش‌بینی تحولات آتی بازارهای جهانی تحرکات و تصمیمات فدرال‌رزرو را به صورت ویژه مورد توجه قرار می‌دهند.

طلا در روزهای اخیر جایگاه چندان مطمئنی ندارد. تصور می شود که طلا در زمان افزایش نرخ تورم نقش پناهگاه سرمایه‌را بازی می‌کند. بنابراین منطقی به نظر می‌رسد فلز زرد باید در ایام بالاترین نرخ تورم در بیش از 40 سال اخیر، روندی صعودی داشته باشد. با این حال، طلا نسبت به سقف قیمتی خود در ماه مارس ۱۹.۲۵ درصد کاهش ارزش داشته است. برخی تحلیل‌گران این کاهش ارزش را مرتبط با افزایش شاخص دلار ارزیابی می‌کنند.اگر دلار همچنان به سمت روند صعودی خود ادامه دهد، ممکن است طلا از پایین ترین سطح خود از آوریل 2020 تا کنون پایین‌تر برود.

هفته پیش بازار طلا به یک زنجیره باخت پنج هفته ای پایان داد. در حالی که به نظر می رسد فضای کلی بازارهای جهانی تا حدودی تغییر کرده باشد، برخی تحلیلگران بر این باورند که این فلز گرانبها همچنان در هفته با شرایط چالش برانگیزی مواجه خواهد بود. معاملات آتی طلای آگوست هفته را با افزایش بیش از 1 درصدی به پایان رساند و در آخرین معاملات با قیمت 1721.40 دلار در هر اونس معامله شدند.

بازارها در این هفته گوش‌به زنگ تصمیم فدرال رزرو در روز چهارشنبه درباره نرخ سود است. برخی پیش‌بینی می‌کنند فدرال‌رزرو نرخ بهره را 0.75 درصد افزایش دهد.

یلدای قیمتی در بازار ارز و سکه

3 هزار تومان افت به قیمت یک میلیون و 42 هزار تومان و بهای دلار با 5 تومان کاهش به 3465 تومان رسید. افت این دو دارایی در دومین روز بهمن‌ماه در حالی رقم خورد که هر دوی آنها در دی‌ماه رکوردهای افزایشی جالب توجهی را از خود به‌جا گذاشتند. در ماه گذشته بهای دلار با رسیدن به قیمت 3550 تومان بیشترین قیمت 18 ماهه و سکه با رسیدن به قیمت یک میلیون و 35 هزار تومان بالاترین قیمت 16 ماهه را ثبت کردند.

رکورد‌های دوگانه دلار
بالاترین قیمت دلار در 18 ماه گذشته و بیشترین تعداد روزهای کاهش متوالی، دو رکورد مهم دلار در دی‌ماه بودند. در نخستین روز اولین ماه زمستان، بهای دلار با 30 تومان افزایش به 3550 تومان رسید، رقمی که بالاترین قیمت این ارز در 18 ماه گذشته بود. به گفته برخی فعالان تحرکات برخی از بازیگران غیررسمی و کاهش سمت عرضه و حجم کم ارز موجود در بازار از عوامل رشد قیمت دلار در این روز بودند. پس ماه پرخبر بازارهای جهانی از افزایش قیمتی اولین روز زمستان، در 6 روز بعدی، دلار با نرخ‌هایی بیشتر از 3550 تومان معامله شد. اوج قیمتی شاخص بازار ارز نیز در همین 7 روز ابتدایی ثبت شد. در سومین روز دی‌ماه، بهای دلار تا قیمت 3575 تومان رشد کرد، عددی که بالاترین نرخ فروش این ارز در ماه گذشته بود؛ اما پس از عبور از این 7 روز ابتدایی، دلار به سطوح قیمتی پایین‌تر آمد. از تاریخ 8 دی بهای دلار در مسیر کاهشی قرار گرفت و سرانجام در سیزدهمین روز دی‌ماه، بهای دلار پس از گذشت 17 روز از کانال 3500 تومان خارج و به کانال 3400 تومان وارد شد، با این حال در روز بعد بهای دلار با 50 تومان افزایش تا نرخ 3545 تومان بالا رفت. پس از این افزایش، شاخص بازار ارز در نیمه دوم دی‌ماه در جهت تازه‌ای قرار گرفت. در 15 روز دوم دی‌ماه بهای دلار در 7 روز با افت قیمتی مواجه شد. این افت‌ها در حالی ثبت شده که میانگین قیمت دلار در دی‌ماه 3517 تومان و 114 تومان بالاتر از میانگین قیمتی این ارز در آذرماه است. قیمت شاخص بازار ارز از تاریخ 21 تا 24 دی‌ماه در 4 روز متوالی نزول کرد و بهای دلار از قیمت 3505 تومان به 3455 تومان رسید تا رکورد دو ماهه‌ای از جهت روزهای کاهشی برای این ارز ثبت شود. به گفته فعالان افت قیمت دلار در این بازه زمانی ناشی از عواملی مانند «تزریق حواله درهم»، «انتظاری شدن بازار»، «روند نزولی قیمت‌ها» و «کاهش حجم معاملات» بود.

دلار تحت‌تاثیر دستورالعمل
روند کاهشی دلار یک روز مانده به پایان دی‌ماه قطع شد تا بهای دلار در بیست و نهمین روز این ماه با 45 تومان افزایش به 3510 تومان برسد. هرچند که در آخرین روز اولین ماه زمستان، بهای دلار با 15 تومان کاهش به قیمت 3495 تومان رسید تا شاخص بازار ارز در کانال 3400 تومان به کار خود در این ماه پایان دهد. افت آخرین روز دی‌ماه به دو روز ابتدایی بهمن‌ماه نیز سرایت کرد و در آخرین روز کاری هفته گذشته قیمت دلار با 5 تومان کاهش دیگر مواجه شد تا بهای دلار از 3470 تومان روز چهارشنبه به 3465 تومان در روز پنج‌شنبه برسد. به گفته برخی فعالان، مهم‌ترین عامل کاهش قیمت دلار در سه روز کاری آخر هفته گذشته، انتشار مقررات ناظر بر عملیات ارزی صرافی‌ها از سوی نهاد سیاست گذار بود. دوشنبه شب، بانک مرکزی مقرراتی را ابلاغ کرد که ضمن به رسمیت شناختن بازار آزاد ارز، روش کشف و اعلام قیمت را شفاف کرد. روز پنج‌شنبه در آخرین اظهار نظرها معاون ارزی بانک مرکزی تاکید کرد که طبق دستورالعمل جدید هرگونه خرید و فروش و نرخ گذاری ارز توسط دلال‌ها جرم محسوب می‌شود. او همچنین در بخش دیگری از صحبت‌های خود عنوان کرد: «نهاد رسمی اعلام نرخ ارز در بازار آزاد کانون صرافان است و باید بر همین اساس خرید و فروش و قیمت گذاری انجام شود.» غلامعلی کامیاب با تاکید بر اینکه با مکانیزم مذکور، نرخ ارز براساس واقعیت تعیین و اعلام می‌شود، گفت: «تاکنون دلال‌ها در پاساژ افشار داد می‌زدند و به‌صورت صوری 100 هزار دلار خرید و فروش را ثبت می‌کردند و همین باعث نرخ‌های غیرواقعی می‌شد.» پس از انتشار دستورالعمل بانک مرکزی حجم معاملات بازیگران غیررسمی کاهش یافت و معاملات آتی نیز بین این دسته تا حدود زیادی حذف شد. این مساله به گفته کارشناسان عامل اصلی افت 45 تومانی دلار در سه روز کاری پایانی هفته گذشته بود. البته بانک مرکزی در کنار شفاف کردن نظام کشف قیمت در بازار آزاد، سرعت تعدیل نرخ رسمی را نیز دی‌ماه افزایش داد. در اولین ماه زمستان نرخ رسمی دلار 3/1 درصد افزایش پیدا کرد و از 2704 تومان ابتدای ماه به 2739 تومان در آخرین روز این ماه رسید.

صعود سکه در دی‌ماه
سکه بهار آزادی در 26 روز ابتدایی ماه پیش عمدتا در دو کانال 990 هزار تومان و 980 هزار تومان قرار داشت، اما هیجان این کالای گرانبها از اولین روز هفته گذشته آغاز شد. جهش قیمتی سکه از شنبه گذشته آغاز شد و بهای این دارایی با ارزش در این روز با 27 هزار تومان افزایش از 998 هزار تومان به یک میلیون و 25 هزار تومان رسید، افزایشی که بیشتر ناشی از صعود قیمت اونس به نزدیک مرز 1300 دلار بود. در روز‌های بعد این افزایش ادامه پیدا کرد و روز دوشنبه با وجود تغییر ناچیز طلای جهانی، بهای سکه با اهرم افزایش دلار تا قیمت یک میلیون و 35 هزار تومان بالا رفت، رقمی که بالاترین قیمت سکه در 16 ماه گذشته بود. روز چهارشنبه بهای سکه تا یک میلیون و45 هزار تومان رشد کرد، اما این روند صعودی در آخرین روز هفته گذشته متوقف شد و روز پنج‌شنبه بهای سکه با 3 هزار تومان کاهش به یک میلیون و 42 هزار تومان رسید. با وجود این افت، محاسبات نشان‌دهنده آن است که میانگین قیمتی سکه در دی‌ماه 996 هزار و500 تومان بوده است، رقمی که 30 هزار تومان بالاتر از متوسط قیمتی این کالای گرانبها در آذرماه است. اما نکته قابل توجه بازار سکه افت 1/1 درصدی ربع سکه به‌رغم بالا رفتن سکه و نیم سکه بود.

سرنوشت ارزهای اروپایی
در ماه گذشته بهای یورو و پوند در بازار داخلی با کاهش و قیمت فرانک با افزایش روبه رو شد. یورو که در اولین روز دی‌ماه تا نرخ 4330 تومان بالا رفته بود، در آخرین روز کاری این ماه به قیمت 4080 تومان رسید تا بهای این ارز مهم اروپایی در 30 روز با 7/5 درصد افت مواجه شود. افت یورو ناشی از افت این ارز در بازارهای جهانی است. بهای پوند نیز در ماه گذشته با
8 /4 درصد افت از قیمت 5540 به 5285 تومان رسید. اما فرانک داستان دیگری داشت. فرانک که تا بیست و هفتمین روز دی‌ماه با قیمت‌هایی نزدیک به 3400 تومان معامله می‌شد، به یکباره با تصمیم بانک مرکزی سوئیس مبنی‌بر حذف «سرپوش ارزی»، در بازارهای جهانی اوج گرفت تا در بازار داخل نیز به نزدیک
4 هزار تومان برسد. بانک مرکزی نیز در اولین روز هفته گذشته نرخ رسمی فرانک را 500 ماه پرخبر بازارهای جهانی تومان بالا برد تا نرخ رسمی این ارز به 3184 تومان برسد. در صورت ادامه افت یورو در بازارهای جهانی، می‌توان انتظار افت بیشتر این ارز در بازار داخلی را داشت.

رشد شاخص کل بورس تهران

شاخص کل بورس تهران روز گذشته رشد چهار هزار واحدی را تجربه کرد. صعود دلار در بازار ارز و همچنین مباحث پیرامون بودجه به عقیده معامله‌گران فضا را برای رشد سهام فراهم آورده است.

همچنان نمی‌توان در خصوص پایداری محرک‌های صعودی اخیر سهام با قاطعیت اظهارنظر کرد. از طرفی نیز رشد قیمت سهام برخی از شرکت‌ها را نمی‌توان با هیچ روایتی توجیهی کرد. در شرایطی که بار دیگر شاخص کل و شاخص کل هم‌وزن فاصله اندکی تا سقف تاریخی خود را دارا هستند نمی‌توان از موارد بااهمیت بر نوسان احتمالی سهام صرف‌نظر کرد.

سهام روز گذشته رشد دسته‌جمعی را تجربه کرد. دلایل و بهانه‌های مختلفی برای رشدهای اخیر سهام مطرح می‌شود. یکی از این موارد رشد نرخ دلار در بازار آزاد و همچنین برخی اخبار از بودجه کشور بود.

در این خصوص بعضا احتمال عدم تغییر قیمت انرژی برای تولید به عنوان یک ریسک که در هفته‌های قبل مطرح بود بر اساس آمار اولیه به نظر رفع شده است و در شرایط کنونی با چشم‌انداز ادامه قیمت انرژی ارزان در صنایع مختلف و تکرار سطوح بالای سودآوری سال 98 در سال آینده به رشد قیمتی سهام طی روز گذشته کمک کرد.

در این بین بهانه‌ها برای نوسان ارز نیز بیش از قبل مشاهده می‌شود. روز گذشته نرخ دلار در بازار تهران تا بیش ماه پرخبر بازارهای جهانی از 12700 تومان نیز رشد کرد. به عقیده برخی از فعالان بازار ارز شایعات پیرامون نرخ دلار 11 هزار تومانی بودجه دولت در رشد نرخ ارز در بازار آزاد موثر بوده است. فضای روانی هفته‌های اخیر نوسان بازار ارز را تشدید کرده است. مواردی مانند هفته‌های پایانی سال میلادی، ناآرامی‌های داخلی به دنبال اصلاح قیمت بنزین و روز گذشته نیز نوسان دلار روی خبر ارزی بودجه از جمله مواردی است که در التهاب روانی بازار ارز موثر بوده است.

فارغ از فضای روانی که در شرایط کنونی نوسان ارز را در دست گرفته است اما باید به این موضوع توجه داشت که اتفاقا اصلاح قیمت بنزین و همچنین اعلام نرخ دلار 11 هزار تومانی برای بودجه سیگنال نزولی برای بازار ارز نسبت به حالت قبل (بنزین ارزان و نرخ دلار 4200) محسوب می‌شود.

گرچه روز گذشته بار دیگر اخبار ضد و نقیضی از ادامه نرخ 4200 به گوش رسید. همچنان مباحث قابل توجهی از بودجه کشور در سال آینده مشخص نیست و باید تا انتشار متن کامل لایحه بودجه و در ادامه تغییرات احتمالی آن در مجلس منتظر ماند. از طرفی بار دیگر جای خالی بازارساز در بازار ارز محسوس است و نمی‌توان اثر احتمال حضور قدرتمند بازارساز ارزی پس از فروکش التهاب روانی این بازار را نادیده گرفت.

به صورت کلی اگر بورس تهران تنها به واسطه رشد نرخ دلار مسیر صعودی را در پیش گرفته است باید در خصوص ادامه نوسان نرخ دلار ابراز تردید کرد. گرچه اگر سیگنال‌های تورمی از بودجه کشور منتشر شود احتمال تضعیف ارزش ریال نیز وجود دارد.

با این حال همان‌طور که در گزارش‌های دیروز «دنیای بورس» تاکید شده بود نمی‌توان با قاطعیت از تثبیت محرک‌های صعود سهام از سمت بودجه صحبت کرد و معامله‌گران باید ریسک این موضوع را در تصمیم‌گیری‌های خود مدنظر قرار دهند.

صعود بدون پشتوانه کوچک‌ترها

شاخص کل تهران کمتر از 9 هزار واحد تا سقف تاریخی خود فاصله دارد از طرفی تنها هزار واحد تا عبور شاخص کل هم‌وزن برای عبور از سقف تاریخی راه باقی مانده است. در حالی‌که می‌توان نشانه‌های ارزندگی را در سهام شرکت‌های بزرگ‌تر بعضا قابل رویت است اما همچنان نسبت به نوسان پرشتاب قیمت کوچک‌ترهای بازار باید هراس داشت.

رشدهای پیاپی هفته‌های اخیر نیز فضای معاملاتی این گروه‌ها را ترسناک‌تر از قبل ساخته است. در حالی‌که موقعیت‌های سرمایه‌گذاری جذابی در میان شرکت‌های بزرگ‌تر و نمادهای بنیادی وجود دارد شاید باید به صورت مستقیم به سهام‌داران شرکت‌های کوچک‌تر توصیه کرد که انتظارات خود را از مسیر آتی تعدیل کنند. گرچه قدرت نقدینگی و نوسان چشم‌بسته سهام در شرایط کنونی مسیر صعود قیمت را روشن ترسیم می‌کند اما همین ویژگی‌ها می‌تواند چرخش ناگهانی را به دنبال داشته باشد و نقطه تاریک بازگشت برای هیچ‌کس دقیقا مشخص نیست.

سهام برخی از شرکت‌های سرمایه‌گذاری به وضوح از ارزش ذاتی آن‌ها فراتر رفته است و فاصله آن نسبت به ارزش روز دارایی‌ها هر روز بیشتر می‌شود. زمانی‌که معامله‌گران سهام موضوع به این سادگی (ارزش‌گذاری شرکت سرمایه‌گذاری) و ریسک به این سنگینی (حباب قیمت) را نادیده می‌گیرند باید نسبت به کل معاملات سهام و به خصوص کوچک‌ترها هشدار داد.

برای سهام برخی از شرکت‌ها به جایی رسیده‌ایم که حتی تخیل نیز نمی‌تواند ارزش کنونی این نمادها را توجیه کند. بر این اساس لازم به نظر می‌رسد به صورت مستقیم نسبت به نوسان این نمادها هشدار داد.

اما این نکته نیز نمی‌توان نادیده گرفت که ارزش‌های تخیلی کنونی سهام برای این شرکت‌ها نیز ممکن است در یک شرایط در آینده قابل توجیه باشد و آن متصور بودن تورم‌های افسارگسیخته برای آینده اقتصاد کشور است که البته در مقایسه سهام با یکدیگر باید گفت با این شرایط نیز خرید سهام چنین شرکت‌هایی توجیه ندارد.

ماه طلایی بازار جهانی

در آخرین ماه از سال 2019 میلادی به سر می‌بریم و همچنان انتظار برای تعیین تکلیف جنگ تجاری وجود دارد. بعضا از احتمال انتشار اخبار مثبت تا میانه ماه دسامبر مواردی از سوی طرفین مطرح می‌شود ولی پس از مشاهده رویه تصمیم‌گیری در ماه‌های گذشته به هیچ وجه نمی‌توان با قاطعیت از رویه آتی مذاکرات این دو کشور صحبت کرد. اما همچنان باید توجه داشت که اگر مذاکرات تجاری ختم به خیر شود می‌تواند سیگنالی برای رشد قیمت کالاها باشد.

امروز نیز انتشار آمار اقتصادی چین در حمایت از بازار کالایی موثر بود. شاخص فعالیت کارخانه‌های چین فراتر از پیشبینی‌ها بود و همین موضوع به رشد قیمت نفت و دیگر کالاها منجر شد. در شرایطی که آمار اقتصادی چندان امیدوارکننده‌ای در ماه‌های قبل منتشر نشده بود آمار مثبت امروز از بزرگترین مصرف‌کننده کالای خام جهان تابلوی کامودیتی‌ها را به رنگ سبز درآورد. علاوه بر این انتظار برای تصمیم اعضای اوپک و روسیه در خصوص کاهش دوباره سقف تولیدات نیز در رشد قیمت نفت موثر بوده است.

ماه پیش رو چه برای بازارهای داخلی و همچنین بازارهای جهانی پرخبر است و می‌تواند نوسان قابل توجه بازارها را رقم بزند بر این اساس باید این موضوع مورد توجه قرار گیرد.