تحلیل کارشناس اقتصادی از اثر برجام بر تورم ، بورس ، کف و سقف نرخ دلار و .
کارشناس اقتصادی تحلیلی از اثر توافق برجام بر تورم ، بورس ، درآمدهای نفتی ، کف و سقف نرخ دلار ، مسکن و . ، ارائه کرد.
به گزارش پایگاه خبری بورس پرس، محمد نوربخش در خصوص اثرات تحقق توافق در مذاکرات وین بر حوزه‌های مختلف اقتصادی به آرمان ملی اعلام کرد: در صورتی که برجام به نتیجه برسد ، صادرات روزانه دو میلیون بشکه نفت محقق می شود و درآمد ارزی به 50 میلیارد دلار می‌رسد.
همچنین درآمدهای حاصل از صادرات محصولات پتروشیمی هم 15 میلیارد دلار برآورد می‌شود که به همراه درآمد 25 میلیاد دلاری ناشی از صادرات سایر محصولات غیرنفتی، درآمدی بیش از 90 میلیارد دلار را رقم خواهد زد.
در شرایط فعلی ، حجم واردات به حدود 40 میلیارد دلار رسیده که نسبت به دهه‌های گذشته 20 میلیارد دلار کاهش یافته است. با فرض تحقق برجام، احتمالا واردات رسمی به بیش از 50 میلیارد دلار خواهد رسید. طبق گزارش‌های رسمی ، سالانه بالغ بر 15 میلیارد دلار کالا قاچاق می‌شود که در نتیجه حجم کل واردات را به 65 میلیارد دلار می‌رساند.
در کنار واردات ، بخشی از منابع ارزی صرف واردات خدمات فنی و مهندسی می‌شود که با احتساب تولید 4.5 میلیون بشکه‌ای نفت که دو میلیون آن صادرات می‌شود ، احتمالا هزینه‌ای بالغ بر 10 میلیارد دلار بابت واردات خدمات پرداخت می‌شود که مجموع نیاز ارزی را به 75 میلیارد دلار می‌رساند.
با توجه به درآمد 90 میلیارد دلاری ، هزینه‌های ارزی از درآمد پایین‌تر است اما در کنار آن سالانه حجم بالایی از منابع ارزی صرف خروج سرمایه می‌شود که در سال 96 میزان آن 20 دمیلیارد دلار برآورد شده که این حجم می‌تواند معادلات ارزی را تحت‌الشعاع قرار دهد.
عوامل افزایش نرخ ارز مشروط به عرضه و تقاضا و توان مالی خریداران است . مبنای تعیین قیمت 37 تا 40 هزارتومانی برای دلار از تداوم وضعیت خروج سرمایه و برهم‌خوردن تعادل در درآمد با تقاضای ارز نشات می‌گیرد . بنابراین با توجه به این تناسبات نمی‌توان انتظار داشت کاهش قیمت دلار کمتر از 25 هزار تومان ادامه‌دار شود . لذا تأثیر برجام بر بازار نفت سقف 38 تا 40 هزار و کف 25 تا 26 هزارتومان پیش بینی می شود.
تاثیر برجام بر بازار سرمایه
در صورت توافق و کاهش کوتاه‌مدت قیمت دلار ، سهامی مورد توجه قرار خواهند گرفت که نسبت به قیمت ، سود قابل توجه‌ای داشته و سود بیشتری هم توزیع می‌کنند. این شرکت‌ها می‌توانند در بازارهایی که هیجان و ریسک کمتری دارند ، بیشتر مورد توجه قرار گیرند.
سهامی که گزارش‌های مالی شفاف‌تری دارند و نسبت قیمت به سود آنها هم اغنا کننده است ، رشد خواهند کرد. بنابراین سهامداران بهتر است برای کسب سود بعد از برجام، سرمایه‌ها را روی پرتفوی متنوع از شرکت‌هایی که نسبت قیمت سهم به سود مناسب است یا طرح‌های توسعه‌ای واقعی را در دست اجرا دارند، سرمایه‌گذاری کنند.
شیب ملایم و کوتاه‌مدت قیمت مسکن
مانند همه بازارها مسکن هم متاثر از نظام عرضه و تقاضا است. بر اساس آمار ، سالانه حدود یک میلیون تقاضا وجود دارد . این بازار نوعی چسبندگی قیمت دارد با فرض افت نرخ دلار بعد از توافقات برجام ، قیمت مسکن هم در روند نزولی با شیب کم وارد خواهد شد.
اگر دلار کاهش مقطعی داشته باشد، قیمت زمین نیز کاهش خواهد یافت. خدمات امکانات مسکونی به راحتی کاهش پیدا نمی‌کنند. لذا نمی‌توان انتظار رکورد چند ماهه داشت. بعد از آن بازار وارد مرحله نظارتی می‌شود و منتظر تعیین تکلیف روند قیمت دلار می‌ماند.
اگر کاهش قیمت دلار ادامه‌دار باشد، قیمت مسکن هم در سراشیبی آرام کاهشی وارد خواهد شد. لذا انتظار کاهش چشمگیری وجود ندارد.
پیش بینی می شود بعد از برجام ، نرخ تورم به 25 تا 30 درصد برسد. با کاهش نرخ دلار بازار خودروهای خارجی هم ابتدا کاهش قیمت را تجربه خواهند کرد اما سمت و سوی آینده بازار به تصمیمات دولت و اجرای سیاست‌های اصلاح قیمت و واردات خودرو بستگی خواهد داشت.
طلا ثابت می‌ماند؟
قیمت سکه متاثر از افزایش ۰/۰۷ درصدی قیمت انس جهانی طلا ۱۷ هزار تومان نسبت به روز گذشته رشد داشت و به قیمت ۱۴ میلیون و ۹۱۶ هزار تومان رسید. این افزایش نشان می‌دهد روند بازار طلا فعلا باثبات است.
به گزارش قرن نو دیروز بازار دلار روند نزولی را در پیش گرفت و قیمت طلا نیز متاثر از بازار ارز کاهش داشت. هر گرم طلای ۱۸ عیار به قیمت یک میلیون و ۳۵۸ هزار و ۴۰۰ تومان در بازار معامله شد و کاهش دو هزار و ۵۰۰ تومانی حاکی از روند نزولی قیمت این فلز گران‌بها در بازار بود. سکه طرح قدیم نیز به مرز ۱۴ میلیون تومان رسید و هشت هزار تومان نسبت به روز گذشته رشد داشت.
مبادله طلا به عنوان سرمایه‌ای امن در میان سرمایه‌گذاران، بازار این فلز گران‌بها را همیشه پر رونق نگه داشته است. هفته گذشته انس جهانی طلا وارد کانال ۱۷۰۰ دلاری شد اما اعلام نرخ بیکاری در آمریکا و موضع‌گیری جدید فدرال رزرو مبنی بر افزایش دوباره نرخ بهره تا سال ۲۰۲۳ در این کشور، مقاومت طلا در کانال ۱۷۰۰ دلار شکست و وارد کانال ۱۶۰۰ دلاری شد. این در حالی است که قدرت‌نمایی شاخص دلار آمریکا در برابر سایر بازارهای جهانی عامل مهم روند نزولی بازار طلا در ماه‌های اخیر بوده است. هر چند ناآرامی‌های اخیر بازار در روزهای گذشته و کاهش تقاضا به اعتقاد کارشناسان روند قیمت طلا را باثبات و با نوسانات اندک همراه کرده است اما کارشناسان بازارهای مالی نیز قیمت طلا در روزهای آینده را با ثبات پیش‌بینی کرده‌اند.
در همین راستا جواد فلاحیان، کارشناس بازارهای مالی در خصوص پیش‌بینی قیمت طلا در روزهای آینده به تجارت‌نیوز گفت: بازار طلا و سکه با دلار همبستگی نزدیکی دارد و در روزهای آینده بازار باثباتی خواهیم داشت هر چند ممکن است بازار طلا به دلیل ریزش قیمت‌های جهانی، انس طلا و حبابی که روی قیمت طلا وجود دارد نوسانات بیشتری داشته باشد.
هر چند کشتی‌آرا کارشناس بازار طلا و جواهر روند قیمت طلا را با توجه به تغییرات در بازارهای نفتی و افزایش نرخ تورم جهانی صعودی ندانست و در این باره به تجارت‌نیوز گفت: گویا کاهش تقاضا و اقدامات بازارساز روند بازار طلا را به سوی افت قیمت سوق داده است. اما باید توجه داشت که قیمت دلار و ثبات آن در بازار طی هفته اخیر بر نرخ طلا تاثیر مستقیم دارد و این ثبات بر قیمت طلا اثر گذاشته است.
در هفته گذشته تداوم سیاست‌های نرخ بهره و به دنبال آن تقویت شاخص دلار محدوده حمایتی ۱۷۰۰ دلاری را از بازار طلا سلب کرد. بر این اساس باید گفت بازارهای جهانی از جمله طلا، بیت‌کوین و شاخص دلار متاثر از عملکرد فدرال رزرو در کاهش تورم ایالات‌متحده به حرکت در می‌آیند. به دنبال این موضوع باید به نوسانات قیمتی طلا در پی نوسانات شاخص دلار در ماه اخیر نیز اشاره کرد.
از طرف دیگر برخی از معامله‌گران معتقدند که تقاضا برای خرید طلا در بازار کاهش داشته است و مردم بیشتر تمایل به خرید طلای دست دوم یا دلار دارند و کمتر با نیت سرمایه‌گذاری طلای نو می‌خرند. چون این گروه معتقدند که کارمزد خرید طلای نو بسیار زیاد است و طلا برای سرمایه‌گذاری گزینه چندان مطلوبی نیست. برای همین معامله‌گران می‌گویند تقاضا برای طلا کمتر شده است.
البته کاهش تقاضا در بازار مصنوعات طلا ماجرای جدیدی نیست و همزمان با افزایش قیمت طلا، بازار شاهد کاهش معاملات بود. چون به نظر می‌رسد که مصرف طلا به خصوص در بین برخی از بخش‌های جامعه به شدت کم شده است. آن گروهی که تمایل به سرمایه‌گذاری دارند، کمتر به مصنوعات نو تمایل دارند و عده محدودتری در مقایسه با قبل، طلا می‌خرند.
تحلیل کارشناس اقتصادی از اثر برجام بر تورم ، بورس ، کف و سقف نرخ دلار و .
کارشناس اقتصادی تحلیلی از اثر توافق برجام بر تورم ، بورس ، درآمدهای نفتی ، کف و سقف نرخ دلار ، مسکن و . ، ارائه کرد.
به گزارش پایگاه خبری بورس پرس، محمد نوربخش در خصوص اثرات تحقق توافق در مذاکرات وین بر حوزه‌های مختلف اقتصادی به آرمان ملی اعلام کرد: در صورتی که برجام به نتیجه برسد ، صادرات روزانه دو میلیون بشکه نفت محقق می شود و درآمد ارزی به 50 میلیارد دلار می‌رسد.
همچنین درآمدهای حاصل از صادرات محصولات پتروشیمی هم 15 میلیارد دلار برآورد می‌شود که به همراه درآمد 25 میلیاد دلاری ناشی از صادرات سایر محصولات غیرنفتی، درآمدی بیش از 90 میلیارد دلار را رقم خواهد زد.
در شرایط فعلی ، حجم واردات به حدود 40 میلیارد دلار رسیده که نسبت به دهه‌های گذشته 20 میلیارد دلار کاهش یافته است. با فرض تحقق برجام، احتمالا واردات رسمی به بیش از 50 میلیارد دلار خواهد رسید. طبق گزارش‌های رسمی ، سالانه بالغ بر 15 میلیارد دلار کالا قاچاق می‌شود که در نتیجه حجم کل واردات را به 65 میلیارد دلار می‌رساند.
در کنار واردات ، بخشی از منابع ارزی صرف واردات خدمات فنی و مهندسی می‌شود که با احتساب تولید 4.5 میلیون بشکه‌ای نفت که دو میلیون آن صادرات می‌شود ، احتمالا هزینه‌ای بالغ بر 10 میلیارد دلار بابت واردات خدمات پرداخت می‌شود که مجموع نیاز ارزی را به 75 میلیارد دلار می‌رساند.
با توجه به درآمد 90 میلیارد دلاری ، هزینه‌های ارزی از درآمد پایین‌تر است اما در کنار آن سالانه حجم بالایی از منابع ارزی صرف خروج سرمایه می‌شود که در سال 96 میزان آن 20 دمیلیارد دلار برآورد شده که این حجم می‌تواند معادلات ارزی را تحت‌الشعاع قرار دهد.
عوامل افزایش نرخ ارز مشروط به عرضه و تقاضا و توان مالی خریداران است . مبنای تعیین قیمت 37 تا 40 هزارتومانی برای دلار از تداوم وضعیت خروج سرمایه و برهم‌خوردن تعادل در درآمد با تقاضای ارز نشات می‌گیرد . بنابراین با توجه به این تناسبات نمی‌توان انتظار داشت کاهش قیمت دلار کمتر از 25 هزار تومان ادامه‌دار شود . لذا سقف 38 تا 40 هزار و کف 25 تا 26 هزارتومان پیش بینی می شود.
تاثیر برجام بر بازار سرمایه
در صورت توافق و کاهش کوتاه‌مدت قیمت دلار ، سهامی مورد توجه قرار خواهند گرفت که نسبت به قیمت ، سود قابل توجه‌ای داشته و سود بیشتری هم توزیع می‌کنند. این شرکت‌ها می‌توانند در بازارهایی که هیجان و ریسک کمتری دارند ، بیشتر مورد توجه قرار گیرند.
سهامی که گزارش‌های مالی شفاف‌تری دارند و نسبت قیمت به سود آنها هم اغنا کننده است ، رشد خواهند کرد. بنابراین سهامداران بهتر است برای کسب سود بعد از برجام، سرمایه‌ها را روی پرتفوی متنوع از شرکت‌هایی که نسبت قیمت سهم به سود مناسب است یا طرح‌های توسعه‌ای واقعی را در دست اجرا دارند، سرمایه‌گذاری کنند.
شیب ملایم و کوتاه‌مدت قیمت مسکن
مانند همه بازارها مسکن هم متاثر از نظام عرضه و تقاضا است. بر اساس آمار ، سالانه حدود یک میلیون تقاضا وجود دارد . این بازار نوعی چسبندگی قیمت دارد با فرض افت نرخ دلار بعد از توافقات برجام ، قیمت مسکن هم در روند نزولی با شیب کم وارد خواهد شد.
اگر دلار کاهش مقطعی داشته باشد، قیمت زمین نیز کاهش خواهد یافت. خدمات امکانات مسکونی به راحتی کاهش پیدا نمی‌کنند. لذا نمی‌توان انتظار رکورد چند ماهه داشت. بعد از آن بازار وارد مرحله نظارتی می‌شود و منتظر تعیین تکلیف روند قیمت دلار می‌ماند.
اگر کاهش قیمت دلار ادامه‌دار باشد، قیمت مسکن هم در سراشیبی آرام کاهشی وارد خواهد شد. لذا انتظار کاهش چشمگیری وجود ندارد.
پیش بینی می شود بعد از برجام ، نرخ تورم به 25 تا 30 درصد برسد. با کاهش نرخ دلار بازار خودروهای خارجی هم ابتدا کاهش قیمت را تجربه خواهند کرد اما سمت و سوی آینده بازار به تصمیمات دولت و اجرای سیاست‌های اصلاح قیمت و واردات خودرو بستگی خواهد داشت.
آثار احیای برجام بر بورس و بازارهای رقیب
سه کارشناس و تحلیل گر بازارسرمایه، آثار احیای احتمالی برجام بر بورس، بازارهای ارز، مسکن و طلا، صنایع و. را با پیش بینی دلار ۲۵ تا ۲۹ هزار تومانی بررسی کردند.
به گزارش بیداربورس، بازار سهام در شرایطی طی هفته های اخیر، توجه ویژه ایی به اخبار صادره از وین و آخرین وضعیت مذاکرات احیای برجام و نرخ دلار کرده که امیر توپچی‌پور، محمد صالحی محبوب فومنی و مهدی نظرآقایی سه کارشناس و تحلیل گر بازارسرمایه با انتشار مطالبی در دنیای اقتصاد، تحلیلی از اثر برجام بر آینده بورس ارایه کردند.
آیا بورس با اعلام نتیجه مثبت مذاکرات وارد رکود می شود؟
امیر توپچی‌پور: طی سال‌های اخیر یکی از حساس‌ترین و مهم‌ترین رویدادهای سیاسی، بحث برجام بوده که تاثیر زیادی بر اقتصاد گذاشته و تحریم‌ها، صادرات نفت ایران را مختل کرده و نظام بانکی را نیز با مشکلات زیادی مواجه ساخته و بازار سرمایه را نیز تحت‌تاثیر قرار داد تا جایی که شرکت‌های بزرگ بورسی با مشکل روبه‌رو شدند.
لغو این تحریم‌ها می‌تواند تاثیرات زیادی بر روند بازار سرمایه داشته باشد و این روزها که اخبار پیرامون احیای برجام قوت گرفته، پیش‌بینی‌های گوناگونی در خصوص تاثیرات اعلام می‌شود و برخی از فعالان بازار معتقدند در صورت تحقق برجام با توجه به کاهش انتظارات تورمی و احتمال افت نرخ دلار، بازارهای مالی وارد رکود می‌شوند و بورس نیز افت محسوسی خواهد داشت.
یکی از دلایل رکود بورس، فشارهای دولت است که با توجه به کسری بودجه و فشار به بانک مرکزی برای تامین این کسری، می‌توان امیدوار بود با افزایش درآمد نفتی، فشارهای بازار سرمایه کاهش یابد. همچنین آزادسازی منابع مسدود شده مالی در کنار درآمد حاصل از فروش نفت به تقویت منابع ارزی در می‌انجامد و این تصور ایجاد می‌شود که در صورت افزایش عرضه، نرخ دلار کاهش و تاثیر منفی آن بر بورس کمتر شود.
فروش فعلی صنایع دلاری بر اساس دلار نیمایی بوده و در ماه‌های اخیر با وجود افزایش دلار این موضوع تاثیری بر این صنایع نداشت. بنابراین در صورت افت محسوس دلار، احتمال کاهش نرخ دلار نیمایی که بیشتر تحت‌تاثیر سیاست‌های دولتی است، کمتر بوده و نمی‌توان این موضوع را تهدیدی برای بازار تلقی کرد.
همچنین در صورت ایجاد گشایش‌های سیاسی، می‌توان شاهد تأثیر برجام بر بازار نفت کاهش هزینه‌های تولید و افزایش میزان فروش شرکت‌ها بود که حتی در صورت افت نرخ فروش، کمیت فروش می‌تواند سودسازی صنایع صادراتی را افزایش داده و اتفاقی مثبت در صورت‌های مالی این شرکت‌ها رقم بزند. از سوی دیگر، صنایع ریالی در صورت تحقق برجام با اتفاقات مثبتی همراه خواهد بود.
گروه بانکی و خودرویی می‌توانند سریع‌ترین واکنش را به برجام داشته باشند و جزو اولین گروه‌هایی لقب گیرند که نسبت به این اتفاق واکنش مثبتی نشان می‌دهند. پس از آن با یک وقفه کوتاه‌مدت باید منتظر واکنش مثبت کلیت بازار بود. البته درکنار برجام، بازارسرمایه حساسیت زیادی به سیاست گذاری‌های داخلی و ثبات در نظام اقتصادی دارد و مباحثی چون استیضاح وزرا، انتصاب‌های عجیب و درخواست استعفای بعضی از مدیران در واکنش به این انتصابات، بازار سرمایه را دستخوش حواشی کرده و تأثیر برجام بر بازار نفت باعث ایجاد ناآرامی در آن شده است.
با این همه و با توجه به وضعیت کنونی اقتصاد، نمی‌توان در کوتاه‌مدت انتظار روند مثبت محسوسی از بازار سرمایه داشت و پیش‌بینی می‌شود با بهبود گزارش‌های مالی شرکت‌ها در ادامه سال، بورس سال آینده روندی بهتر از سال جاری را تجربه کند. همچنین اتخاذ سیاست حمایت از بورس می‌تواند بیشتر از مولفه‌های بیرونی بر روند بازار تاثیرگذار باشد. بنابراین باید وعده‌های اقتصادی دولت نسبت به بورس که تاکنون فقط در حد وعده بوده، عملی شود تا شاهد تاثیرگذاری این موضوع بر روند بازار بود.
پیش بینی دلار ۲۵ تا ۲۹ هزار تومان، بازار مسکن و طلا و بورس
محمد صالحی محبوب فومنی: این روزها بیش از گذشته اخبار مثبت درباره مذاکرات برجام منتشر می شود اما نتیجه مذاکرات، متغیری با اهمیت برای فعالان و سرمایه‌گذاران بازارهای ارز، طلا، مسکن و خودرو و سهام تلقی می‌شود و از این رو به نظر می‌رسد موضوع اثرگذاری توافق برجام بر بازارها از اهمیت فراوانی برخوردار است.
ابتدا از بازار ارز که متغیری موثر بر سایر بازارهای دیگر است باید شروع کرد. در صورت حصول توافق مرحله‌بندی، ارزهای بلوکه شده ایران و حدود ۳۶میلیارد دلاری در کره‌جنوبی، ژاپن، لوکزامبورگ، عمان، چین و عراق، آزاد و همراه با کاهش تحریم‌ها و افزایش فروش نفت و سطح روابط تجاری خواهد شد.
در این حالت برای کوتاه‌مدت می توان منتظر کاهش دلار تا محدوده ۲۵ هزار تومان بود اما پس از کمرنگ شدن اثر روانی، انتظار می‌رود دلار در بازه زمانی یکساله به بیش از ۲۹ هزار تومان برسد. در این میان قیمت دلار نیما فاصله با دلار آزاد را کاهش خواهد داد و تا محدوده ۲۶ هزار تومانی رشد خواهد کرد.
بازار طلا با وزن بیشتر ابتدا متاثر از دلار و سپس اونس جهانی قرار دارد. نرخ اونس جهانی هم متاثر از کرونا، تورم بازارجهانی و تصمیم جدید فدرال رزرو آمریکا مبنی بر افزایش نرخ بهره است. البته بانک مرکزی آمریکا همچنان نرخ بهره را در محدوده صفر تا ۲۵. ۰ درصد ثابت نگه داشته تا تبعات منفی همه‌گیری کرونا را بر اقتصاد رفع شود اما فدرال رزرو افزایش سه‌باره نرخ بهره را در سال ۲۰۲۲ برای مهار نرخ تورم محتمل دانسته است.
با این وجود برخی اقتصاددانان پیش‌بینی می‌کنند این افزایش در نیمه نخست سال ۲۰۲۲ رخ ندهد. با این مفروضات و تحقق آرامش نسبی قیمت دلار به واسطه برجام، انتظار می‌رود بازار طلا از نرخ دلار پیروی کند و تحرک ملموسی نداشته باشد.
در بازار مسکن به غیر از نرخ ارز که بر مصالح ساختمانی و همچنین نرخ تورم تاثیرگذار است، متغیرهای دیگری همچون عرضه و تقاضا، مجوزهای ساختمانی و میزان فعالیت انبوه‌سازان، وام پرداختی و اهرم‌های حمایتی از متغیرهای اثرگذار بر قیمت مسکن قلمداد می‌شود.
بر اساس آخرین آمار در تابستان، ٣٢١.٣٦ پروانه ساختمانی صادر شده که نسبت به فصل گذشته حدود ١٤. ٩ درصد و نسبت به فصل مشابه سال گذشته ٣٩. ٤ درصد کمتر است. جمع این آمار، تشدید عدم توازن عرضه و تقاضای مسکن در آینده را هشدار می‌دهد. بانک مرکزی هم در آذر اعلام کرد معاملات مسکن نسبت به آذر سال گذشته ۲۸۲ درصد افزایش یافته است.
متوسط قیمت خرید و فروش یک مترمربع واحد مسکونی در شهریور ۵. ۳۲ میلیون تومان بود که نسبت به ماه مشابه سال قبل۱. ۲۱ درصد افزایش داشته است. مجموع این عوامل ریسک سرمایه‌گذاری در مسکن را در بلندمدت کاهش داده و با فرض حصول توافق و آرامش نسبی بازار ارز و اگر چشم‌انداز توازن بین عرضه و تقاضا برقرار نباشد و قدرت خرید مصرف‌کنندگان به تناسب قیمت مسکن بالا نرود، انتظار رشد ملایم اما کمتر از تورم در بازه زمانی یکساله برای بازار مسکن وجود دارد.
در صورت توافق برجام و اجازه واردات خودرو خارجی، انتظار می‌رود کاهش حداقل ۳۰ درصدی قیمت محصولات وارداتی و مونتاژی وجود دارد که بر بازار خودروهای داخلی نیز اثر منفی خواهد گذاشت اما قیمت‌های کارخانه با کمی افزایش، فاصله با قیمت بازار آزاد را کاهش خواهند داد.
برای بررسی اثر برجام بر بورس باید به چند نکته توجه ویژه کرد. نکته اول اینکه از زمان اعمال تحریم‌ها، دسترسی شرکت‌های ایرانی به تکنولوژی روز کاهش یافته، نقل و انتقال ارزی شرکت‌ها به سختی انجام می‌شود و هزینه‌های مبادلات افزایش یافته است. همچنین تامین مالی و سرمایه‌گذار خارجی در طرح‌های توسعه‌ای شرکت‌ها که اجرای آن منجر به رشد مقدار تولید می‌شود به دلیل محدودیت‌ها، کاهش چشمگیری داشته است.
ادامه این روند در بلندمدت آثاری بسیار نامطلوب بر عملیات و حتی بقای شرکت‌ها خواهد داشت. لذا رفع محدودیت‌ها به واسطه توافق می‌تواند در وهله اول چشم‌انداز روشنی از سود عملیاتی شرکت به سرمایه‌گذاران مخابره کند.
نکته دیگر اینکه در بازار سهام با افت قیمتی که از مرداد سال گذشته تاکنون اتفاق افتاده با توجه به انتشار گزارش‌های فصلی و ماهانه شرکت‌ها، اکثر سهام خصوصا شرکت‌های کامودیتی و صادرات‌محور در محدوده قیمتی بسیار جذاب قرار گرفته‌اند. از طرف دیگر با فرض اینکه دلار نیما در محدوده پیش‌بینی شده ۲۶ هزار تومان معامله شود به دلیل اینکه اثر مستقیم بر درآمد شرکت‌های صادرات‌محور دارد، می‌تواند از محل افزایش نرخ محصول سود قابل توجهی نصیب شرکت و سهامداران کند.
علاوه براین با کاهش تحریم‌ها و افزایش درآمدهای دولت که اهم آن از محل رشد مقداری و رشد قیمتی فروش نفت تحقق می‌یابد، انگیزه دولت برای تامین کسری بودجه از محل انتشار اوراق بدهی کاهش می‌یابد. از آنجا که این ابزار رقیب بازار سهام محسوب می‌شود، برای بازار سهام امری مبارک است. بنابراین می‌توان نتیجه گرفت در صورت تحقق توافق در مذاکرات برجام، بازار سهام نسبت به بازارهای رقیب، بیشترین بهره و سود را در بلندمدت خواهد برد.
اثر کوتاه و بلند مدت احیای برجام بر اقتصاد و بورس
مهدی نظرآقایی: با بازگشت کشورهای عضو برجام به تعهدات و رفع تحریم‌ها در کوتاه‌مدت، مهم‌ترین تاثیر برجام بر اقتصاد ایران را می‌توان بر انتظارات تورمی متصور شد. با بررسی دقیق ساختار تورمی اقتصاد این نتیجه حاصل می شود که بخشی از تورم به دلیل انتظارات تورمی و بخش دیگر به دلیل سایر متغیرهای اقتصادی نظیر رشد نقدینگی، شوک عرضه صنایع و . است.
برجام درکوتاه‌مدت، باعث تعدیل انتظارات تورمی خواهد شد. با کاهش انتظارات تورمی در اقتصاد می توان شاهد رشد نسبت شبه پول به پول در سیستم بانکی و همچنین خروج پول از بازارهای غیرمولد در اقتصاد و حرکت سرمایه به بخش‌های مولد اقتصاد بود.
در بلندمدت هم رشد تولید، فروش و صادرات صنایع صادراتی رخ خواهد داد. چرا که بخش عظیمی از رکود صنایع ناش از نرخ استهلاک بالا و عدم امکان واردات تکنولوژی تولید جدید بر اثر تحریم‌ها است. با رفع تحریم‌ها، صنایع نفت و گاز و پتروشیمی و پالایشگاهی و سایر صنایع صادراتی می‌توانند علاوه بر افزایش صادرات، تخفیف قیمت صادراتی محصولات را نیز حذف کنند. این امر باعث افزایش سودآوری شرکت‌ها و به تبع آن افزایش رشد اقتصادی خواهد شد.
با رفع تحریم‌های اقتصادی برای ایجاد تبادلات مالی بین‌المللی و ورود سرمایه‌گذاری خارجی به کشور نیاز به پیوستن به FATF است. همچنین به مرور زمان می‌توان شاهد ورود شرکت‌ها و سرمایه‌گذاران خارجی در اقتصاد بود که موجب افزایش اشتغال، کاهش تورم و به تبع آن رشد اقتصادی خواهد شد.
رفع تحریم‌ها دستاوردهای مثبت و بلندمدتی برای بازار سرمایه هم به همراه خواهد داشت و باعث تغییر رشد ناشی از افزایش نرخ ارز و افزایش انتظارات تورمی شاخص بورس به رشد ناشی از افزایش تولید، فروش و سودآوری شرکت‌ها خواهد شد.
از طرف دیگر شرکت‌هایی که به دلیل تحریم‌ها قادر به انجام طرح‌های توسعه‌ای نشده بودند می‌توانند طرح‌های توسعه‌ای را اجرا و تولیدات را افزایش دهند. صنایع بزرگ بورسی هم می‌توانند با افزایش تولید و صادرات باعث افزایش سودآوری و به‌تبع آن رشد اقتصادی شوند.
فروش نفت به اروپا در گرو رفع تحریم‌هاست
یک کارشناس حوزه انرژی گفت: ایران باید در بازار نفت نشان دهد که یک عرضه‌کننده و فروشنده قابل اعتماد است و می‌تواند به موقع نفت خام را تحویل دهد ولی اگر به دلایل مختلف ارتباطات بین فروشنده و مشتری قطع شود، قطعا در روند معاملات خلل ایجاد خواهد شد.
محمود خاقانی، درباره تاثیر تحریم‌های اتحادیه اروپا علیه روسیه بر صادرات نفت ایران اظهار داشت: ما در بازار اروپا سهمی نداریم، بنابراین باتوجه به تداوم تحریم‌ها تصور این نیست حتی دورزنندگان تحریم بتوانند نفت خام ایران را به اروپا ببرند، فعلا بازار نفت خام ایران چین و هند است. آنچه اتحادیه اروپا در مورد روسیه تصمیم می‌گیرد ممکن است اجرایی نشود، و باید منتظر بمانیم و ببینیم زمستان چقدر سرد خواهد بود.
وی افزود: اکنون اتحادیه اروپا مقرراتی برای مصرف انرژی اعمال کرده تا با مدیریت مصرف و کمک گرفتن از مردم این اوضاع را سپری کنند، روسیه بازار بزرگ و مهم نفت و گاز اروپا را از دست داده و نفت خود را با تخفیف به هند و چین می‌فروشد و گاز این کشور هم که از طریق خطوط لوله به اروپا می‌رود با مشکل مواجه شده یعنی خط لوله نورث استریم 1 و 2 را در دریای بالتیک منفجر کردند و اکنون تعمیر آن مشکل است. روسیه اگر در نظر دارد به اروپا صادرات گاز داشته باشد راهی جز اوکراین ندارد و اکنون باید بدانیم روسیه و اروپا در این خصوص به چه نتیجه‌ای می‌رسند.این کارشناس حوزه انرژی در ادامه گفت: فرض کنیم دورزنندگان تحریم خوب عمل می‌کنند و نفت خام ما را می‌فروشند، حجم صادرات بالا رفته و پول را هم دریافت می‌کنیم، اما در ایران نباید به بازار نگاه کنیم آنچه قدرت تولید داریم با ظرفیت تولید فاصله زیاد دارد زیرا فناوری نوین نیاز داریم و این منوط به رفع تحریم است.
وی تاکید کرد: ایران باید در بازار نفت نشان دهد که یک عرضه‌کننده و فروشنده قابل اعتماد است و می‌تواند به موقع نفت خام را تحویل دهد ولی اگر به دلایل مختلف ارتباطات بین فروشنده و مشتری قطع شود، قطعا در روند معاملات خلل ایجاد خواهد شد. هرچند روسیه در شرایط جنگ بسر می‌برد اما هنوز برای اروپا یک عرضه‌کننده قابل اعتماد است و این رابطه از زمان شوروی سابق تاکنون تداوم داشته است، یعنی شوروی بهترین و قابل اعتمادترین عرضه‌کننده نفت و گاز به اروپا بوده و اروپا هم بهترین مشتری بود که به موقع پول را تسویه می‌کرد.
خاقانی با بیان اینکه اکنون امریکا سعی می‌کند پوتین را به استفاده از سلاح اتمی تشویق کند، گفت: هرچند اروپا نگران است اما در باطن اروپا و امریکا و روسیه باهم معامله می‌کنند، در این بین آنچه مسلم است تا وقتی تحریم ادامه دارد، اروپا از ایران نفت نمی‌خرد مگر اینکه با تخفیف و به اسم نفت عراق وارد اروپا شود.
وی با اشاره به سواپ نفت روسیه از ایران گفت: در دولت هفتم و هشتم دیپلماسی انرژی ایران تعریف و بر آن اساس سرمایه‌گذاری صورت گرفت و بندر نفتی نکا با ظرفیت 500 هزار بشکه در روز با هدف واردات نفت خام آسیای مرکزی و روسیه احداث شد که نفت خام را امتزاج کرده تا در پالایشگاه‌های کشور پالایش شود، در پالایشگاه تبریز هم اصلاحاتی انجام شد حتی در کنار آن پالایشگاهی تعریف شد که با سرمایه‌گذاری خصوصی ساخته شود، در جزیره کیش هم بورس بین‌المللی نفت ایران تعریف و ثبت شد که نفت خام حوزه کاسپین شامل ترکمنستان، قزاقستان و روسیه در ایران پالایش شود تا ظرفیت بالای 500 هزار بشکه نفت و فراورده را در کشورهای همسایه عرضه کنیم و معادل آن را در بورس بین‌المللی نفت ایران در جزیره کیش به ریال معامله کنیم و در واقع ریال با پشتوانه و معاوضه نفت و گاز ایران تقویت شود. در کنار این برنامه یک خط لوله با ظرفیت 1.5 میلیون بشکه در روز هم دیده شده بود که از قزاقستان و ترکمنستان از مسیر ایران عبور کرده و به خلیج‌فارس برسد، یک پالایشگاه هم در گرگان به اسم کاسپین ساخته شود هدف هم این بود که به جای صادرت نفت خام؛ فراورده صادر شود که برای ایران از نظر اقتصادی به مراتب بهتر بود، در واقع برای صادرکننده نفت‌خام هم از نظر اقتصادی مناسب بود حتی بنا بر این بود گاز آسیای مرکزی را وارد ایران کرده و تبدیل به برق کنیم و برق را به اروپا صادر کنیم، مطالعات همه اینها انجام و تاسیسات آن در بندر نفتی نکا احداث شد اما در دولت دهم با یک اقدام سریع و عجولانه سواپ متوقف شد در نتیجه ما به طرفین قرارداد میلیون‌ها دلار خسارت پرداخت کردیم.
این کارشناس حوزه انرژی تأثیر برجام بر بازار نفت ادامه داد: در هر حال اگر روسیه نفت را از طریق ایران صادر کند، باتوجه به اینکه مسیر ایران تا خلیج‌فارس نزدیک‌تر است، هزینه حمل و نقل برای کاهش پیدا می‌کند در مقابل ایران هم این امکان را خواهد داشت که منافع خوبی حاصل کند.
دیدگاه شما